Агафірсы

Агафірсы †
Агульная колькасць
Рэгіёны пражывання	Паўночнае Прычарнамор'е
Мова	агафірская
Рэлігія	політэізм
Блізкія этнічныя групы

Агафірсы (стар.-грэч.: Ἀγάθυρσοι) † — старажытны народ, што ў сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. насяляў мясцовасць на захадзе Паўночнага Прычарнамор'я.

Герадот паведамляў, што агафірсы паходзяць ад міфічнага Агафірса, сына Геракла і жанчыны-паўзмяі, брата Скіфа і Гелона. Юнакі Агафірс і Гелон не здолелі нацягнуць лук Геракла, таму былі выгнаныя сваёй маці з месца нараджэння ў Паўночным Прычарнамор'і. Аднак дакладная лакалізацыя гэтага народа немагчымая. Са слоў Герадота зразумела толькі, што яны насялялі мясцовасць на захад ад Скіфіі і паўночны ўсход ад Фракіі. З зямель агафірсаў выходзіла рака Марыс, якая ўпадала ў Істр.

Герадот лічыў агафірсаў спешчаным племем, паколькі яны любілі залатыя ўпрыгожанні і зыходзіліся са сваімі жанчынамі разам, каб "усім братам быць як родным і не зайздросціць". У астатнім іх звычаі былі падобныя на фракійскія. Сярод уладароў агафірсаў называўся Спаргапіф, імя якога звязваецца сучаснымі даследчыкамі са скіфскім паходжаннем. Напярэдадні вайны паміж скіфамі і персамі, агафірсы адмовіліся дапамагаць скіфам, а, калі тыя паспрабавалі ўварвацца ў іх краіну, былі здольныя арганізаваць абарону.

Кароткае апавяданне Герадота з'яўляецца найбольш поўным аб існаванні гэтага народа. Ужо ў эліністычны перыяд агафірсы не фіксаваліся ў Паўночным Прычарнамор'і, таму Пліній Старэйшы змяшчаў іх далей на поўнач, а Аміян Марцэлін — на ўсход ад Азоўскага мора. У IV - V стст. агафірсаў наогул узгадвалі ў Шатландыі.

Сучасныя гісторыкі вызначаюць агафірсаў ці то як фракійцаў, ці то як скіфаў, што, аднак, у абодвух выпадках можа быць памылкай.