Сяргей Восіпавіч Прытыцкі

Сяргей Восіпавіч Прытыцкі
Сяргей Восіпавіч Прытыцкі
Старшыня Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР
	22 студзеня 1968 — 13 чэрвеня 1971
Папярэднік	Васіль Іванавіч Казлоў
Пераемнік	Фёдар Анісімавіч Сурганаў
Нараджэнне	19 студзеня (1 лютага) 1913; Гаркавічы, Сакольскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя;
Смерць	13 чэрвеня 1971 (58 гадоў); Мінск, БССР, СССР;
Месца пахавання	Усходнія могілкі;
Жонка	Таццяна Іванаўна Прытыцкая
Партыя	Камуністычная партыя Беларусі; КПСС; Камуністычная партыя Заходняй Беларусі;
Член у	ЦК КПСС; Камуністычны саюз моладзі Заходняй Беларусі;
Адукацыя	Вышэйшая партыйная школа пры ЦК КПСС[d];
Дзейнасць	палітык
Бітвы	Вялікая Айчынная вайна;

Сярге́й Во́сіпавіч Прыты́цкі (1 лютага 1913, в. Гаркавічы, цяпер Падляскае ваяводства, Польшча — 13 чэрвеня 1971, Мінск) — палітычны дзеяч Заходняй Беларусі і БССР.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 1 лютага 1913 года ў вёсцы Гаркавічы Сакольскага павета Гродзенскай губерні.

У маладым узросце Сяргей Прытыцкі ўступае ў Камуністычны саюз моладзі Заходняй Беларусі (КСМЗБ). Сакратар Крынкаўскага раённага камітэта КСМЗБ (з 1931). Сакратар Гродзенскага акруговага камітэта КСМЗБ. У 1933—1934 гадах сябра Слонімскага акруговага камітэта КСМЗБ. Кіраваў стачкамі лясных рабочых. Першы раз быў арыштаваны польскімі ўладамі ў 1933 годзе. У 1934—1935 гадах навучаўся ў партыйнай школе КПЗБ у Менску. З 1935 года сакратар Слонімскага акруговага камітэта КСМЗБ^[2].

27 студзеня 1936 года ў Віленскім акруговым судзе ў часе судовага працэсу над 17 рэвалюцыянерамі страляў у сведку з боку абвінавачання Якава Стральчука, пры арышце сам быў цяжка паранены. У чэрвені 1936 года прыгавораны да смяротнага пакарання, аднак пазней прыгавор заменены пажыццёвым турэмным зняволеннем^[2].

Вызвалены з турмы ў верасні 1939 года ў выніку Паходу Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь і Украіну. Выбраны дэпутатам Народнага схода Заходняй Беларусі, дзе выступіў з дакладам. На 5-й сесіі Вярхоўнага Савета СССР Прытыцкі як сябра Паўнамоцнай камісіі Народнага схода выступіў з заявай пра ўключэнне Заходняй Беларусі ў склад СССР і ўз’яднанне яе з БССР^[2].

У 1939—1941 гадах намеснік старшыні Беластоцкага аблвыканкама ў БССР. У чэрвені—жніўні 1941 года ўдзельнічаў у стварэнні абарончых збудаванняў вакол Магілёва, у фармаванні апалчэння ў Гомелі. Са жніўня 1941 года на фронце. У 1942—1944 гадах другі сакратар ЦК ЛКСМБ, начальнік Польскага штаба партызанскага руху^[2].

У 1949—1952 і ў 1953—1962 гадах першы сакратар Гродзенскага, Баранавіцкага, Маладзечанскага абкамаў КПБ. 1960—1962 гадах — першы сакратар Мінскага абласнога камітэта КПБ. У 1962—1968 гадах сакратар ЦК КПБ, старшыня партыйна-дзяржаўнага кантролю ЦК КПБ і СМ БССР, намеснік старшыні Савета Міністраў БССР. З 22 студзеня 1968 года па 13 чэрвеня 1971 года Старшыня Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР і намеснік старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР^[2].

Сябра ЦК КПБ з 1949 года, сябра ЦК КПСС з 1961 года. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР і БССР з 1940 года.

Пахаваны на Усходніх могілках у Мінску.

Ушанаванне памяці[правіць | правіць зыходнік]

Яго імем названыя вуліцы ў Мінску, Гродне, Баранавічах, Маладзечне, сквер у Мінску.

У Мінску на доме № 4 па Бранявым завулку ў 1971 годзе ўстаноўлена мемарыяльная дошка (бронза, граніт; скульптар Генадзь Мурамцаў)^[3].

Сяргей Прытыцкі быў прататыпам галоўнага героя Андрэя Мяцельскага ў мастацкім фільме «Чырвонае лісце» (1958).

Зноскі

↑ ^а ^б Притыцкий Сергей Осипович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б ^в ^г ^д Прытыцкі Сяргей Восіпавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. С. 85
↑ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13). С. 85
У імя шчасця працоўнага народа // У суровыя гады падполля. Мн., 1958;
Партызанскі рух на Гродзеншчыне // Партызанская барацьба беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Мн., 1959;
Жизнь, отданная народу: Статьи и речи С. О. Притыцкого, документы и воспоминания о нем. Мн., 1978;
Три выстрела в суде // Беларуская думка. 1998, № 10.
Чагіна Л. Жыццё, аддадзенае народу. Мн., 1987.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Трижды приговоренный Ч. 1 (руск.)(недаступная спасылка). sb.by (10 кастрычніка 2009). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2018. Праверана 26 кастрычніка 2018.
Трижды приговоренный Ч. 2 (руск.)(недаступная спасылка). sb.by (11 кастрычніка 2009). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2018. Праверана 26 кастрычніка 2018.
Трижды приговоренный Ч. 3 (руск.)(недаступная спасылка). sb.by (12 кастрычніка 2009). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2018. Праверана 26 кастрычніка 2018.
Судовы працэс 1936 г. па справе Прытыцкага

[_827ea97d02f84c71-1] а ^б Притыцкий Сергей Осипович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[encykl-2] а ^б ^в ^г ^д Прытыцкі Сяргей Восіпавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. С. 85

[ЗП-3] Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.

[1]

[2]

[3]