Ян Вермер

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Вермеер)
Ян Вермеер
нідэрл.: Johannes Vermeer
фр.: Johannes Vermeer
Фатаграфія
«Зводніца» (1656). Лічыцца, што персанаж, які стаіць злева — аўтапартрэт.
Імя пры нараджэнні Jan Vermeer
Дата нараджэння кастрычнік 1632[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 15 снежня 1675(1675-12-15)[1][5][…] (43 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Reijnier Janszoon Vermeer[d][8]
Маці Digna Baltus[d][8]
Жонка Catharina Bolenes[d]
Род дзейнасці мастак, калекцыянер мастацтва
Жанр жанравы жывапіс[9] і партрэт[9]
Мастацкі кірунак Залаты век галандскага жывапісу[d][9] і жывапіс барока[d][9]
Заступнікі Pieter van Ruijven[d]
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ян Верме́ер (Верме́р) Дэ́лфцкі (нідэрл.: Jan Vermeer van Delft, МФА: [ˈjɑn vərˈmeːr]; 31 кастрычніка 1632, Дэлфт, Нідэрланды — 15 снежня 1675) — галандскі мастак, майстар бытавога жывапісу і жанравага партрэта. Нароўні з Рэмбрандтам і Франсам Халсам адзін з найвялікшых жывапісцаў залатога веку галандскага мастацтва.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў сям’і заможнага камерсанта. Верагодна, жывапісу вучыўся ў вядомага мастака К. Фабрыцыуса. У 1653 г. малады мастак быў прыняты ў гільдыю св. Лукі, у 1662—71 г. займаў пасаду старшыні цэха. Двойчы станавіўся прэзідэнтам гільдыі. Быў жанаты на Катарыне Болнес з якой меў пятнаццаць дзяцей. Жывапіс не прыносіў Вермеру прыбытку, дастатковага для ўтрымання вялікай сям’і; ён быў змушаны працягваць гандлёвую справу бацькі. Аднак вайна з Францыяй і крызіс 1672 г. разарылі яго. Не выключана, што гэта паскорыла смерць Вермера, які памёр ад сардэчнага прыступу.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Я. Вермер — найбуйнейшы майстар галандскага жанравага і пейзажнага жывапісу. Пераважная большасць карцін Вермера, якія дайшлі да нас, уяўляюць сабою жанравыя замалёўкі. Сюжэты іх тыповыя: невялікая частка пакоя, жанчыны, пагружаныя ў тыя ці іншыя заняткі. Ярка індывідуальнае мастацтва Вермера не было ацэнена сучаснікамі і надоўга забылася. Цікавасць да яго з’явілася толькі ў 19 ст.

Раннія творы Вермера («Хрыстос у Марфы і Марыі», 1655, Нацыянальная галерэя Шатландыі, Эдынбург) яшчэ належаць тагачаснаму еўрапейскаму рэпертуару і нехарактэрныя для творчасці мастака ў цэлым. З 2-й пал. 1650-х г. Вермер піша невялікія карціны з адной ці некалькімі фігурамі ў залітым серабрыстым святлом гарадскім інтэр’еры («Служанка са збаном малака», «Афіцэр і дзяўчына, якая смяецца», «Перапынены ўрок музыкі»), надаючы ўвагу не сктолькі дзеянню, колькі стану герояў і агульнаму настрою сцэны. У кан. 1650-х г. Вермер стварае два пейзажы («Від Дэлфта» і «Вулачка»), якія зацвердзілі за ім славу неперасягненага майстра пейзажнага жанру.

У 1660-я г. творчасць Вермера робіцца больш сузіральнай і вытанчанай, а жывапіс — халаднейшым («Дзяўчына з жамчужнай завушніцай», «Жанчына з гарлачом вады»). Мастак часта малюе ўтульныя, багата абстаўленыя пакоі, дзе ўпрыгожаныя жанчыны чытаюць і пішуць лісты («Дзяўчына ў блакітным, якая чытае ліст», «Дама, якая піша ліст»), музыкуюць («Лютністка», «Канцэрт», «Гітарыстка»), разглядаюць каштоўнасці («Дама, якая прымярае каралі»), вядуць галантныя размовы з кавалерамі («Келіх віна»). На сваіх карцінах Вермер малюе таксама людзей працы, навукі і мастацтваў («Каруначніца», «Майстэрня мастака»).

Я. Вермер не напісаў ніводнага нацюрморта як скончанай карціны, але прылічаны да лепшых майстраў гэтага жанру. Ствараючы свае творы, мастак арганічна ўплятаў у іх нацюрморты: талерка з садавіной, гарлач і скамечаная сурвэтка («Дзяўчына, якая спіць»); яблыкі і персікі, якія скаціліся з нахільнай талеркі («Дзяўчына з лістом»).

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

Вобраз у мастацтве[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б Jan Vermeer — 2009.
  2. ↑ Johannes or Jan Vermeer // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ http://www.telegraph.co.uk/culture/art/3648562/Drawn-into-the-darkest-corners.html
  4. ↑ Encyclopædia Britannica
  5. ↑ Jan Vermeer // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  6. ↑ http://muse.jhu.edu/journals/utq/summary/v079/79.1.purtle.html
  7. ↑ Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  8. ↑ а б Pas L. v. Genealogics — 2003.
  9. ↑ а б в г https://www.nga.gov/research/in-depth/themes-ideas-dutch-genre-painting.html

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Кашкурэвіч А. Вермер Дэлфцкі // БЭ ў 18 т. Т. 4. — Мн.: БелЭн, 1997. ISBN 985-11-0090-0
  • Лазука Б. Гісторыя сусветнага мастацтва. XVII — XVIII стагоддзі / Б.А.Лазука. — Мн.: Беларусь, 2010. ISBN 978-985-01-0899-9
  • Лазарев В. Н. Ян Вермеер Дельфтский. — М., 1933;
  • Популярная художественная энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1986.
  • Ротенберг Е. Ян Вермеер Дельфтский [Альбом репродукций]. — 2-е изд.— М., 1983.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ян_Вермер&oldid=4621047"