Кацярына Мікалаеўна Кобра

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Кацярына Мікалаеўна Кобра
польск.: Katarzyna Kobro
Фатаграфія
Імя пры нараджэнні Екатерина Николаевна Кобро
Дата нараджэння 26 студзеня 1898(1898-01-26)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 21 лютага 1951(1951-02-21)[1][4][…] (53 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства  Расійская імперыя
Сцяг СССР СССР
Сцяг Польшчы Польшча
Муж Уладзіслаў Максімілянавіч Страмінскі[5]
Дзеці Ніка Страмінская
Род дзейнасці мастачка, скульптарка, тэарэтык мастацтва
Жанр скульптура, авангард
Вучоба
Мастацкі кірунак абстракцыянізм
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Магіла Кацярыны Кобры-Страмінскай і яе дачкі Нікі Страмінскай на праваслаўнай частцы могілак «Долы» у Лодзі, 21 мая 2007 года

Кацярына Кобра (Кацярына Мікалаеўна Кобра; польск.: Katarzyna Kobro; руск.: Екатерина Николаевна Кобро; 26 студзеня 1898, Масква — 21 лютага 1951, Лодзь) — руская і польская авангардная скульптарка, прадстаўнік авангарднага мастацтва, жонка Уладзіслава Страмінскага. Звязаная з Вілейкай.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася ў Маскве. Матка Яўгенія Разанава, бацька Мікалай фон Кобра. Яе адзінай дачкой была Ніка Страмінская (пам. у 2001), доктар-псіхіятр і пісьменніца, прапагандыст мастацтва сваіх бацькоў. Была ў ліку сузаснавальнікаў групы мастакоў «Blok», «Praesens» і «a.r.». «a.r.» («awangarda rheczywista» або «сапраўдны авангард») 1929. Апошняе скарачэнне перадаецца часам як «artyści rewolucyjni» ці «рэвалюцыйныя мастакі». Дачка Кобры і Страмінскага Ніка Страмінская сцвярджае аб памылковасці такой расшыфроўкі[6]. «Artyści rewolucyjni» — рэвалюцыйныя артысты.

Перавярнула ўспрыманне скульптуры. Адмовілася ад успрыняцца скульптуры як цвёрдага рэчава, каменя. Пад уплывам канструктывізму адрынула індывідуалізм, суб’ектывізм і імпрэсіянізм у мастацтве, сцвярджала, што іх месца займае аб’ектывізм формы. Галоўным пунктам канцэпцыі Кобры ёсць паняцце бясконцасці прасторы. Адначасова з гэтым вынікае адмаўленне ад кампазіцыйнага цэнтру, нібыта кожны пункт скульптуры аднолькава важны.

Ад верасня 1939 года да мая 1940 года, хаваючыся ад вайны, жыла разам з сям’ёй у Вілейцы.

У 2009 «Тэатр Тэлевізіі» (Польшча) паставіў п’есу «Сляды выяў», у якой паказанае прыватнае жыццё Кацярыны Кобры і Уладзіслава Страмінскага[7].

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

Пахаваная ў Лодзі ў праваслаўнай частцы могілак «Долы». Большасць яе прац знаходзіцца ў Музеі мастацтва ў Лодзі. Ад 2001 у Польшчы існуе мастацкая прэмія імя Кацярыны Кобры.

Зноскі

  1. а б Katarzyna Kobro
  2. Mikina E. Katarzyna Kobro // Kobro, Katarzyna // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047075
  3. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 снежня 2014.
  4. Katarzyna Kobro // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  5. Union List of Artist Names — 2021. Праверана 9 мая 2022.
  6. Strzemińska N. Miłość, sztuka i nienawiść. О Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim. Res Publica, Warszawa, (1986) (польск.) ISBN 83-7046-017-8
  7. filmpolski.pl: POWIDOKI

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Strzemińska N. Miłość, sztuka i nienawiść. О Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim. Res Publica, Warszawa, 1986 (польск.) ISBN 83-7046-017-8.
  • Grzegorz Sztabiński, Dlaczego geometria? problemy współczesnej sztuki geometrycznej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2004 (польск.) ISBN 83-7171-729-6.
  • Andrzej Turowski «Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej», Universitas, Kraków 2000 (польск.) ISBN 83-7052-673-X
  • «Katarzyna Kobro 1898—1951. W setną rocznicę urodzin» — katalog wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, 1998 (польск.)
  • Janusz Zagrodzki «Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni», PWN, Warszawa 1984 (польск.)
  • Andrzej Turowski «Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu 1921—1943», Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981 ISBN 83-04-00557-3 (польск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]