Вайсковыя могілкі (Гродна)
| Вайсковыя могілкі? | |
|---|---|
.jpg) Уваход на могілкі | |
| 53°40′14″ пн. ш. 23°50′54″ у. д.HGЯO | |
| Размяшчэнне | |
| Краіна | |
| Вобласць | Гродзенская вобласць |
| Горад | Гродна |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Вайсковыя могілкі — могілкі салдатаў і афіцэраў армій розных краін у Гродне. Размешчаны на рагу
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
.jpg)
Закладзены каля 1887 года. Склаліся з дзвюх частак: лютэранскай (паўднёвай) і паўночнай, дзе знаходзіліся пахаванні вайскоўцаў іншых хрысціянскіх веравызнанняў.
Да найбольш цікавых помнікаў гэтага перыяду адносіцца капліца генерал-маёра Аляксандра Русаў — Капліца Русаў.
У лістападзе 2021 года на ўваходзе да могілак усталявалі і адкрылі помнік генералу Антонаву. Аўтарам помніка стаў гродзенскі скульптар Уладзімір Панцялееў[1].
Капліца Русаў[правіць | правіць зыходнік]
Капліца генерала Русаў — эфектнае архітэктурнае збудаванне, пабудаванае высакаякаснай мастацкай цаглянай муроўкай ў стылі эклектыкі з элементамі рэтраспектыўна-гатычнага стылю. На ўмураванай у сцяну чыгуннай мемарыяльнай пліце да цяперашняга часу добра захаваўся кароткі надпіс: «Генерал-маёр Аляксандр Аляксандравіч Русаў». Лічыцца найстарэйшым аб’ектам на могілках.
Да пачатку рэканструкцыі ў 2022 годзе была ў кепскім стане[2]. З яе абвальвалася плітка, з гэтай прычыны ў 2019 годзе ўсталявалі таблічкі, якія забаранялі падыходзіць да будынка бліжэй за 10 метраў.
.jpg)
Генерал Русаў[правіць | правіць зыходнік]
Аляксандр Русаў (нар. 13 лютага 1834), удзельнік Крымскай вайны. Кіраваў падаўленнем сялянскіх хваляванняў у Кіеўскай губерні. Калі ў 1885 годзе ў званні генерал-маёра сышоў у адстаўку набыў фальварак Закрэўшчызна побач чыгуначнай станцыі Жытомля. Тады ж яго прызначылі маршалкам шляхты Гродзенскага павета. Акрамя гэтага, генерал быў старшынёй з’езду міравых пасрэднікаў, старшынёй камітэта грамадскага здароўя, узначальваў павятовую санітарную камісію і камісію па складанні спісаў прысяжных засядацеляў. З 1892 года быў сябрам Гродзенскага павятовага аддзялення Літоўскага епархіяльнага навучальнага савета.
Па веравызнанні быў лютэранінам. Імаверна, менавіта ён дапамог гродзенскім лютэранам атрымаць участак па сучаснай вуліцы Белуша пад могілкі, якія з часам зрасліся з суседнімі воінскімі могілкамі. Калі ён памёр 6 кастрычніка 1896 года, яго пахавалі на гэтых самых могілках[3]. Праз некалькі гадоў, яго жонка і сябры лютэранскай абшчыны Гродна ўзвялі над магілай капліцу[4]. Пабудова перажыла савецкі час, калі руйнавалі іншыя помнікі і знішчылі лютэранскую частку могілак і на іх месцы пабудавалі шматпавярховік.
Пахаванні[правіць | правіць зыходнік]
.jpg)
- салдаты і афіцэры Расійскай імперыі (Першая сусветная вайна, інш.);
- салдаты і афіцэры Германскай імперыі (Першая сусветная вайна);
- салдаты Польскай рэспублікі (савецка-польская вайна, Другая сусветная вайна (1939));
- салдаты і афіцэры Чырвонай Арміі (савецка-польская вайна, Другая сусветная вайна (1939, 1941, ваеннапалонныя, 1944), інш.);
- салдаты Вермахта (Другая сусветная вайна).
У 1981 годзе быў усталяваны помнік савецкім салдатам, аўтары якога скульптар У. Церабун і архітэктар А. Каралькоў.
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ antonio. У Гродне паставяць яшчэ адзін помнік ад Панцялеева. Гэтым разам - у гонар генерала . Hrodna.life (10 чэрвеня 2021). Праверана 13 лютага 2024.
- ↑ vasia11. У Гродне ўратуюць ад разбурэння найстарэйшую капліцу на Вайсковых могілках. Што для гэтага патрэбна . Hrodna.life (15 жніўня 2022). Праверана 13 лютага 2024.
- ↑ К, А.. Старадаўнюю капліцу на вайсковых могілках у Гродне працягваюць рамантаваць. Вось як яна выглядае зараз . Hrodna.life (16 жніўня 2023). Праверана 13 лютага 2024.
- ↑ У Гродне на вайсковых могілках развальваецца капліца генерала Русаў. Лютэране шукаюць спонсараў, каб аднавіць яе . Hrodna.life (13 лютага 2024). Праверана 13 лютага 2024.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вайсковыя могілкі (Гродна)- «Ад Каложы да Фартоў» Архівавана 26 чэрвеня 2010.
