Стэгацэфалы

Стэгацэфа́лы, панцырнагаловыя, покрыўначарапныя (Stegocephalia — «панцырнагаловыя») — выкапнёвыя земнаводныя, адны з першых пазваночных, якія выйшлі ў канцы дэвону на сушу. Драпежнікі.

Продкамі стэгацэфалаў з’яўляліся касцявыя рыбы, якія мелі дадатковыя органы дыхання ў выглядзе лёгачных мяшкоў. Жылі ў балотах, лагунах, забалочаных лясах. Да сцэгацэфалаў адносяць батрахазаўраў, вымерлыя атрады падкласу лепаспандыльных і лабірынтадонтаў. Найбольш блізкія да стэгацэфалаў кісцяпёрыя рыбы, шкілет якіх мае шмат падобных рыс са шкілетам стэгацэфалаў. Стэгацэфалы вымерлі ў пачатку мезазою.

Даўжыня складала ад 10 см да 3—4 м. Тулава ўкрыта касцянымі шчыткамі, чэрап зверху — масіўнай касцяной пласцінай.

Літаратура

• Стэгацэфа́лы, панцырнагаловыя, покрыўначарапныя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 229. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Carroll, R. L. 1995. Problems of the phylogenetic analysis of Paleozoic choanates. Bulletin du Muséum national d’Histoire naturelle de Paris 4ème série 17: 389—445.
• Laurin, M. & R. R. Reisz. 1997. A new perspective on tetrapod phylogeny. In S. Sumida and K. Martin (eds.) Amniotes Origins: Completing the Transition to Land: 9-59. London: Academic Press.
• Laurin M. & R. R. Reisz. 1999. A new study of Solenodonsaurus janenschi, and a reconsideration of amniote origins and stegocephalian evolution. Canadian Journal of Earth Sciences 36: 1239—1255.
• Vallin G. & M. Laurin. 2004. Cranial morphology and affinities of Microbrachis, and a reappraisal of the phylogeny and lifestyle of the first amphibians. Journal of Vertebrate Paleontology 24: 56—72.

Спасылкі

• Michel Laurin Phylogeny of stegocephalians Архівавана 20 снежня 2003. (англ.)
• http://www.paleofile.com/Demo/Mainpage/Taxalist/Labyrinthodon.htm
• http://www.paleofile.com/Demo/Mainpage/Taxalist/Reptilomorpha.htm