Вояджэр-2

Вояджэр-2
Вояджэр-2
	;
COSPAR:	1977-076A
Арганізацыя:	NASA
Мэта запуска:	{{{Мэта запуска}}}
Спосаб вываду на арбіту:	Цэнтаўр 3Е
Месца запуска:	ЗША, мыс Канаверал
Апошні сеанс сувязі:	04.08.2023
Месцазнаходжанне апарата:	135,97 а.а. ад Зямлі (на снежань 2023 г.)
Апісанне апарата
Маса:	815 кг

«Вояджэр-2» — касмічны апарат-зонд, запушчаны ў 1977 годзе ў рамках праграмы Вояджэр для даследавання планет Сонечнай сістэмы. Вояджэр-2 — першы (і пакуль адзіны) касмічны апарат, створаны чалавецтвам, які праляцеў побач з Уранам і Нептунам.

Канструкцыя[правіць | правіць зыходнік]

Канструкцыя зонда грунтавалася на вопыце будаўніцтва папярэдніх зондаў праграмы Марынер. Тым не менш, праца над ім працягвалася больш за пяць гадоў^[1].

Корпус зонда ўяўляе сабой шасцігранную прызму вышынёй 0,47 м і дыяметрам 1,78 м. Зонд стабілізаваны па трох восях. У верхняй частцы яго корпуса размешчана парабалічная антэна дыяметрам 3,66 м, якая прызначалася для падтрымання радыёсувязі з наземнымі радыётэлескопамі, перадачы інфармацыі і каманд. Да корпуса зонда прымацаваныя тры шарнірныя стрыжні. У першым з іх (даўжынёй каля 2,5 м) размешчана навуковае абсталяванне разам з камерамі і спектрометрам (які размешчаны на канцы стрыжня на рухомай платформе). На другім стрыжні (даўжынёй 13 м), размешчаным на супрацьлеглым баку зонда, знаходзяцца датчыкі магнітометра. На апошнім стрыжні размешчаны крыніцы энергіі зонда ў выглядзе трох радыеізатопных тэрмаэлектрычных генератараў (РЫТЭГ).

Энергазабяспячэнне[правіць | правіць зыходнік]

«Вояджэр-2» абсталяваны трыма радыеізатопнымі тэрмаэлектрычнымі генератарамі магутнасцю ў некалькі сотняў ват (MHW RTG). Кожны РЫТЭГ уключае ў сябе 24 спрэсаваныя сферы з аксіду плутонію і забяспечвае дастаткова цяпла для выпрацоўкі прыкладна 157 Вт электраэнергіі на момант запуску. У сукупнасці РЫТЭГі забяспечвалі касмічны карабель магутнасцю 470 Вт пры запуску, але з-за ядзернага распаду плутонію колькасць генеруемай энергіі памяншаецца ўдвая кожныя 87,7 года. Меркавалася, што яны дазволяць працягваць працу як мінімум да 2020 года і будуць працягваць забяспечваць электрасілкаваннем пяць навуковых прыбораў да пачатку 2023 года. У красавіку 2023 года Лабараторыя рэактыўнага руху пачала выкарыстоўваць рэзервуар рэзервовага электрасілкавання, прызначаны для бартавога механізму бяспекі. У выніку чакаецца, што ўсе пяць інструментаў працягнуць працу да 2026 года^[2].

Сувязь[правіць | правіць зыходнік]

Пабудаваны з мэтай магчымага міжзоркавага падарожжа, «Вояджэр-2» уключаў у сябе вялікую парабалічную антэну даўжынёй 3,7 м з высокім каэфіцыентам узмацнення для прыёму даных праз сетку далёкага космасу на Зямлі. Сувязь ажыццяўляецца ў S-дыяпазоне (даўжыня хвалі каля 13 см) і X-дыяпазоне (даўжыня хвалі каля 3,6 см), забяспечваючы хуткасць перадачы дадзеных да 115,2 кілабіт у секунду на адлегласці Юпітэра, а затым хуткасць пастаянна змяншаецца па меры павелічэння адлегласці, у адпаведнасці з законам зваротных квадратаў. Калі касмічны карабель не можа звязацца з Зямлёй, лічбавы магнітафон (DTR) можа запісаць каля 64 мегабайт даных для перадачы ў іншы час.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

