Іван Андрэевіч Булыгін

Іван Андрэевіч Булыгін
Іван Андрэевіч Булыгін
Дата нараджэння	28 студзеня (10 лютага) 1907
Месца нараджэння	Радышкава, Ельнінскі павет, Смаленская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	12 красавіка 1984 (77 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР;
Месца пахавання	Усходнія могілкі;
Грамадзянства	РСФСР; БССР;
Род дзейнасці	фізіёлаг, выкладчык універсітэта, урач, загадчык лабараторыі, загадчык кафедры
Навуковая сфера	ветэрынарыя, фізіялогія і біялогія
Месца працы	Інстытут эксперыментальнай медыцыны[d]; Інстытут фізіялогіі НАНБ;
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук (1952)
Навуковае званне	акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР (1959); прафесар (1954);
Альма-матар	Ленінградскі ветэрынарны інстытут (1931); Ленінградскі сельскагаспадарчы інстытут (1932);
Вядомыя вучні	Уладзімір Мікалаевіч Калюноў
Член у	Беларускае фізіялагічнае таварыства імя І. П. Паўлава[d];
Прэміі
Узнагароды	;

Іван Андрэевіч Булыгін (9 лютага 1907, в. Радышкава, Пачынкаўскі раён, Смаленская вобласць — 12 красавіка 1984) — беларускі савецкі фізіёлаг. Акадэмік АН БССР (1959, член-карэспандэнт з 1956), доктар біялагічных навук (1952), прафесар (1954). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1967). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. ^[4], член Міжнароднай арганізацыі па даследаванні мозгу^[5].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў ленінградскія ветэрынарны ў 1931 і аграпедагагічны ў 1932 інстытуты^[4].

У 1935—1948 гадах працаваў у аддзеле агульнай фізіялогіі Ленінградскага філіяла Усесаюзнага інстытута эксперыментальнай медыцыны пад кіраўніцтвам К. М. Быкава.

У 1948—1953 гадах — старшы навуковы супрацоўнік Інстытута фізіялогіі цэнтральнай нервовай сістэмы Акадэміі медыцынскіх навук СССР, Інстытута фізіялогіі імя І. П. Паўлава АН СССР.

З 1953 года — дырэктар Інстытута фізіялогіі АН БССР і загадчык лабараторыі агульнай фізіялогіі, у 1969—1979 гадах — адначасова акадэмік-сакратар Аддзялення біялагічных навук АН БССР. Старшыня Беларускага фізіялагічнага таварыства з 1960 года.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Устанавіў наяўнасць умоўнарэфлекторных уплываў кары вялікіх паўшар’яў на маторыку страўніка і кішэчніка і выявіў некаторыя заканамернасці інтэрацэптыўных (руск.) (бел. уплываў на рэфлекторную дзейнасць спіннога і галаўнога мозгу. Высунуў і эксперыментальна абгрунтаваў палажэнне аб складанай функцыянальнай структуры цэласнай інтэрацэптыўнай рэакцыі арганізма, вывеў і сфармуляваў паняцці аб множнасці аферэнтных шляхоў інтэрацэптыўных рэфлексаў і іх ускладненні ў філагенезе, пра ланцужныя і колцавыя нейрагумаральныя (руск.) (бел. механізмы вісцаральных рэакцый^[4]. Распрацаваў новыя прынцыпы структурна-функцыянальнай арганізацыі вегетатыўных гангліяў, высунуў і абгрунтаваў агульнае палажэнне аб ўзаемасувязі дывергенцыі (руск.) (бел. і канвергенцыі ў дзейнасці нервовай сістэмы^[4].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржаўная прэмія БССР (1972),
дзяржаўная прэмія СССР (1978)^[4].,

Ушанаванне памяці[правіць | правіць зыходнік]

На будынку Інстытута фізіялогіі НАН Беларусі (вул. Акадэмічная, 28), у якім Іван Андрэевіч Булыгін працаваў у 1953—1984 гадах, у 1986 годзе ўстаноўлена ў мемарыяльная дошка^[6].
У 2001 годзе партрэт акадэміка Булыгіна напісаў мастак Яўген Сямёнаў^[7].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в https://www.bsmu.by/page/55/3237/
↑ ^а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^а ^б ^в http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.prn_ref?tu=r&tq=v0&name_view=va_aall&a001=BY-NLB-ar2372373&strq=l_siz=20
↑ ^а ^б ^в ^г ^д Булыгин Иван Андреевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 90. — 737 с.
↑ БУЛЫГИН Иван Андреевич(недаступная спасылка) (руск.)
↑ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 346—347. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Булыгін Іван Андрэевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 134. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Иван Андреевич Булыгин (к 105-летию со дня рождения) [Текст] // Новости медико-биологических наук. — 2012. — Т.: 5, № : 1. — С. 120.
Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 3. — Мінск, 1996.
Национальная академия наук Беларуси : персональный состав, 1928—2015. — 2-е изд., исправленное. — Минск, 2016.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Памяці вучонага: БУЛЫГІН Іван Андрэевіч // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Іван Андрэевіч Булыгін у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Булыгин Иван Андреевич (28.01(10.02).1907—12.04.1984) Архівавана 26 снежня 2019. (руск.) // Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт

[_170119552ea31d60-1] а ^б ^в https://www.bsmu.by/page/55/3237/

[_033495c6053bf66f-2] а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_f396e7491c4d2ab0-3] а ^б ^в http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.prn_ref?tu=r&tq=v0&name_view=va_aall&a001=BY-NLB-ar2372373&strq=l_siz=20

[БС-4] а ^б ^в ^г ^д Булыгин Иван Андреевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 90. — 737 с.

[5] БУЛЫГИН Иван Андреевич(недаступная спасылка) (руск.)

[ЗП-6] Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.

[БЭ15-7] Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 346—347. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]