Вярхоўная Рада Украіны

Вярхоўная Рада Украіны Верховна Рада України
IХ скліканне
Тып
Тып	аднапалатны парламент
Кіраўніцтва
Старшыня	Руслан Стэфанчук, Слуга народа з 8 кастрычніка 2021
Структура
Членаў	450
Фракцыі	Большасць (244) Слуга народа (244) Падтрымка (42) За будучыню (22) Давер (20) Апазіцыя (136) Апазіцыйная платформа — За жыццё (44) Еўрапейская салідарнасць (27) УА «Бацькаўшчына» (25) Голас (20) Іншыя (68) пазафракцыйныя (20) вакантныя месцы (28)
Выбары
Апошнія выбары	21 ліпеня 2019 года
Зала пасяджэнняў
Сайт
rada.gov.ua

Палітыка

Украіна

Артыкул — частка серыі: Палітычная сістэма Украіны

Дзяржаўны лад Канстытуцыя Украіны Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі Кабінет Міністраў Прэм’ер-міністр Дзяніс Шмыгаль Вярхоўная Рада Старшыня Вярхоўнай Рады Руслан Стэфанчук Народныя дэпутаты Судовая сістэма Вярхоўны суд Канстытуцыйны суд Адміністрацыйны падзел Гарады Раёны Палітычная сістэма Палітычныя партыі Перадвыбарныя блокі Усеўкраінскія рэферэндумы 1991 · 2000 Парламенцкія выбары 1994 · 1998 · 2002 · 2006 · 2007 · 2008 · 2012 · 2014 · 2019 Прэзідэнцкія выбары 1991 · 1994 · 1999 · 2004 · 2010 · 2014 · 2019 Унутраная палітыка Знешняя палітыка Замежнаэканамічная палітыка Міжнародныя арганізацыі

Вярхоўная Рада Украіны (укр.: Верховна Рада України) — адзіны заканадаўчы орган Украіны. Складаецца з 450 дэпутатаў. Тэрмін паўнамоцтваў — 5 гадоў.

Назва

Значэнне слова «рада» ва ўкраінскай мове супадае са значэннем аналагічнага слова ў беларускай мове (рада) і адсылае да казачых рад (Пераяслаўская рада). У савецкі час вышэйшы заканадаўчы орган Украінскай ССР называўся на беларускай мове як Вярхоўны Савет. Пасля атрымання Украінай незалежнасці ў жніўні 1991 года, у беларускай мове атрымала распаўсюджванне назва Вярхоўная Рада. Пасля прыняцця 28 чэрвеня 1996 года Канстытуцыі Украіны, парламент дзяржавы стаў афіцыйна называцца — «Вярхоўная Рада Украіны».

Гісторыя

Непасрэдным канстытуцыйным папярэднікам Вярхоўнай Рады Украіны быў Вярхоўны Савет Украінскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Першы ўкраінскі савецкі парламент быў скліканы ў 1938 годзе. Вярхоўны Савет УССР абіраўся грамадзянамі рэспублікі на аснове ўсеагульнага, роўнага і прамога права. За ўсю гісторыю Вярхоўны Савет склікаўся 11 разоў. Колькасць дэпутатаў складала 650 чалавек, а пасля 1989 года была скарочана да 450. Тэрмін паўнамоцтваў быў 4 гады. Апошнія выбары ў Вярхоўны Савет УССР ва ўмовах існавання Савецкага Саюза адбыліся ў 1990 годзе.

Парламенцкія выбары

З 2012 года ва Украіне дзейнічае змешаная сістэма абрання дэпутатаў. Палова дэпутатаў (225) абіраецца па спісу тых партый, якія здолелі атрымаць на выбарах паказчык вышэй за 5 працэнтаў, іншая палова — па мажарытарных акругах, дзе перамагае той, хто атрымаў больш, чым іншы кандыдат. Да 1998 года была мажарытарная сістэма, ў 1998—2005 — змешаная (50 на 50), а ў 2006—2012 — прапарцыйная.

Старшыні парламента

Імя	Дата абрання	Дата вызвалення ад пасады	Скліканне	Заўвагі
Уладзімір Івашка	4 чэрвеня 1990	9 ліпеня 1990	1 (12)	КПСС. Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем намеснікам генеральнага сакратара ЦК КПСС
Іван Плюшч	9 ліпеня 1990	23 ліпеня 1990	1 (12)	КПСС. Выконваючы абавязкі Старшыні
Леанід Краўчук	23 ліпеня 1990	5 снежня 1991	1 (12)	КПСС (да жніўня 1991). Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем Прэзідэнтам Украіны
Іван Плюшч	5 снежня 1991	11 мая 1994	1 (12)	Беспартыйны
Аляксандр Мароз	18 мая 1994	12 мая 1998	2 (13)	Сацыялістычная Партыя Украіны
Аляксандр Ткачэнка	7 ліпеня 1998	21 студзеня 2000	3 (14)	Сялянская партыя Украіны Вызвалены ад пасады за сістэматычныя парушэнні рэгламенту
Іван Плюшч	1 лютага 2000	14 мая 2002	3 (14)	Народна-дэмакратычная партыя
Уладзімір Літвін	28 мая 2002	26 красавіка 2006	4	Народная партыя
Аляксандр Мароз	6 ліпеня 2006	23 лістапада 2007	5	Сацыялістычная Партыя Украіны
Арсеній Яцанюк	4 снежня 2007	12 лістапада 2008	6	Беспартыйны Падаў у адстаўку
Аляксандр Лаўрыновіч	12 лістапада 2008	9 снежня 2008	6	Партыя рэгіёнаў Выконваючы абавязкі як Першы намеснік Старшыні
Уладзімір Літвін	9 снежня 2008	12 снежня 2012	6	Народная партыя Падаў у адстаўку
Уладзімір Рыбак	13 снежня 2012	22 лютага 2014	7	Партыя рэгіёнаў Падаў у адстаўку
Аляксандр Турчынаў	22 лютага 2014	27 лістапада 2014	7	УА «Бацькаўшчына»
Уладзімір Гройсман	27 лістапада 2014	14 красавіка 2016	8	Блок Пятра Парашэнкі
Андрэй Парубій	14 красавіка 2016	2019	8	Народны фронт
Дзмітрый Разумкоў	29 жніўня 2019	дзеючы	9	Слуга народа

Фракцыі

У Вярхоўнай Радзе 9 склікання існуюць 7 фракцый:

• Слуга Народа — 244 мандаты
• Апазіцыйная Платформа за Жыццё — 44 мандаты
• Еўрапейская Салідарнасць — 27 мандатаў
• УА «Бацькаўшчына» — 25 мандатаў
• За Будучыню — 22 мандаты
• Давера — 20 мандатаў
• Голас — 20 мандатаў

Гл. таксама

• Будынак Вярхоўнай Рады Украіны

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вярхоўная Рада Украіны
• Афіцыйная старонка Архівавана 23 снежня 2007.
• Verkhovna Rada Архівавана 11 верасня 2010.