20.08 1977 — старт КА Вояджэр-2. Так атрымалася, што КА Вояджэр-2 быў запушчаны на 2 тыдні раней за Вояджэр-1.
09.07.1979 — Вояджэр-2 праляцеў каля Юпітэра (дыстанцыя 71 400 км) і ў непасрэднай блізкасці ад Ганімеда і Еўропы.
25.08.1981 — Вояджэр-2 праляцеў каля Сатурна (дыстанцыя 101 000 км).
24.01.1986 — Вояджэр-2 даляцеў да Урана (дыстанцыя 107 000 км). Апарат перадаў на зямлю шэраг фотаздымкаў Урана, яго кольцаў і спадарожнікаў. У выніку былі адкрыты 2 новыя кальцы і 10 спадарожнікаў Урана (Афелія, Белінда, Б’янка, Дэздэмона, Джульета, Кардэлія, Крэсіда, Пердыта, Порцыя, Разалінда).
24.08.1989 — упершыню КА здолеў дасягнуць Нептуна (дыстанцыя 48 000 км). Адкрыты спадарожнікі: Галатэя, Дэспіна, Наяда, Пратэй, Таласа.
20.05.2010 — атрымалася перазапусціць бартавы камп’ютар Вояджэра-2.
28.07.2023 — НАСА паведаміла аб страце сувязі з касмічным апаратам.

Міжзорная місія[правіць | правіць зыходнік]

Пасля завяршэння сваёй планетарнай місіі «Вояджэр-2» перайшоў да міжзоркавай місіі, якую НАСА выкарыстоўвае, каб высветліць, што ўяўляе сабой Сонечная сістэма за межамі геліясферы.

Першапачаткова меркавалася, што «Вояджэр-2» выйдзе ў міжзоркавую прастору ў пачатку 2016 года, а яго плазменны спектрометр забяспечыць першыя прамыя вымярэнні шчыльнасці і тэмпературы міжзоркавай плазмы. У снежні 2018 года вучоны праекта «Вояджэр» Эдвард К. Стоўн абвясціў, што «Вояджэр-2» дасягнуў міжзоркавай прасторы 5 лістапада 2018 года.

Кантакт з зондам быў прыпынены ў 2020 годзе на 8 месяцаў з-за тэхнічнага абслугоўвання сеткі далёкага космасу. Кантакт быў адноўлены 2 лістапада, калі была перададзена серыя інструкцый, якія пасля былі выкананы і перададзены назад з паспяховым паведамленнем сувязі. 12 лютага 2021 г. поўная сувязь была адноўлена пасля маштабнай мадэрнізацыі антэны наземнай станцыі, на завяршэнне якой сышоў год.

У кастрычніку 2020 года астраномы паведамілі аб значным нечаканым павелічэнні шчыльнасці прасторы за межамі Сонечнай сістэмы, выяўленым касмічнымі зондамі «Вояджэр-1» і «Вояджэр-2». На думку даследчыкаў, гэта азначае, што «градыент шчыльнасці з’яўляецца буйнамаштабнай асаблівасцю VLISM (вельмі лакальнага міжзоркавага асяроддзя) у агульным кірунку носа геліясферы».

18 ліпеня 2023 года «Вояджэр-2» абагнаў «Піянер-10» і стаў другім па далёкасці касмічным караблём ад Сонца.

21 ліпеня 2023 года з-за непрадбачанных дзеянняў антэна з высокім каэфіцыентам узмацнення на «Вояджэры-2» змяніла арыентацыю на 2 градусы, што прывяло да разрыву сувязі Зямлі з касмічным караблём. Аднак да 1 жніўня апорны сігнал касмічнага карабля быў выяўлены з дапамогай некалькіх антэн Deep Space Network. Магутны радыёсігнал, пасланы 4 жніўня са станцыі Канбера, паспяхова загадаў касмічнаму караблю пераарыентавацца на Зямлю, аднавіўшы сувязь. У якасці меры бяспекі зонд таксама быў запраграмаваны на аўтаномны скід арыентацыі на Зямлю, што павінна было адбыцца да 15 кастрычніка.

