Ежы Крупскі

Ежы Крупскі
Герб «Корчак»
Род дзейнасці	ваявода
Дата нараджэння	1472
Месца нараджэння	Польскае Каралеўства
Дата смерці	1548 ці 1534
Месца смерці	Польскае Каралеўства
Грамадзянства	Польшча
Падданства	Польскае Каралеўства
Веравызнанне	каталіцтва
Жонка	Малгажата Розвадска
Дзеці	Станіслаў, Ян, Еранім, Крыштоф, Януш
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ежы Крупскі польск.: Krupski Jerzy (*1472 г. — †1548 г.) — шляхціч, дыпламат і вайскавод, уладальнік шырокай нерухомасці і земляў (латыфундыяў) у Чырвонай Русі (Холмшчыне), спадчыннік маёнтка Крупэ і вотчыны Орхава. Сенатар (дэпутат) Польшчы, кашталян г. Белз 1509 г., кашталян г. Львова ў 1515 г., ваявода г. Белз у 1533 г.. Ён быў дарадцам каралёў Яна-Ольбрахта (кароль Польшчы 1492—1501 гг.) І Жыгімонта Старога (кароль Польшчы 1506—1548 гг.).

Біяграфія

• У 1472 г. — нарадзіўся ў маёнтку Орхава (уладальнікі Ян, Станіслаў, Мікалай Крупскі) ці Сабебор (уладальнікі Алехна, Сенка, Вашка Крупскі) на Холмшчыне Чырвонай Русі (з Акту XIX пра размежаванне Крупэ і Орхава ад Сабебора 1466—1470 гг.).
• у 1491—1492 гг. — у бітве з венграмі пад г. Кошыцэ і г. Прешов (цяпер — у Славакіі) выратаваў караля Яна-Ольбрахта ў баі аддаўшы яму свайго каня і меч пры пераследзе непрыяцеля.
• У 1492 г., у паселішчы Крупэ на Холмшчыне заснаваў замак Крупэ, які захаваўся ў тым паселішчы і да цяпер. Удзельнічаў у бітве супраць Вугоршчыны поруч г. Кошыцэ і г. Прэшова (цяпер — у Славакіі) у 1491—1492 г.. Валодаў шырокаю ўласнасцю ў Чырвонай Русі. За ўласны рахунак рэстаўрыраваў замкі гарадоў г. Хелма і г. Белза. Быў дараднікам каралёў Яна I Ольбрахта і Жыгімонта I.
• У 1507 г. пабудаваў у стылі позняга барока каталіцкую царкву ў мястэчку Орховек імя «святога Іаана V Міласцівага» для царкоўнага прыходу існага і цяпер, храм «Божай Маці Суцяшальніцы». У 1610 г. ён прыналежаў манахам Аўгусцінцам, з 1947 г. прыналежыць Ордэну братоў меншых (Капуцынам). Падаў гарадское права мястэчку Орхово, уладальнікам якога быў.
• 1502—1507 г. — стараста г. Хелм, г. Белз, г. Гародла, г. Грубешаў; Пасол (Амбасадар) Польшчы, камісар (дэпутат) дыпламатычнай службы караля Польшчы Жыгімонта I Старога пры пры атрыманні прысягі вернасці ад гаспадара Валахіі (Малдавіі) Багдана III Крывога ў 1509 г. для падпісання гандлёва-эканамічных адносінаў;
• 1513—1515 г. — кастэлян г. Белз;
• 1509 г. — канонік у г. Львоў і кашталян г. Львоў ў 1513—1515 г.;
• 1510 г. — стараста стараста г. Белз (лац.: Crupski Georgius capitaneus Belzensis);
• 1514 г. — Пасол (Амбасадар) да султана Асманскай Турцыі Селіма I Явуза (Грознага) (1467—1520), падпісаў з ім «Трохгадоваю Дамову» (Дагавор);
• У 1515 г. — кашталян г. Белз.
• 1518 г. — канонік г. Кракаўе і г. Белзе; рэстаўраваў за ўласны кошт замкі г. Холм і г. Белз.
• Кіраваў староствамі г. Сокаль, г. Ратна. У 1519 г. атрымаў каралеўскі дакумент «Кансэнсус» на атрыманне стараства г. Белз і г. Сокаль для намесніка шляхціча Андрэя Тэчінскага ваяводы Кракаўскага;
• 1525 г. — ад імя Польшчы падпісаў Перамір’е з князямі Памераніі (паміж Гех, Барні і Жыгімонта I Старога), падпісаў перамір’е на сойме «Петракоўскім»;
• 1533 г. — ваявода г. Белз, пасля ваяводы Руськага шляхціча Яна Тэчінскага.
• 1493—1548 гг. — у складзе Камісіі Польскай Кароны з нагоды несправядлівасцяў літвінаў Вялікага Княства Літоўскага на Рускай зямлі.

Шлюбы і дзеці

• Шляхціч Ежы Крупскі быў першым вядомым продкам герба «Корчак».
• Яго высакародная жонка была Малгажата родам з маёнтка Розвады (шлюб — каля 1490 г.).
• Яго дзеці: Станіслаў, Ян, Еранім, Крыштоф, Януш.

Літаратура

• с. 171, 205, 229, 260, 366, «Еластична спільнота (Подільська шляхта в другій половині XIV — 70-х гадах XVI століття)», Віталій Михайловський (рецензент доктор історичних наук професор Володимир Александрович та ін.), вид. «Темпера» (рекомендовано до друку Вченою Радою), м. Київ, 2012 р. ISBN 978-617-569-060-4; (укр.)
• Boniecki Adam, «Herbarz Polski», Warszawa, 1908 r., cz. 1, Tom XII, str. 349—351; (польск.)
• Niesieckiego Kaspra S. J., «Herbarz Polski», w Lipsku, 1840 r., Tom V, str. 227, 396; (польск.)
• Uruski Seweryn, «Rodzina Herbarz szlachty polskiej», Poznań, 1997 r., Tom 8, str. 93; (польск.)
• Paprockiego Bartosza, «Herby Rycerstwa Polskiego», Kraków, 1858 r., str. 691 (LII); (польск.)
• s. 418—419, T. 15, «Polski słownik biograficzny», Kozłowska Zofia — Kubacki Stanisław (komplet XV/1-4), Przewodniczacy Rady Naukowej Boguslaw Lesnodorski, Wydawnictwo Ossolinskich, Wroclaw, 1970 r., ISBN 83-86301-01-5
• Orgelbranda Samuela, «Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich», Warszawa, 1843 r., Tom IV, str. 729. (польск.)
• str. 209 (str. 97) Nom. 8.3.1515-23.12.1532 (1514 r. MS IV cz.1 nr.2231, 23.12.1532 r. MS IV cz.2 nr.10521, MS IV cz.2 nr.16663, 26.5.1534 r. MS IV cz.3 nr.17551, 7.4.1533 r. MS IV cz.2 nr.16898: «Urzednicy grodzcy i ziemscy Lwowscy (w latach 1352—1783)», Karol Maleczynski, we Lwowie, 1938 r. (польск.)
• Volumina Constitutionem, T. 1 (1493—1549), Vol. 1 (1493—1526), Do druku przygot. W. Uruszczakin — Warszawa, 1996 r., S. 310 (польск.)