Прывакзальная плошча (Мінск)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Прывакзальная плошча, Мінск)
Прывакзальная плошча
Мінск
Фатаграфія
Агульная інфармацыя
Краіна Беларусь
Горад Мінск
Найбліжэйшыя
станцыі метро		 Плошча Леніна,
Вакзальная
Ранейшыя назвы Плошча 25 кастрычніка
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Вароты Мінска
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Прывакзальная плошча.

Прывакзальная плошча — плошча ў Мінску, прымыкае да вакзалу чыгуначнай станцыі Мінск-Пасажырскі.

Сучасная плошча мае прамавугольную форму, выцягнутую ўздоўж вуліцы Бабруйскай. Яе называюць плошчай трох вакзалаў. Тут размешчаны аўтавакзал «Цэнтральны» і чыгуначныя пасажырскія вакзалы далёкага і прыгараднага руху. Плошчу ўпрыгожвае шкляны фасад галоўнага корпуса чыгуначнага вакзала.

Комплекс кварталаў, размешчаных насупраць будынка вакзала, успрымаецца як парадны ўезд у горад з боку чыгуначнага і аўтобуснага вакзалаў. Такое ўспрыманне ўзмацняецца дзвюма адзінаццаціпавярховымі вежамі па вуглах пяціпавярховых жылых дамоў, размешчаных сіметрычна. Гэтыя вежы атрымалі назву «Вароты горада» або «Мінскія вароты». Дамы былі пабудаваныя ў стылі сталінскага класіцызму паводле праекта ленінградскага архітэктара Барыса Рубаненкі. На адной вежы размешчаны найбуйнейшы ў рэспубліцы гадзіннік, дыяметр яго цыферблату складае больш за 3,5 метраў. Гэты гадзіннік быў створаны больш за сто гадоў таму ў Германіі і ў Беларусь трапіў як ваенны трафей пасля Другой сусветнай вайны. На другой вежы — герб БССР.

Характарыстыка[правіць | правіць зыходнік]

Акрамя чыгуначнага вакзала, на плошчы размяшчаюцца таксама:

Сістэма падземных пераходаў пад плошчай злучае паміж сабой вакзал, пасадачныя платформы і станцыю метро «Плошча Леніна».

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Лібава-Роменскі (Віленскі) вакзал, 1890-я

Фарміраванне плошчы пачалося ў 1871—1874 гадах з будаўніцтва Віленскага вакзала (да нашых дзён не захаваўся). У 1890 годзе паміж драўлянымі пабудовамі быў узведзены мураваны будынак вакзала.

Курлоўскі расстрэл[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Курлоўскі расстрэл

З Прывакзальнай плошчы таксама звязана гістарычная падзея, вядомая як «курлоўскі расстрэл». 31 кастрычніка 1905 года ў будынку вакзала адбыўся мітынг чыгуначнікаў і іншых рабочых горада. Для падаўлення забастоўкі мінскі губернатар П. Р. Курлоў даў загад прымяніць зброю. У выніку больш за 80 чалавек было забіта, некалькі соцень паранена.

Пад ціскам грамадскасці Курлоў быў пераведзены царскім урадам у Санкт-Пецярбург. Па ініцыятыве чыгуначнікаў Гарадская дума ў 1905 годзе прыняла рашэнне аб будаўніцтве на Прывакзальнай плошчы на сродкі горада і грамадскіх арганізацый помніка ахвярам курлоўскага расстрэлу. Узведзены помнік уяўляў сабой масіўны крыж на пастаменце. З чатырох бакоў стаялі слупкі, злучаныя ланцугамі. Да нашых дзён не захаваўся.

Пасля рэвалюцыі[правіць | правіць зыходнік]

Пасля Кастрычніцкага перавароту плошча насіла назву — «Плошча 25 кастрычніка». У 1939—1940 гадах праводзілася рэканструкцыя прывакзальнага раёна. У 1941 годзе пад кіраўніцтвам тагачаснага галоўнага архітэктара Мінска Герасіма Якушкі распачаты праект рэканструкцыі Прывакзальнай плошчы, якая ў той час насіла назву Плошча Памяці ахвяр 1905 года, планавалася пашырыць яе, пабудаваць па перыметры новыя дамы, устанавіць помнік ахвярам Курлоўскага расстрэлу[1][2].

Пасляваенны перыяд[правіць | правіць зыходнік]

Прывакзальная плошча з новага будынка БДУ

У 1946 годзе быў адноўлены будынак вакзала, зруйнаванага ў час Другой сусветнай вайны. Сучасны выгляд прывакзальнай плошчы склаўся ў 1948—1956 гадах. Да пач. 1960-х на месцы, дзе стаіць аўтавакзал «Цэнтральны», стаяла воданапорная вежа. У канцы 1990-х у сувязі з будаўніцтвам новага будынка вакзала плошча (дакладней яе месца з боку будынка чыгуначнага вакзала) значна змянілася. У пачатку 2000-х пасунутыя трамвайныя рэйкі.

У 2003 годзе праведзена добраўпарадкаванне плошчы і сквера (арх. Г. Аксёнава)[3].

Зноскі

  1. ↑ Карпечанка, М. Архітэктар Герасім Якушка : застылай музыкі маэстра : [Беларускі архітэктар] / Міхась Карпечанка // Зара над Друццю. — 2015. — 7 лютага. — С. 4.
  2. ↑ Застывшая музыка зодчего Якушко(недаступная спасылка) (руск.)
  3. ↑ Аксенова Анна Алексеевна // Кто есть Кто в Республике Беларусь. Архитекторы Беларуси. / Редакционный совет: И. В. Чекалов (пред.) и др. — Минск: Энциклопедикс, 2014. — 140 с. — ISBN 978-985-7090-29-7. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Минск: путеводитель / Н. А. Чирский, Е. Н. Чирский. — Минск : Вышэйшая школа, 2005. — 96 с.: фотогр. — ISBN 985-06-1058-1 (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Прывакзальная_плошча_(Мінск)&oldid=4446716"