Сааранбай Жаэнбекаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сааранбай Шарыпавіч Жаэнбекаў
Сооронбай Шарип уулу Жээнбеков
18-ы прэм’ер-міністр Кыргызстана[d]
13 красавіка 2016 — 11 лістапада 2016
Папярэднік Тэмір Сарыеў[d]
Пераемнік Сааранбай Жаэнбекаў
5-ы прэзідэнт Кыргызстана[d]
24 лістапада 2017 — 15 кастрычніка 2020
Папярэднік Алмазбек Атамбаеў
Пераемнік Садыр Жапараў
прэм’ер-міністр Кыргызстана[d]
11 лістапада 2016 — 22 жніўня 2017
Папярэднік Сааранбай Жаэнбекаў
Пераемнік Мухаметкалый Абылгазіеў[d]

Нараджэнне 16 лістапада 1958(1958-11-16)[1][2] (65 гадоў)
Жонка Айгуль Жаэнбекава[d]
Дзеці сын і дачка
Веравызнанне іслам
Партыя
Адукацыя
Род войскаў Узброеныя Сілы СССР
Узнагароды
ордэн Назарбаева Order of Manas, 3rd class медаль «Данк»
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сааранбай Шарыпавіч Жаэнбекаў (кірг.: Сооронбай Шарипович (Шарип уулу) Жээнбеков; нар. 16 лістапада 1958, сяло Кара-Кульджа, Кара-Кульджынскі (на той час — Савецкі) раён, Ошская вобласць, Кіргізская ССР, СССР) — кыргызскі дзяржаўны дзеяч. Прэзідэнт Кыргызстана з 24 лістапада 2017 па 15 кастрычніка 2020 года.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 16 лістапада 1958 года ў сяле Кара-Кульджа Савецкага раёна Ошскай вобласці.

З 1976 па 1977 год працаваў настаўнікам рускай мовы і літаратуры школы імя Леніна Узгенскага раёна Ошскай вобласці Кіргізскай ССР. У 1983 годзе годзе скончыў Кіргізскі сельскагаспадарчы інстытут імя К. І. Скрабіна па спецыяльнасці зоаінжынер, пасля чаго працаваў галоўным заатэхнікам саўгаса «Савет» Савецкага раёна Ошскай вобласці да 1988 года.

З 1988 па 1989 год — інструктар раённага камітэта Савецкага раёна Ошскай вобласці Камуністычнай партыі Кіргізіі. З 1989 па 1991 год — сакратар парткама саўгаса імя Ульянава Ошскай вобласці. З 1991 па 1993 — дырэктар саўгаса імя Ульянава Савецкага раёна Ошскай вобласці. З 1993 па 1996 год — старшыня праўлення калгаса «Кашка-жол» Кара-Кульджынскага раёна Ошскай вобласці.

У 1995 годзе абраны дэпутатам Сходу народных прадстаўнікоў парламента Кыргызстана I склікання. За гэты перыяд быў намеснікам і старшынёй Камітэта па аграрных пытаннях. З 1996 па 1997 год — намеснік старшыні камітэта па аграрных пытаннях Сходу народных прадстаўнікоў парламента Кыргызстана. З 1997 па 2000 год — старшыня камітэта па аграрных пытаннях СНП парламента Кыргызстана. З 2000 па 2005 год — дэпутат. У 2003 годзе годзе скончыў эканамічны факультэт Кіргізскага аграрнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «бухгалтар»[3]. З 2005 па 2007 год — дэпутат парламента III склікання, старшыня Камітэта па аграпрамысловым комплексе і экалогіі.

З 3 красавіка па 24 кастрычніка 2007 году — Міністр сельскай, воднай гаспадаркі і перапрацоўчай прамысловасці Кыргызскай Рэспублікі. 24 кастрычніка 2007 года падаў у адстаўку ў сувязі з прыняццем новай Канстытуцыі Кыргызскай Рэспублікі. Часова выконваў абавязкі міністра да фармавання новага складу ўрада. 27 снежня 2007 года ўказам Прэзідэнта Кыргызстана вызвалены ад выканання абавязкаў міністра сельскай, воднай гаспадаркі і перапрацоўчай прамысловасці.

З 2008 па 2010 год — прыватны прадпрымальнік[4].

З красавіка 2010 г. — в. а. кіраўніка дзяржаўнай адміністрацыі — губернатар Ошскай вобласці. 3 верасня 2010 г. указам Прэзідэнта Кыргызстана прызначаны кіраўніком дзяржаўнай адміністрацыі — губернатарам Ошскай вобласці. 16 жніўня 2012 распараджэннем прэм’ер-міністра Кыргызскай Рэспублікі прызначаны паўнамоцным прадстаўніком урада ў Ошскай вобласці.

