Судовая рэформа (1864)

Аляксандр II

Судовая рэформа 1864 у Расійскай імперыі — рэформа, якая на аснове судовых статутаў распрацавала прынцыпы суда і судаводства: абвясціла незалежнасць суддзяў, галоснасць, вуснасць і спаборнасць судовага працэсу, скасавала саслоўны суд; уведзены суд прысяжных, адвакатура, міравыя суды. Прэгрэсіўнае значэнне рэформы заключалася ў стварэнні новай судовай сістэмы, якая замяніла раздробленую сістэму судоў. Былі створаны дзве сістэмы судоў: міравыя (разглядалі дробныя крымінальныя і цывільныя справы) і агульныя (уключалі акруговыя суды і судовыя палаты). Пры іх знаходзіліся судовыя следчыя, судовыя прыставы, пракуратура. Вышэйшы нагляд за пракуратурай ажыццяўляў генерал-пракурор (з 1802 ім быў міністр юстыцыі). Вярхоўным касацыйным судом, а таксама вышэйшым органам судовага нагляду быў Сенат, дзе інсавалі 2 касацыйныя дэпартаменты — цывільны і крымінальны.

Літаратура

• Судо́вая рэфо́рма 1864 // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 255. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Виленский, Б. В. Судебная реформа и контрреформа в России / Б. В. Виленский — Саратов: Приволж. кн. изд-во, 1969. — 400 с.
• Великие реформы в России: Сборник / под ред. Л. Г. Захаровой, Б. Эклофа, Дж. Бушнелла — М.: Изд-во Мос. ун-та, 1992. — 336 с.
• Великие реформы в России середины XIX века / Сост. И. Л. Абрамова, Б. В. Колобов, Г. Л. Волохова и др. — М.: Изд-во МГТУ, 2002. — 160 с.
• Джаншиев Г. Эпоха великихъ реформъ. — СПб., 1907. — С. 383—506.
• Джаншиев Г. Основы судебной реформы. — М., 1891.
• Ерошкин, Н. П. История государственных учреждений дореволюционной России / Н. П. Ерошкин. — М.: Высшая школа, 1983. — 352 с.
• Кони, А. Ф. Отцы и дети судебной реформы: К пятидесятилетию Судебных Уставов. / А. Ф. Кони. — М.: Статут, 2003. — 352 с.
• Коротких М. Г. Самодержавие и судебная реформа 1864 года в России. / М. Г. Коротких. — Воронеж: Изд-во Воронежского ун-та, 1989. — 185 с.
• Коротких, М. Г. Судебная реформа 1864 г. в России / М. Г. Коротких. — Воронеж: Изд-во ВГУ, 1994. — 240 с.
• Монтескье, И. В., Жуйков, В. М. Судебная реформа в прошлом и настоящем / И. В. Гессен, В. М. Жуйков. — М.: Статут, РАП, 2007. — 2410 с.
• Реформы Александра II: хрест. / Сост. О. И. Чистяков, Т. Е. Новицкая. -М.: Юридическая литература, 1998. — 464 с.
• Шестопалов А. П. Великие реформы 1860—1870 гг. / А. П. Шестопалов // Основы государства и права. — 1998. — № 6. — С. 21-29.