Веньямін Іосіфавіч Вацякоў

Веньямін Іосіфавіч Вацякоў
Веньямін Іосіфавіч Вацякоў
	Вениамин Иосифович Вотяков
Дата нараджэння	1 жніўня 1921
Месца нараджэння	Бугуруслан, Самарская губерня, РСФСР;
Дата смерці	18 мая 2014 (92 гады)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	вірусалогія
Месца працы	Уфімскі навукова-даследчы інстытут эпідэміялогіі і мікрабіялогіі імя І. І. Мечнікава[d]; Q4146898?; Беларускі НДІ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі;
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук
Навуковае званне	акадэмік НАНБ, акадэмік АМН СССР, акадэмік РАМН, прафесар
Альма-матар	2-і Маскоўскі дзяржаўны медыцынскі інстытут (1943);
Прэміі
Узнагароды

Веньямін Іосіфавіч Вацякоў (1 жніўня 1921, г. Бугуруслан, Арэнбургская вобласць, Расія — 18 мая 2014^[1], г. Мінск) — беларускі вірусолаг^[2]. Доктар медыцынскіх навук (1965), прафесар (1966). Акадэмік НАН Беларусі (1995), АМН СССР (1978, член-карэспандэнт з 1971), Расійскай акадэміі медыцынскіх навук (1991). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь (2002).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў 2-і Маскоўскі медыцынскі інстытут у 1943 годзе^[2]. Удзельнічаў у Вялікай Айчыннай вайне^[2]. З 1946 года працаваў ва Уфімскім інстытуце эпідэміялогіі і мікрабіялогіі імя Мечнікава, з 1947 года быў навуковым супрацоўнікам Цэнтральнага дзяржаўнага навукова-даследчага кантрольнага інстытута імя П. А. Тарасевіча (руск.) (бел.. З 1950 года ў Беларускім НДІ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі: у 1950—1986 дырэктар^[2], у 1986-1998 загадчык аддзела, з 1998 па 2006 - галоўны навуковы супрацоўнік.

Навуковая і практычная дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Стварыў беларускую школу вірусолагаў.

Аўтар больш за 800 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій, 103 вынаходстваў, а таксама навуковага адкрыцця («З'ява рэгуляцыі гіперпаразітызму (руск.) (бел. імунітэтам пазваночных», 1988).

Аўтар навуковых прац па хіміятэрапіі вірусных інфекцый, комплексным вывучэнні клешчавога энцэфаліту (руск.) (бел., поліяміэліту, удасканаленні прафілактычных прэпаратаў супраць воспы, шаленства, гепатыту, грыпу, герпесу, туберкулёзу^[2].

Аўтар вынаходстваў па вірусных інгібітарах, тромбалітычных прэпаратах і супраць адарвання трансплантаваных органаў^[2].

Падрыхтаваў 15 дактароў і 39 кандыдатаў навук.

Дакументы В.І.Вацякова (навуковая спадчына і асабістыя дакументы) захоўваюцца ў Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь^[3].

Узнагароды і прэміі[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны II ступені (1985), Чырвонай Зоркі (1945), «Знакам Пашаны» (1961, 1966), Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1981), медалямі.

Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (2002, у аўтарскім калектыве) — за цыкл прац «Новыя тэхналогіі прафілактычнай і экалагічнай медыцыны (метады ацэнкі рызыкі ўплыву шкодных фактараў на здароўе насельніцтва, сацыяльна-гігіенічны маніторынг, прынцыпы і сістэма біябяспекі), ліквідацыя эпідэмічнага захворвання масавых інфекцый, папярэджанне імуназалежнай паталогіі».

Асноўныя працы[правіць | правіць зыходнік]

Западный клещевой энцефалит Мн.: Беларусь, 1978 (сумесна з І. І. Протасам, В. М. Жданавым).
Амиотрофический лейкоспонгиоз. Мн.: Беларусь, 1990 (у суаўтарстве).
Генерализованная герпетическая инфекция: факты и концепция. Мн.: Навука і тэхніка, 1992 (у суаўтарстве).
Клещевые энцефалиты Евразии. Вопросы экологии, молекулярной эпидемиологии, нозологии, эволюции: монография / В. И. Вотяков, В. М. Злобин, Н. П. Мишаева. — Новосибирск, 2002. — 438 с.

Зноскі

↑ Памяти Вениамина Иосифовича Вотякова // Веды. - 2014. - 26 мая. - С. 7
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Вотяков Вениамин Иосифович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 128. — 737 с.
↑ Юркевич О. Ю. Из опыта работы с документами личного происхождения выдающегося учёного-вирусолога // Архівы і справаводства. – 2021. – № 2. – С. 77-81.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).
Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 154. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Профіль Веньяміна Вацякова на сайце Нацыянальнай акадэміі Беларусі
Веньямін Іосіфавіч Вацякоў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Веньямін Іосіфавіч Вацякоў
Богданова, Анна. Вениамин Вотяков. В науке всякая стена — дверь (нявызн.). Медицинский вестник (17 сентября 2009). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2012. Праверана 29 лістапада 2009.
Некралог В. І. Вацякова Архівавана 8 мая 2018. на сайце РНПЦ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі

[Веды-1] Памяти Вениамина Иосифовича Вотякова // Веды. - 2014. - 26 мая. - С. 7

[БС-2] а ^б ^в ^г ^д ^е Вотяков Вениамин Иосифович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 128. — 737 с.

[3] Юркевич О. Ю. Из опыта работы с документами личного происхождения выдающегося учёного-вирусолога // Архівы і справаводства. – 2021. – № 2. – С. 77-81.

[1]

[2]

[3]