Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Шарашова)

Касцёл Найсвяцейшай Тройцы
	Каталіцкі храм
Касцёл Найсвяцейшай Тройцы
	52°33′47″ пн. ш. 24°12′55″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Гарадскі пасёлак	Шарашова
Канфесія	Каталіцтва
Епархія	Пінская дыяцэзія ; Пружанскі дэканат
Архітэктурны стыль	класіцызм
Дата пабудовы	1848 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000657шыфр 113Г000657
Стан	дзейнічае
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Касцё́л Найсвяце́йшай Тро́йцы — мураваны каталіцкі храм у гарадскім пасёлку Шарашове Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці, помнік архітэктуры класіцызму^[1].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Першы драўляны Троіцкі касцёл у Шарашове быў пабудаваны ў 1539 годзе па распараджэнні Боны Сфорцы. У сярэдзіне XVII стагоддзя будынак згарэў у пажары, аднак быў адбудаваны наноў з дрэва. Другі храм праіснаваў да XIX стагоддзя і таксама быў знішчаны агнём^[2].

Узвядзенне новага цаглянага касцёла пачалося ў 1841 годзе і завяршылася асвячэннем святыні ў 1848 годзе біскупам Вацлавам Грынявіцкім. Будаўніцтва вялося на сродкі вернікаў і ахвяраванні мясцовых шляхціцаў Кернажыцкіх. Паколькі дзяржава падтрымлівала пабудову толькі праваслаўных храмаў, шарашоўскі касцёл стаў адзіным каталіцкім храмам на Пружаншчыне, пабудаваным у той час^[3]. У канцы XIX стагоддзя парафія налічвала 2750 вернікаў.

Пасля Другой сусветнай вайны ў 1948 годзе бальшавікі арыштавалі святара Альберта Бакіноўскага, а касцёл забралі ў прыхаджан і ператварылі ў склад, каштоўнасці былі раскрадзены^[4]. Нягледзячы на гэта, католікі на працягу 40 гадоў збіраліся на набажэнствы каля сцен храма.

28 ліпеня 1988 года касцёл Найсвяцейшай Тройцы быў вернуты прыхаджанам, аднавілася парафія. 23 кастрычніка 1991 года епіскап Казімір Свёнтак наноў асвяціў храм. У 1995 годзе перад касцёлам парафіянамі і ксяндзом Э. Лоекам была пастаўлена капліца ў гонар 800-годдзя нараджэння Святога Антонія. У 1995 і 2005 гадах былі адрамантаваны дах і фасад касцёла. У 2007 годзе будынак быў занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь як аб’ект гісторыка-культурнай спадчыны рэгіянальнага значэння.

Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]

Размешчаны ў цэнтры мястэчка, на вул. Перамогі, 3а. Помнік архітэктуры позняга класіцызму^[5]. Прамавугольны ў плане будынак, накрыты вільчыкавы дахам з вальмай над апсідай. Галоўны фасад фланкіраваны дзвюма чатырохграннымі аднаяруснымі шатровымі вежамі, аб’яднанымі атыкам з трохвугольным франтонам. У верхніх ярусах вежаў знаходзяцца арачныя праёмы. Фасад упрыгожаны дзвюма скульптурамі апосталаў, пастаўленых у бакавых арачных нішах. Такія ж скульптуры размешчаны і ў прамавугольных нішах на бакавых гранях ніжняга яруса вежаў. Над прамавугольным уваходным праёмам прарэзана паўцыркульнае акно, якое асвятляе хоры. Фасады рытмічна расчлянёны арачнымі аконнымі праёмамі, дэкарыраваны арачнымі броўкамі з замкавым каменем, і пілястрамі ў прасценках^[6].

Інтэр’ер трохнефны, падзелены шасцю калонамі. Скляпенні цыліндрычныя. На дзвюх калонах высяцца хоры. Алтарная частка займае шырыню цэнтральнага нефа і па баках абмежавана сакрысціямі з тэрасамі на іх перакрыццях. Алтар вырашана карынфскай каланадай, у ім змешчаны 2 драўляныя скульптуры святых і абраз «Укрыжаванне» XIX стагоддзя. На бакавой сцяне апсіды змешчаны амбон^[3].

