Аптэка езуітаў (Гродна)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Гродзенская аптэка езуітаў)
Славутасць
Аптэка езуітаў
53°40′43″ пн. ш. 23°49′53″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Дата пабудовы 1709 год
Праблемы з <mapframe>:
  • Атрыбут «latitude» мае няслушнае значэнне
  • Атрыбут «longitude» мае няслушнае значэнне
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Будынак аптэкі. Пл. Савецкая, 4.

Гродзенская аптэка езуітаў — двухпавярховы будынак, які належаць да найбольш ранніх мураваных пабудоў комплексу калегіума езуітаў ў Гродна.

Аптэка выходзіла на вуліцу тарцовымі фасадамі. Галоўным фасадам аптэка выходзіць на Савецкую плошчу (Рыначную плошчу).

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

На плане Гродна 1655 г. на месцы аптэкі ўжо паказаны будынак.

У 1770-я гады аптэка належала заснаванай у Гродна Медыцынскай акадэміі — першай вышэйшай навучальнай установе на тэрыторыі сучаснай Беларусі. У яе сценах працаваў са сваімі вучнямі вядомы французскі вучоны-батанік, доктар медыцыны, прафесар Жан-Эмануэль Жылібер, які па праву лічыцца заснавальнікам фармацэўтычных навук у Беларусі і Літве.

Верагодна у 1760-я гг. надбудаваны другі паверх, таму што ў архіўных дакументах 1772 г. сказана, што другі паверх узведзены нядаўна. Выгляд аптэкі пасля перабудовы паказаны на акварэлі Н. Орды (сярэдзіна XIX ст.). У выніку перабудоў 2-й паловы XIX ст. фасады і інтэр’еры значна зменены.

У XIX ст. аптэкай валодалі такія грамадскія дзеячы як Ян Адамовіч, Казімір Стафаноўскі, які адкрыў на базе аптэкі першую філію Чырвонага Крыжа. А таксама Эдуард Стампеўскі — мэр Гродна ў 19221927 гадах.

У пачатку XX стагоддзя аптэка была перабудавана паводле праекта В. Срокі[1][2].

У гэтым будынку аптэка існавала, нягледзячы на змену уладальнікаў, ўвесь час да 1950 г. Пазней аптэку тут замяніў склад, салон мэблі, Дом настаўніка.

Сучаснасць[правіць | правіць зыходнік]

Экспазіцыя

Аднавіла сваю дзейнасць езуіцкая аптэка ў 1996 г., калі частку яе памяшканняў узяў у арэнду і аднавіў навукова-вытворчы кааператыў «Биотест». У старадаўніх залах са скляпеністай столямі, упрыгожаных мастацкай каваннем, размяшчаюцца гандлёвыя аддзелы, музейная экспазіцыя і дапаможныя памяшканні. Першая часовая музейная экспазіцыя аптэкі паўстала дзякуючы дапамозе гараджан і праіснавала да 2004 года.

Інтэр’ер музея ў аптэцы

У 2001 годзе праведзена рэстаўрацыя фасадаў (арх. Алег Шымбарэцкі)[3].

Пасля кардынальнай рэканструкцыі экспазіцыя ўяўляе сабой залу плошчай 50 кв. м, падзелены на 3 зоны: два ансамблевых комплексу і адзін тэматычны. У першым ансамблевым комплексе ўзноўлены куток старадаўняй травяной лабараторыі, т.з. «куток алхіміка», у другім — фрагмент рэцэптурнай залы мяжы XIX—XX стагоддзях. У вітрынах тэматычнай зоны ў разнастайным ілюстрацыйныя матэрыялы знайшла сваё адлюстраванне багатая гісторыя аптэкі, якая апавядае аб асноўных этапах дзейнасці, якія непарыўна звязаны з развіццём медыцынскіх і фармацэўтычных ведаў у Беларусі.

Зноскі

  1. Игорь Трусов (Гродно). АРХИТЕКТОРЫ И СТРОИТЕЛИ ГРОДНО: XII—XVIII ВВ. Архівавана 26 лютага 2020.
  2. Літоўскі гістарычны архіў у г. Вільнюсе, фонд 604, вопіс 1, справа 7482.
  3. Шимбарецкий Олег Владимирович // Кто есть Кто в Республике Беларусь. Архитекторы Беларуси. / Редакционный совет: И. В. Чекалов (пред.) и др. — Минск: Энциклопедикс, 2014. — 140 с. — ISBN 978-985-7090-29-7. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]