Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі
| Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі | |
|---|---|
| Адміністрацыйны цэнтр | |
| Тып арганізацыі | палітычная арганізацыя[d] |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 1916 |
| Ліквідацыя | |
| Дата скасавання | 1918 |
«Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі» — беларуская палітычная арганізацыя, дзейнічала ў 1916-1918 гадах у Вільні.
У арганізацыю ўваходзілі Вацлаў Ластоўскі, Вінцэнт Святаполк-Мірскі, Казімір Шафнагель і іншыя. З 2.6.1917 да 22.4.1918 года выдала прынамсі 5[1] лістовак з выкладам сваіх поглядаў (іх аўтарам лічыцца Ластоўскі). Адмаўляла ідэю Канфедэрацыі Вялікага княства Літоўскага, паводле якой на беларускіх і літоўскіх землях, акупіраваных Германіяй, прапаноўвалася стварыць беларуска-літоўскую дзяржаву; выступала за злучэнне падзеленай фронтам Беларусі ў «адзін суцэльны і незалежны арганізм». Прапаноўвала ўстанавіць у незалежнай дзяржаве рэспубліканскі лад, правесці беларусізацыю школ, рэлігійных і дзяржаўных устаноў з забеспячэннем правоў нацыянальных меншасцей. Выступала за тое, каб прадстаўнікі беларускага народа «з абедзвюх старон фронту» былі дапушчаны на мірную канферэнцыю і каб яна прызнала незалежнасць Беларусі; выказвала надзею, што польскае грамадства не будзе чыніць перашкоды ў культурным і нацыянальным будаўніцтве. Прызнаючы права літоўскага народа на незалежнасць, арганізацыя выступала супраць анексіянісцкіх памкненняў дзеячаў Літвы. Лічыла, што палітычная раўнавага ў Еўропе цесна звязана з вырашэннем украінскага пытання, вітала Украінскую раду і жадала, каб Украіна была прызнана незалежнай дзяржавай. Адначасова выказвалася за федэратыўныя сувязі з суседнімі народамі, вылучала ідэю «Беларуска-Украінскай федэратыўнай дзяржавы». Палажэнні праграмы, распрацаванай «Сувяззю незалежнасці і непадзельнасці Беларусі», прыняты Беларускім народным камітэтам (БНК), канферэнцыяй БНК, Беларускай сацыял-дэмакратычнай работніцкай групай і Віленскім камітэтам Беларускай сацыялістычнай грамады (верасень 1917), а таксама Беларускай канферэнцыяй у Вільні (1918). Палажэнні гэтай праграмы спрабаваў ажыццявіць урад Беларускай Народнай Рэспублікі.
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Сідарэвіч А. Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Сідарэвіч А. Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. — С. 439