У інвентарным апісанні касцёла 1746 года згадваецца арган. Па звестках 1820 года, у храме знаходзіўся 8-рэгістравы пазітыў з 2 мяхамі, праспект якога быў афарбаваны ў белы колер і аздоблены залачоным драўляным разбеннем, які згарэў разам са старым будынкам храма ў 1828 годзе. У 1875 годзе Павел Верпахоўскі з Вялікай Бераставіцы змайстраваў у цяперашнім касцёле 25-рэгістравы арган, аб чым захавалася абвестка ў часопісе «Przegląd Katolicki» за 1875 год. Дадзены інструмент захаваўся да нашых дзён^[7].

Пробашчы[правіць | правіць зыходнік]

Францішак Рамейка (1913 — ?)
Уладзіслаў Марковіч (1924—1934)
Альберт Бакіноўскі (1935—1948?)^[8]
Яцэк Дубіцкі (цяперашні час)

На касцёльных могілках у 1848 годзе быў пахаваны ўніяцкі святар, доктар багаслоўя Міхаіл Баброўскі, які ў 1833 годзе быў сасланы ў Шарашова, дзе адпраўляў набажэнствы на беларускай мове^[6].

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

↑ Шарашова — парафія Найсвяцейшай Тройцы (нявызн.). Беларусь. Рымска-каталіцкі касцёл у Беларусі (27 лістапада 2012).
↑ Андрусь Хваёвы.. Шарашова: крызіс штурхае да сваіх каранёў (бел.). Тут і цяпер (7 чэрвеня 2011).
↑ ^а ^б Пракаповіч Н.С.. Летапіс духоўнасці: культавая архітэктура (нявызн.). Всё о Ружанах (27 лістапада 2012).
↑ Юрый Жыгамонт. Деревня Шерешево (Беловежская пуща): После восстания Кастуся Калиновского здесь вешали арестованных повстанцев (руск.)(недаступная спасылка). Новыя падарожжы дылетанта (27 лістапада 2012). Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2012. Праверана 27 лістапада 2012.
↑ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — 368 с., іл. С. 377
↑ ^а ^б к // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. С. 371
↑ Арган у Шарашоўскім касцёле Найсвяцейшай Тройцы (бел.). Арганы Беларусі. Праверана 18.10.2019.
↑ Леанід Маракоў. Святыні Беларусі, што згадваюцца ў даведніку, і святары, якія ў іх служылі (нявызн.). Даведнікі пісьменніка, гісторыка, энцыклапедыста Леаніда Маракова «Рэпрэсаваныя грамадскія i культурныя дзеячы Беларусі» (27 лістапада 2012).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — 368 с., іл.
Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

аб'ект на сайце Radzima.org
Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Шарашова) на сайце Глобус Беларусі (руск.)

[1] Шарашова — парафія Найсвяцейшай Тройцы (нявызн.). Беларусь. Рымска-каталіцкі касцёл у Беларусі (27 лістапада 2012).

[2] Андрусь Хваёвы.. Шарашова: крызіс штурхае да сваіх каранёў (бел.). Тут і цяпер (7 чэрвеня 2011).

[prakap-3] а ^б Пракаповіч Н.С.. Летапіс духоўнасці: культавая архітэктура (нявызн.). Всё о Ружанах (27 лістапада 2012).

[4] Юрый Жыгамонт. Деревня Шерешево (Беловежская пуща): После восстания Кастуся Калиновского здесь вешали арестованных повстанцев (руск.)(недаступная спасылка). Новыя падарожжы дылетанта (27 лістапада 2012). Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2012. Праверана 27 лістапада 2012.

[5] Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — 368 с., іл. С. 377

[kulagin-6] а ^б к // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. С. 371

[7] Арган у Шарашоўскім касцёле Найсвяцейшай Тройцы (бел.). Арганы Беларусі. Праверана 18.10.2019.

[8] Леанід Маракоў. Святыні Беларусі, што згадваюцца ў даведніку, і святары, якія ў іх служылі (нявызн.). Даведнікі пісьменніка, гісторыка, энцыклапедыста Леаніда Маракова «Рэпрэсаваныя грамадскія i культурныя дзеячы Беларусі» (27 лістапада 2012).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]