Станіслаў Антоні Шчука

Станіслаў Антоні Шчука
Станіслаў Антоні Шчука
	польск.: Stanisław Antoni Szczuka
	; Грабе[d]
17-ы падканцлер літоўскі
	1 ліпеня 1699 — 19 мая 1710
Папярэднік	Караль Станіслаў Радзівіл
Пераемнік	Казімір Чартарыйскі
рэферэндар вялікі каронны[d]
	18 кастрычніка 1688 — 1 ліпеня 1699
Папярэднік	Ян Банавентура Красінскі[d]
Пераемнік	Ян Шэмбак[d]
Нараджэнне	1654 ці 1652; Любонічы, Рэчыцкі павет, Менскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Смерць	19 мая 1710; Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая;
Род	Шчукі[d]
Бацька	Станіслаў Шчука[d]
Маці	Соф’я з Нерановічаў[d]
Жонка	Канстанцыя Марыя Ганна з Патоцкіх[d]
Дзеці	Ян Канты Шчука[d], Марцін Леапольд Шчука[d] і Вікторыя са Шчукаў[d]
Дзейнасць	палітык, суддзя
Званне	ротмістр
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Станіслаў Антоні Шчука (1654, маёнтак Любонічы Рэчыцкага павета — 19 мая 1710, Варшава) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, публіцыст. Рэферэндар каронны (з 1688), падканцлер вялікі літоўскі (з 1699).

Валодаў маёнткамі Рады ва Упіцкім павеце, Сідра ў Гарадзенскім павеце, а таксама на Украіне і Польшчы. Трымаў у Жамойці Вількійскае (з 1686), Платэльскае (з 1702) і Векшненскае (з 1703) староствы, у Польшчы — Люблінскае староства (1687—1710), вёскі ў Гродзенскай і Брэсцкай эканоміях. Ад Станіслава Ляшчынскага ў 1707—1708 атрымаў Палангу, Жыжморы, Ушпаль, Прэны і інш.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Прадстаўнік шляхецкага роду Шчукаў герба «Грабе», сын Станіслава і Соф’і з Нерановічаў. Вучыўся ў Вільні і Кракаве.

Неаднаразова абіраўся паслом на соймы, яго маршалак у 1688—1689 і 1699. 3 1675 сакратар Яна Сабескага, чашнік візнаўскі з 1682, рэгент вялікі кароннай канцылярыі з 1684, рэферэндар каронны з 1688, падканцлер вялікі літоўскі з 1699. 3 1701 быў адміністратарам мыта Вялікага Княства Літоўскага. Удзельнічаў у шэрагу дыпламатычных місій.

Быў прыхільнікам абрання сына Яна Сабескага каралевіча Якуба, пазней падтрымаў абранне Аўгуста Моцнага, у 1706—1709 падтрымліваў Станіслава Ляшчынскага. Праз вялікія дзяржаўныя заслугі карыстаўся папулярнасцю ў шляхты.

Крытыкаваў удзел Рэчы Паспалітай у Паўночнай вайне (1700—1721). Узмацненне дзяржавы бачыў у саюзе з Расійскай імперыяй і барацьбе з Асманскай імперыяй^[3].

Пад псеўданімам Кандзідус Веранензіс выдаў на лацінскай мове кнігу «Зацьменне Польшчы, усяму свету паказанае» («Ecclipsis Poloniae orbi publico demonstrata», Варшава, 1709), дзе выклаў праграму фінансавых і ваенных рэформ: павелічэнне войска, абкладанне вайсковым падаткам шляхты і духавенства, стварэнне Скарбовай камісіі і інш.

Выступаў за паляпшэнне адукацыі, увядзенне ў школьныя праграмы гісторыі і геаграфіі, арганізацыю сталай паштовай службы, якая б дастаўляла шляхце штотыднёвую дармовую газету з палітычнымі навінамі, за скарачэнне тэрмінаў судовых працэсаў. Быў мецэнатам, сабраў вялікую бібліятэку, гістарычныя матэрыялы^[4].

Разбудаваў горад Шчучын на Падляшшы.

У шлюбе з Канстанцыяй Марыяй Ганнай Патоцкай меў сыноў Аўгуста Міхала, Марціна Леапольда, Яна Канта; дачок Вікторыю і Марыю Ганну.