Сінюха (прыток Паўднёвага Буга)
| Сінюха | |
|---|---|
| укр. Синюха | |
 Сінюха каля Новаархангельска | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 111 км |
| Басейн | 16 725 км² |
| Вадацёк | |
| Выток | зліццё рэк: Цікыч і Вялікая Высь |
| • Каардынаты | 48°44′46″ пн. ш. 30°53′30″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Паўднёвы Буг |
| • Каардынаты | 48°02′59″ пн. ш. 30°50′57″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Паўднёвы Буг → Чорнае мора → Атлантычны акіян |
|
|
|
| Краіна | |
| Рэгіёны | Кіраваградская вобласць, Мікалаеўская вобласць |
   |
|
|
— выток, — вусце |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Сінюха (укр.: Синюха), раней Сінія Воды[1] — рака ў Кіраваградскай і Мікалаеўскай абласцях Украіны, на Прыдняпроўскім узвышшы, левы прыток Паўднёвага Буга.
Гідраграфія[правіць | правіць зыходнік]
Даўжыня ракі 111 км. Плошча вадазбору 16 725 км².
Утвараецца зліццём рэк Вялікай Высі і Цікыча. Цячэ па Прыдняпроўскім узвышшы. Даліна трапецападобная, часта асіметрычная, схілы разбіты ярамі, характэрны выхады карэнных парод; шырыня даліны да 2,5 км, глыбіня да 60 м. Пойма ў верхнім і сярэднім цячэнні сухая, укрыта лугавой расліннасцю. Рэчышча звілістае, на асобных участках парожыстае. Нахіл ракі 0,46 м/км.
Асноўныя прытокі: Цікыч, Ятрань (справа), Вялікая Высь, Кагарлык, Сухі Ташлык, Чорны Ташлык (злева).
Жыўленне пераважна снегавое. Замярзае ў снежні, ускрываецца ў сакавіку; ледастаў няўстойлівы.
Маюцца невялікія ГЭС, вадасховішчы і сажалкі.
У гісторыі[правіць | правіць зыходнік]
У 1362 годзе меркавана на гэтай рэчцы, прыкладна каля сучаснага горада Першамайск адбылася бітва на Сініх Водах паміж вялікім князем літоўскім Альгердам і войскамі трох татарскіх князёў — васалаў Залатой Арды. У выніку гэтай бітвы Вялікае Княства Літоўскае атрымала Прычарнаморскія землі ў вусці ракі Серат, басейнах Днястра і Паўднёвага Буга, паўднёвае Падняпроўе, Падольскую, Пераяслаўскую і Валынскую землі.
Зноскі
- ↑ Сінія Воды // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 568. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 401. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).