Карл Петэр Тунберг

Сістэматык жывой прыроды
Сістэматык жывой прыроды
; Старонка на Віківідах	; Выявы на Вікісховішчы

Карл Петэр Тунберг
Карл Петэр Тунберг
	шведск.: Carl Peter Thunberg
	; Партрэт працы шведск.: Per Krafft d.y., 1808
Дата нараджэння	11 лістапада 1743[…]
Месца нараджэння	Ёнчэпінг, камуна Ёнчэпінг, лен Ёнчэпінг, Швецыя;
Дата смерці	8 жніўня 1828[…] (84 гады)
Месца смерці	Упсала[d], Швецыя;
Месца пахавання	Старыя могілкі Упсалы[d];
Грамадзянства	Швецыя;
Род дзейнасці	батанік, падарожнік-даследчык, птэрыдолаг, брыёлаг, пісьменнік, заолаг, арнітолаг, урач, выкладчык універсітэта, лепідаптэрыст, міколаг, філосаф, натураліст
Навуковая сфера	батаніка
Месца працы	Упсальскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Упсальскі ўніверсітэт;
Навуковы кіраўнік	Карл Ліней
Вядомыя вучні	Katsuragawa Hoshū[d], Nakagawa Jun'an[d] і Jonas Niclas Ahl[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства; Шведская каралеўская акадэмія навук; Пецярбургская акадэмія навук; Расійская акадэмія навук; Нідэрландская каралеўская акадэмія навук; Леапальдзіна; Баварская акадэмія навук;
Узнагароды	член Лонданскага каралеўскага таварыства[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Петэр Тунберг (шведск.: Carl Peter Thunberg, 11 лістапада 1743— 8 жніўня 1828) — шведскі вучоны-натураліст, за ўклад у навуку яго называюць «бацькам паўднёваафрыканскай батанікі» і «японскім Лінеем».

Карл Петэр Тунберг нарадзіўся ў горадзе Ёнчэпінг, Швецыя і, паступіўшы ва ўніверсітэт горада Упсала, стаў вучнем Карла Лінея ў год, калі выдатнаму навукоўцу быў прысвоены рыцарскі тытул за навуковыя дасягненні. Ва ўніверсітэце Тунберг вывучаў натурфіласофію і медыцыну, атрымаўшы ў 1767 годзе навуковую ступень, абараніўшы дысертацыю на тэму «De venis resorbentibus».

У 1770 Тунберг пакінуў Швецыю, пераехаўшы ў Парыж, дзе працягваў вывучаць медыцыну і прыродазнаўства. 1771 Тунберг жыў у Амстэрдаме і Лейдэне, вывучаючы батанічныя сады і музеі Галандыі. Там, Джон Бурман, па рэкамендацыі Карла Лінея, прапанаваў яму наведаць галандскія калоніі ў Японіі, каб сабраць асобнікі для галандскіх батанічных садоў.

У 1772 годзе па даручэнні Галандскай Ост-Індскай кампаніі ён адправіўся ў якасці ўрача на мыс Добрай Надзеі, дзе прабыў тры гады. Тунберг, ведаючы пра тое, што ў тыя часы Японія дазваляла ўезд у сваю краіну толькі галандскім гандлярам, вывучыў галандскую мову, каб мець магчымасць выдаваць сябе за галандца. Акрамя таго ў Кейптаўне Тунберг атрымлівае ступень доктара медыцыны, а таксама здзяйсняе тры вельмі небяспечныя экспедыцыі ўнутр мацерыка, сабраўшы вялікую колькасць асобнікаў флоры і фаўны паўднёвай Афрыкі.

У сакавіку 1775 года Тунберг пераязджае на Яву, затым два месяцы праводзіць у Батавіі, наведвае Самаранг і Буітэнзорг і, затым, адпраўляецца ў Японію.

Зноскі

↑ ^а ^б Thunberg C. P. Travels at the Cape of Good Hope, 1772–1775 — Cape Town: Van Riebeeck Society, 1986.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q39658"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5465"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7913619"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22683098"></a>
↑ ^а ^б Carl Peter Thunberg // KNAW Past Members Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21491701"></a>
↑ ^а ^б Uppsala domkyrkoförsamlings kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/ULA/11632/F/4 (1818-1846), bildid: C0004350_00076 Праверана 26 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10478639"></a>
↑ Carl Peter Thunberg 1743–1828. Botaniker, läkare. — Шведская царква. Праверана 26 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q749243"></a>
↑ Thunberg, C P // https://www.svenskagravar.se/gravsatt/79c7a8a5-0100-483e-ae3c-9240776758e7 — Svenskagravar.se. Праверана 27 мая 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Профіль Карла Петэра Тунберга на афіцыйным сайце РАН

[_833e58d9521775eb-1] а ^б Thunberg C. P. Travels at the Cape of Good Hope, 1772–1775 — Cape Town: Van Riebeeck Society, 1986.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q39658"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5465"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7913619"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22683098"></a>

[_1b03986803c94214-2] а ^б Carl Peter Thunberg // KNAW Past Members Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21491701"></a>

[_ca2ac4220131b6a9-3] а ^б Uppsala domkyrkoförsamlings kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/ULA/11632/F/4 (1818-1846), bildid: C0004350_00076 Праверана 26 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10478639"></a>

[_98a7127fcb2365f5-4] Carl Peter Thunberg 1743–1828. Botaniker, läkare. — Шведская царква. Праверана 26 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q749243"></a>

[_07c1737b98a7b3df-5] Thunberg, C P // https://www.svenskagravar.se/gravsatt/79c7a8a5-0100-483e-ae3c-9240776758e7 — Svenskagravar.se. Праверана 27 мая 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26699962"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Вучні Карла Лінея
Апосталы Лінея	Карл Адлер • Адам Афцэліус • Андрэас Берлін • Пер Кальм • Пер Лёфлінг • Антон Марцін • Пер Осбек • Даніэль Роландер • Ёран Ротман • Даніэль Соландэр • Андэрс Спарман • Улаф Торэн • Карл Тунберг • Крыстафер Тэрнстром • Юхан (Іаган) Фальк • Пер Форскаль • Фрэдрык Хасельквіст	Карл Ліней (1707—1778)
Іншыя вучні	Клас Альстромер • Мацвей Афонін • Эрык Ахарыус • Петэр Бергіус • Нікалас Бурман • Марцін Валь • Карл дэ Геер • Аляксандр Карамышаў • Карл Клерк • Іаган Фабрыцый • Іаган Шрэбер • Якаб Эрхарт	Карл Ліней (1707—1778)