Лябеднік

	Лябеднік
	; Лябеднік раскідзісты (Atriplex patula)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Гваздзікакветныя
Сямейства:	Аксамітнікавыя
Падсямейства:	Лебядовыя
Трыба:	Atripliceae
Род:	Лябеднік
Міжнародная навуковая назва
	Atriplex L., 1753, nom. cons.
Сінонімы
	Armola (Kirschl.) Montandon; Blackiella Aellen; Cremnophyton Brullo & Pavone; Halimus Wallr.; Haloxanthium Ulbr.; Morrisiella Aellen; Neopreissia Ulbr.; Obione Gaertn.; Pachypharynx Aellen; Senniella Aellen; Theleophyton (Hook.f.) Moq.;
Тыпавы від
	Atriplex hortensis
ITIS	20505
NCBI	3550
EOL	37674
GRIN	g:1146
IPNI	6770-1

Лябе́днік^[4] (Atriplex) — род адна- і шматгадовых травяністых, паўкустовых раслін і кустоў сямейства лебядовых.

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Вышыня да 1 м. Лісце чаргаванае, часта, як і сцёблы, з мучністым налётам. Кветкі ў клубочках, сабраных коласападобныя ці мяцёлчатыя суквецці, песцікавыя преаважна без калякветніка. Плод — аднанасенны арэшак, насенне ў цвёрдай абалонцы доўга захоўваецца ў глебе.

Віды[правіць | правіць зыходнік]

Паводле базы даных The Plant List (на жнівень 2016) род уключае 258 відаў^[5], некаторыя з іх:

На Беларусі найбольш пашыраны лябеднік раскідзісты (Atriplex patula); расце на засмечаных месцах, па берагах рэк, каля жылля, цвіце ў ліпені—верасні. Як дэкаратыўную расліну вырошчваюць лябеднік садовы (Atriplex hortensis) з крывава-чырвоным лісцем.

Сінонімы[правіць | правіць зыходнік]

У сінаніміку роду ўваходзяць наступныя назвы:

Armola (Kirschl.) Montandon
Blackiella Aellen
Cremnophyton Brullo & Pavone
Halimus Wallr.
Haloxanthium Ulbr.
Morrisiella Aellen
Neopreissia Ulbr.
Obione Gaertn.
Pachypharynx Aellen
Senniella Aellen
Theleophyton (Hook.f.) Moq.

Значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Харчовыя, тэхнічныя, кармавыя, лекавыя, дэкаратыўныя расліны. Ёсць ядавітыя і пустазелле.

Аманімія[правіць | правіць зыходнік]

Лябеднікам часам называюць лебяду.

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ У многіх класіфікацыях Лебядовыя разглядаюцца як самастойнае сямейства. Сістэмы класіфікацыі APG, заснаваныя на малекулярным аналізе ДНК, уключаюць яго ў склад сямейства Аксамітнікавыя.
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 21. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ Atriplex (англ.). The Plant List. Version 1.1. (21 красавіка 2013). Праверана 4 жніўня 2016.
↑ Звесткі пра род Atriplex у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 21. — 160 с. — 2 350 экз. - у крыніцы пад сінанімічнай назвай Atriplex nitens

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Лябеднік // Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. Т. 2. — Мн.: БелСЭ. 1979.
Лябеднік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[3] У многіх класіфікацыях Лебядовыя разглядаюцца як самастойнае сямейства. Сістэмы класіфікацыі APG, заснаваныя на малекулярным аналізе ДНК, уключаюць яго ў склад сямейства Аксамітнікавыя.

[Киселевский-4] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 21. — 160 с. — 2 350 экз.

[TPL-5] Atriplex (англ.). The Plant List. Version 1.1. (21 красавіка 2013). Праверана 4 жніўня 2016.

[ING-6] Звесткі пра род Atriplex у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)

[Киселевский1-7] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 21. — 160 с. — 2 350 экз. - у крыніцы пад сінанімічнай назвай Atriplex nitens

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая нарвежская · Вялікая расійская (навукова-адукацыйны партал) · Вялікая савецкая (1 выд.) · Бракгаўза і Эфрона · Бракгаўза і Эфрона · Britannica (11-th) · Britannica (онлайн) · Pauly-Wissowa
Таксанамія	APNI · EOL · GBIF · iNaturalist · IPNI · IRMNG · ITIS TSN · NCBI · POWO · Plantarium · Tropicos · WFO · WoRMS · Флора Кітая
Нарматыўны кантроль	Microsoft: 2779179568