Варыяцыі сонечнага выпраменьвання

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Атмасферны CO2, сярэдняя тэмпература на паверхні Зямлі і сонечная актыўнасць (колькасць сонечных плям) з 1850 года.

Варыяцыі сонечнага выпраменьвання (сонечныя варыяцыі) — тэрмін, які характарызуе змены ў часе бягучага выпраменьвання Сонца, яго спектральнага размеркавання, і спадарожныя гэтым змяненням з'явы. Адрозніваюць перыядычныя кампаненты гэтых змяненняў, асноўным з якіх з'яўляецца адзінаццацігадовы сонечны цыкл, і аперыядычныя змены[1].

Змены свяцільнасці Сонца заставаліся на мяжы ці ніжэй мяжы адчувальнасці прыбораў ШСЗ, пачынаючы з пачатку эры касмічных палётаў і пачала рэгулярных назіранняў з космасу. Невялікая частка ультрафіялетавага дыяпазону змяняецца ў межах некалькіх адсоткаў. Агульная свяцільнасць Сонца змяняецца на 0,1%, або на 1,3 Вт/м² ў межах 11-гадовых цыклаў актыўнасці, што было вызначана ў ходзе назіранняў апошніх трох цыклаў з космасу[2][3][4]. Поўная колькасць сонечнай радыяцыі, якую атрымліваюць на верхняй мяжы зямной атмасферы, складае ў сярэднім 1366 Вт/м²[5][6][7].

Не існуе прамых вымярэнняў больш працяглых змен, а вымярэнні на падставе адчувальных да клімату радыеізатопных маркераў (англ.: proxy) даюць разняць вынікі — з аднаго боку існуюць сведчанні вельмі нязначных змен (~0.1%) на працягу апошніх 2000 гадоў[8], іншыя даследаванні паказваюць на павелічэнне свяцільнасці на ~ 0,2 % з пачатку XVII стагоддзя[9][10]. На клімат аказвае ўплыў таксама вулканічная актыўнасць, як, напрыклад, у выпадку мінімуму Маундера. Акрамя змяненняў у яркасці Сонца, больш мяккі ўплыў на клімат аказвае таксама магнітная актыўнасць сонечнага ветру ў зямной магнітасферы і змены ў ўльтрафіялетавай частцы спектру Сонца, але мадэлі такога роду уздзеянняў на клімат слаба развітыя станам на 2009 год[11].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Спадарожнікавыя назіранні поўнага сонечнага выпраменьвання. Архівавана 11 чэрвеня 2017. (англ.)
  2. Светимость Солнца в течение полного солнечного цикла (en). Nature, 351, 42 - 44 (1991). Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2012. Праверана 10 сакавіка 2005.
  3. Влияние Солнца на климат (en)(недаступная спасылка). Climate Change 2001: Working Group I: The Scientific Basis. Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2012. Праверана 10 сакавіка 2005.
  4. Weart, Spencer. The Discovery of Global Warming. Американский Институт Физики (2006). Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2012. Праверана 14 красавіка 2007.
  5. Composite TSI Time Series Архівавана 16 ліпеня 2011., Graphics Gallery
  6. Willson, R. C., and A. V. Mordvinov (2003), Вековой тренд изменения полной солнечной светимости в ходе циклов 21-23 (en), Geophys. Res. Lett., 30(5), 1199, doi:10.1029/2002GL016038, http://www.agu.org/journals/gl/gl0905/2008GL036307
  7. Construction of a Composite Total Solar Irradiance (TSI) Time Series from 1978 to present. Physikalisch-Meteorologisches Observatorium Davos (PMOD). Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2011. Праверана 5 кастрычніка 2005.
  8. North, Gerald R.; Biondi, Franco; Bloomfield, Peter; Christy, John R.; Cuffey, Kurt M.; Dickinson, Robert E.; Druffel, Ellen R.M.; Nychka, Douglas; Otto-Bliesner, Bette; Roberts, Neil; Turekian, Karl K.; Wallace, John M., рэд-ры (2006). "Climate Forcings and Climate Models". Surface Temperature Reconstructions for the Last 2,000 Years. National Academies Press. ISBN 0-309-10225-1. Праверана 2007-04-19.
  9. Lean, J. (2000). "Эволюция спектра излучения Солнца со времени минимума Маундера. (англ.)". Geophysical Research Letters. 27 (16): 2425–2428. doi:10.1029/2000GL000043. Праверана 2008-02-01. {{cite journal}}: Пададзена больш чым адно значэнне |author= і |last1= specified (даведка)
  10. Scafetta, N., West, B. J., Phenomenological solar signature in 400 years of reconstructed Northern Hemisphere temperature record since 1600, Geophys. Res. Lett., V. 112, 2006 Архівавана 24 снежня 2009.
  11. Спадарожнікавыя назіранні сонечнай свяцільнасці. Архівавана 11 чэрвеня 2017. (англ.)