З 11 снежня 2015 г. — дырэктар Дзяржаўнай кадравай службы. З сакавіка 2016 года — першы намеснік кіраўніка Апарата Прэзідэнта Кыргызскай Рэспублікі.

13 красавіка 2016 года абраны Прэм’ер-міністрам Кыргызскай Рэспублікі[5]. 21 жніўня 2017 года падаў заяву аб адстаўцы ў сувязі з рашэннем балатавацца на пасаду Прэзідэнта Кыргызстана[6].

На выбарах, што прайшлі 15 кастрычніка 2017 г., абраны Прэзідэнтам Кыргызстана, набраўшы 54,76 % галасоў выбаршчыкаў[7]. 24 лістапада 2017 года афіцыйна заняў пасаду Прэзідэнта[8].

5 кастрычніка 2020 года людзі, незадаволеныя вынікамі парламенцкіх выбараў, выйшлі на пратэсты. На іх думку, у парламент прайшлі партыі, якія падтрымлівалі прэзідэнта. Увечары пратэстоўцы ўварваліся ў будынак Белага дома ў Бішкеку, дзе знаходзяцца парламент і адміністрацыя прэзідэнта. Потым пайшлі ў Камітэт нацыянальнай бяспекі і вызвалілі з-пад варты экс-прэзідэнта Алмазбека Атамбаева, а наступнай раніцай захапілі будынак урада. Яны таксама запатрабавалі адстаўкі Сааранбая Жаэнбекава[9].

Той у выніку ўвёў у Бішкеку надзвычайнае становішча, паўторна арыштаваў Атамбаева. Новым прэм'ерам быў прызначаны Садыр Жапараў. 15 кастрычніка Прэзідэнт Кыргызстана Сааранбай Жаэнбекаў сышоў у адстаўку, запабягаючы эскалацыі канфлікту.

Сям’я[правіць | правіць зыходнік]

Трэці сын у шматдзетнай сям’і старшыні калгасу і хатняй гаспадыні[10]. У Жаэнбекава ёсць 4 сястры і 5 братоў. Старэйшы брат быў прафесарам, акадэмікам, доктарам эканамічных навук. Іншы брат — губернатар Джалал-Абадскай вобласці да рэвалюцыі 2005 года, у цяперашні час — Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Кыргызстана ў Кувейце, Марока, Іарданіі і Бахрэйне. Малодшы брат быў спікерам парламента V склікання, зараз з’яўляецца дэпутатам[11][12].

Жанаты, двое дзяцей — сын і дачка.

Інтэрнэт-мем[правіць | правіць зыходнік]

Калі Жаэнбекаў быў прэм’ер-міністрам, 20 чэрвеня 2017 года са словамі «Ідзі прэч!» (кірг.: «Чык эшикке!») ён выгнаў з пасяджэння ўрада Алмазбека Абдыкарава, намесніка дырэктара дзяржагенцтва архітэктуры і будаўніцтва, і заявіў, што той не падрыхтаваўся да пасяджэння, пасля таго як Абдыкараў не змог адказаць на пытанні прэм’ера[13]. За некалькі гадзін гэтая навіна стала адной з самых гарачых, фраза «Чык эшикке» стала папулярнай у сацыяльных сетках, з’явіліся каментары і мемы.

Зноскі

  1. Sooronbaj Dscheenbekow // Brockhaus Enzyklopädie
  2. Sooronbaj Dscheenbekow // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Премьер-министр Кыргызской республики. Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2016. Праверана 29 лістапада 2017.
  4. Биография Сооронбая Жээнбекова
  5. В Кыргызстане избрали нового премьер-министра(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2016. Праверана 29 лістапада 2017.
  6. "Премьер Киргизии уходит в отставку в связи с участием в президентских выборах". ТАСС(руск.). Праверана 2017-11-29.
  7. Сооронбай Жээнбеков избран президентом Киргизии
  8. Новый президент Киргизии Сооронбай Жээнбеков вступил в должность. Комсомольская правда (24 лістапада 2017). Праверана 29 лістапада 2017.
  9. nashaniva.by
  10. Sooronbai Jeenbekov, Longtime Atambaev Ally With A Southern Touch, Poised For Kyrgyz Presidency (англ.).
  11. "Что известно о Сооронбае Жээнбекове, его родственниках и имуществе?". Кактус(руск.). Праверана 2017-11-29.
  12. CA-portal.ru. Сооронбай Жээнбеков: семья, братья и собственность нового президента Кыргызстана (руск.)(недаступная спасылка). www.ca-portal.ru. Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2017. Праверана 29 лістапада 2017.
  13. Sputnik. "Чык эшикке!" — уморительный мем заразил соцсети (руск.). ru.sputnik.kg. Праверана 29 лістапада 2017.