Смбат I

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Смбат I
Սմբատ I
Цар Арменіі
890 — 913[1]/914[2]
Папярэднік Ашот I
Пераемнік Ашот II Жалезны

Нараджэнне 850
Смерць 914
Месца пахавання
Род Багратыды
Бацька Ашот I
Маці Катранідэ I[d]
Дзеці Абас I і Ашот II Жалезны
Веравызнанне Армянская апостальская царква
Дзейнасць суверэн
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Смбат I (арм.: Սմբատ I; каля 850914) — цар Арменіі ў 890—913[1]/914[2] гадах. Прадстаўнік дынастыі Баграцідаў.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Сын Ашота I Смбат I працягнуў палітыку свайго бацькі, у прыватнасці, палітыку моцнай цэнтралізаванай улады[3]. Пашырыў межы армянскай дзяржавы[3]. Як і яго бацька, быў прызнаны Візантыяй у якасці «архонта архонтаў». Гэта сведчыць пра тое, што Смбат валодаў вярхоўнай уладай у адносінах да астатніх кіраўнікоў Закаўказзя[4].

Уладзе Смбата I супрацьстаяў род Арцруні, а арабскі ўрад рабіў усё, каб перашкодзіць росквіту моцнай цэнтралізаванай армянскай дзяржаўнасці. З-за гэтых процідзейных сіл, Смбату не ўдалося заваяваць Двін і абвясціць яго сталіцай. Не ўдалося і зрынуць Арцруні ў Васпуракане. Саджыдскі амір Юсуф ібн Абу Садж вырашыў скарыстацца канфліктам Баграцідаў і Арцруні і ў яго атрымалася перацягнуць Арцруні на свой бок. У 908 годзе ён ад імя халіфа, на злосць Баграцідам, прызначыў Гагіка Арцруні царом і той узыйшоў на армянскі трон. Супраць Смбата былі настроены і іншыя князі. Такім было становішча ў Арменіі, калі Юсуф са сваім войскам увайшоў у Арменію. Смбат I са сваім маленькім атрадам закрыўся ў «Сіняй крэпасці», але пасля доўгай блакады ён быў вымушаны здацца, бо іншыя армянскія князі пакінулі яго. Па загадзе Юсуфа ў 914 годзе Смбат быў абезгалоўлены, а яго цела было раскрыжавана ў Двіне[2].

Зноскі

  1. а б V. Minorsky. Studies in Caucasian History. — CUP Archive, 1953. — P. 104.
  2. а б в The Armenians in the Medieval Islamic World: The Arab Period in Armnyah Seventh to Eleventh Centuries — Seda Parsumean-Tatoyean, Seta B. Dadoyan; стары. 115
  3. а б Иованнес Драсханакертци. гл. XXXI // История Армении. — Ер., 1986.
  4. Степаненко. В. П. Из истории армяно-византийских отношений второй половины X—XI в. (к атрибуции монет Кюрикэ куропалата) // Античная древность и средние века. — 1978. — В. 15. — С. 43—51.: «Гегемонія Арменіі ў Закаўказзі (прынамсі, над хрысціянскімі дзяржамі), была прызнана Візантыяй — Ашот I, Смбат I і Ашот II (пам. 928) валодалі тытулам „архонт архонтаў“, гэта значыць, з пункту гледжання імперыі, надзяляліся вышэйшай уладай у адносінах да астатніх кіраўнікоў Закаўказзя візантыйскай арыентацыі, уключаючы і прамых васалаў Баграцідаў, як, напрыклад эмірат кайсітаў Апахуніка.»

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

М. Нерсисян. Противоборство центральных княжеств и нахарарств // История армянского народа. — Ереван: Издательство Ереванского Университета, 1985. — С. 154-155. — 528 с. (арм.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Гісторыя князя Смбата Багратуні і імператара Маўрыкія Архівавана 19 чэрвеня 2016.