Сувязь[правіць | правіць зыходнік]

Па стане на 2023 год, «Вояджэр-2» працягвае падтрымліваць сувязь з Зямлёй праз сетку далёкага космасу НАСА. За сувязь адказвае аўстралійская парабалічная антэна сувязі DSS 43, размешчаная недалёка ад Канберы.

Па стане на верасень 2023 года «Вояджэр-2» перадае навуковыя даныя з хуткасцю каля 160 біт у секунду.

Будучыня[правіць | правіць зыходнік]

Чакаецца, што зонд будзе працягваць перадаваць слабыя радыёпаведамленні прыкладна да 2026 года, потым РЫТЭГі (якія з’яўляюцца крыніцай энергіі зонда) страцяць здольнасць вырабляць патрэбную колькасць электрычнай магутнасці (бо некаторыя бартавыя сістэмы і навуковыя прылады з-за недахопу бартавой магутнасці ўжо прыйшлося дыстанцыйна адключыць), каб антэна магла пасылаць сігнал патрэбнай магутнасці. Аднак нават у самым лепшым выпадку, у НАСА прагназуюць, што пасля 2036 года сістэмы наземнай далёкай сувязі будуць не ў стане пасылаць сігнал патрэбнай для прыёму магутнасці.

Навуковая значнасць[правіць | правіць зыходнік]

«Вояджэр-2» дазволіў даследаваць і даведацца аб знешніх межах Сонечнай сістэмы і на сённяшні дзень стаў адзіным зондам, які пралятаў ля некаторых планет. Падчас палёту вакол газавых гігантаў было атрымана мноства звестак і фатаграфій, якія да гэтага часу апрацоўваюцца, ацэньваюцца і з’яўляюцца краевугольным каменем для вывучэння знешніх планет.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Вояджэр-1

Зноскі

↑ Voyager - Planetary Voyage (англ.). voyager.jpl.nasa.gov. Праверана 19 снежня 2023.
↑ https://www.jpl.nasa.gov. NASA’s Voyager Will Do More Science With New Power Strategy (англ.) (нявызн.) ?. NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL). Праверана 19 снежня 2023.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вояджэр-2

[1] Voyager - Planetary Voyage (англ.). voyager.jpl.nasa.gov. Праверана 19 снежня 2023.

[2] https://www.jpl.nasa.gov. NASA’s Voyager Will Do More Science With New Power Strategy (англ.) (нявызн.) ?. NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL). Праверана 19 снежня 2023.

[3] Тлустым шрыфтам пазначаны дзеючыя АМС

[1]

[2]

[* 1]

Даследаванне Юпітэра касмічнымі апаратамі
З пралётнай траекторыі	Піянер 10 11 Вояджэр 1 2 Уліс Касіні New Horizons
З арбіты	Галілеа Юнона
Спускаемыя зонды	Галілеа
Будучыя місіі	Europa Jupiter System Mission і Лаплас — Еўропа П Europa Clipper Europa Lander Jupiter Icy Moon Explorer
Адмененыя місіі	Піянер H Цыялкоўскі Europa Orbiter Jupiter Icy Moons Orbiter Jovian Europa Orbiter New Horizons 2
Гл. таксама	Даследаванне Юпітэра міжпланетнымі апаратамі Каланізацыя спадарожнікаў Юпітэра

Даследаванне Сатурна касмічнымі апаратамі
Пралётныя	Піянер-11 Вояджэр-1 Вояджэр-2
З арбіты	Касіні^{[* 1]}
Даследаванне спадарожнікаў	Гюйгенс
Запланаваныя місіі	Titan Saturn System Mission Titan Mare Explorer Кронас
Адмененыя місіі	Сатурн Titan and Enceladus Mission Titan Explorer
Гл. таксама	Даследаванні Сатурна Каланізацыя Тытана ↑ Тлустым шрыфтам пазначаны дзеючыя АМС

У сацыяльных сетках	Twitter
Нарматыўны кантроль	GND: 4223875-4