Абрам Маркавіч Бразер

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з А. Бразер)
Абрам Маркавіч Бразер
Фатаграфія
Аўтапартрэт, 1939
Імя пры нараджэнні Абрам Маркавіч Бразер
Дата нараджэння 25 студзеня 1892(1892-01-25)
Месца нараджэння
Дата смерці 15 ліпеня 1942(1942-07-15) (50 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці мастак, скульптар
Месца працы
Вучоба
Уплыў Q124446114?
Член у
Узнагароды Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1940)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Абра́м Ма́ркавіч Бра́зер (25 студзеня 1892, Кішынёў, Бесарабская губерня — 1942, Мінск) — беларускі савецкі скульптар, графік і жывапісец. Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі (1940)[1].

Член Бесарабскага таварыства аматараў мастацтваў (Кішынёў, 1903—1916), Яўрэйскага таварыства заахвочвання мастацтваў (Петраград, 1915—1919), Усебеларускага аб'яднання мастакоў (1927—1932), Рэвалюцыйнай арганізацыі майстроў Беларусі (РАМБ, 1929—1932), Беларускага саюза мастакоў (з 1940 года).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Кішынёве, дзе ў 1910 годзе скончыў мастацкае вучылішча[1]. У 1912—1916 гадах стажыраваўся ў Парыжы, жыў у знакамітым «Вуллі» (Ля руш)  (руск.), дзе зблізіўся з Маркам Шагалам, у 1912—1914 гадах вучыўся ў парыжскай Нацыянальнай школе вытанчаных мастацтваў[1].

Удзельнік выстаўкі «Асенні салон» у Парыжы ў 1913 годзе[1].

Па вяртанні ў Расію пасяліўся ў Петраградзе (1916—1918), прыняў удзел у выставе аб’яднання «Свет мастацтва» ў 1916 годзе. З 1918 года жыў у Віцебску, дзе граў прыкметную ролю ў мастацкім жыцці горада — выкладаў у толькі што адкрытай Вышэйшай школе мастацтваў, займаўся арганізацыяй выстаў, дыспутаў на тэмы сучаснага мастацтва, камплектацыяй Віцебскага музея сучаснага мастацтва, ствараў эскізы для святочных упрыгожванняў горада[1].

Аўтар помніка швейцарскаму педагогу І. Г. Песталоці ў Віцебску (1920, разбураны падчас бамбардзіровак). З 1922 года выкладаў у Віцебскім мастацка-практычным інстытуце, аформіў спектаклі Яўрэйскага тэатра ў Віцебску. З 1923 года жыў у Мінску, уваходзіў ва Усебеларускае аб'яднанне мастакоў і Рэвалюцыйную арганізацыю мастакоў Беларусі, пісаў артыкулы на тэмы выяўленчага мастацтва ў мясцовай прэсе.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Абрам Бразер стварыў скульптурны партрэт беларускага асветніка і першадрукара Францыска Скарыны. Гэты бюст упершыню быў паказаны на I Усебеларускай мастацкай выстаўке ў 1925 годзе. У аснову вобразу скульптар паклаў вядомы гравіраваны аўтапартрэт Скарыны з выдадзенай ім «Бібліі» [2].

Вялікая персанальная выстаўка Бразера адкрылася ў чэрвені 1941 года за некалькі дзён да пачатку Вялікай Айчыннай вайны. Усе працы мастака ў гэтай выставе былі знішчаны немцамі пасля захопу горада, а сам мастак з сям'ёй у сакавіку 1942 года расстраляны ў Мінскім гета.

Ацалелыя працы Бразера (партрэт Ю. М. Пэна, 1921; бюст С. М. Міхоэлса, 1926 і іншыя) захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь ў Мінску. 2 ліпеня 1999 года ў Беларусі быў выпушчаны набор з чатырох паштовых марак, прысвечаных Віцебскай школе мастацтваў, на адной з іх намаляваны партрэт заснавальніка школы Юдаля Пэна працы Абрама Бразера.

Творы
Партрэт Ю. М. Пэна Партрэт А. І. Анісімава Янка Купала. Каля 1926 Бюст Гірша Лекерта для помніка ў Менску

Зноскі

  1. а б в г д Бразер Абрам Маркович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 78. — 737 с.
  2. Францыск Скарына ў беларускім мастацтве

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Шишанов В. А. Витебский музей современного искусства: история создания и коллекции. 1918—1941. — Минск: Медисонт, 2007. — 144 с.
  • Шишанов, В. А. «Путем яркого штриха и глубоко прочувствованной линии…» [О витебском периоде художника А. М. Бразера] / В. А. Шишанов // Мишпоха. — 2009. — № 25. — С.57-62.[1]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]