Сяргей Пятровіч Алейнікаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Алейнікаў.
Сяргей Пятровіч Алейнікаў
Дата нараджэння 1 (14) лютага 1909
Месца нараджэння
Дата смерці 19 верасня 1983(1983-09-19) (74 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Прыналежнасць СССР
Род войскаў Ваенна-паветраныя сілы
Званне палкоўнік
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сяргей Пятровіч Алейнікаў (1 (14) лютага 1909, в. Зацішша, Магілёўскі раён — 19 верасня 1983, Масква) — удзельнік савецка-фінскай і Вялікай Айчыннай войнаў, у гады Вялікай Айчыннай вайны — гвардыі маёр, штурман 16-га гвардзейскага авіяцыйнага палка 1-й гвардзейскай авіяцыйнай дывізіі 1-га гвардзейскага авіяцыйнага корпуса авіяцыі далёкага дзеяння (АДД), Герой Савецкага Саюза (19.08.1944), палкоўнік.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 14 лютага 1909 года ў вёсцы Зацішша цяпер Магілёўскага раёна Магілёўскай вобласці ў сям’і рабочага. Беларус. Член ВКП(б) з 1940 года. Адукацыя сярэдняя. Працаваў на чыгуначнай станцыі Клімавічы Магілёўскай вобласці.

У Чырвонай арміі з 1929 года. У 1930 годзе скончыў Маскоўскую школу ВПС. Удзельнік савецка-фінскай вайны 1939—1940 гадоў.

Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны са жніўня 1941 года. Алейнікаў лётаў штурманам у экіпажы камандзіра бамбардзіроўшчыка І. Ф. Андрэева. Першыя 2 баявых вылеты ён здзейсніў у верасні 1941 года ў раёне пгт Дзямянск на бамбардзіроўку калоны танкаў праціўніка.

Удзельнічаў у бітве за Маскву. Здараліся такія цяжкія палёты, з якіх Алейнікаў мог і не вярнуцца. Двойчы гарэў у паветры. Адзін раз машыну падпалілі знішчальнікі. У іншы раз, пасля бамбакідання па чыгуначнай станцыі Сычоўка і атакі па аўтакалоне суперніка, самалёт загарэўся ад зенітнага снарада. Доўга камандзір цягнуў машыну, поўную дыму, да лініі фронту, каб пазбавіць экіпаж ад небяспекі прызямлення на тэрыторыі, занятай ворагам. Перад пярэднім краем самалёт другі раз быў падбіты зенітным агнём і сеў на «пуза» на нейтральнай паласе. Пры гэтым Алейнікаў ад удару аб зямлю страціў прытомнасць. Падаспелі савецкія лыжнікі, вывезлі авіятараў з зоны варожага абстрэлу.

У канцы 1941 года 420-ы авіяполк перадаў тыя машыны Ер-2, што засталіся, у іншыя часткі і быў звернуты на фарміраванне новага 748-га авіяпалка АДД, які ўзброілі бамбардзіроўшчыкамі ДБ-3Ф (Іл-4). Так штурман Алейнікаў перасеў на Іл-4.

18 жніўня 1942 года 748-ы авіяполк, у якім служыў Алейнікаў, у ліку першых у авіяцыі далёкага дзеяння быў ​​ператвораны ў 2-і гвардзейскі.

25 жніўня 1942, калі полк лётаў бамбаваць Берлін, Алейнікаў з экіпажам другі раз не вярнуўся на свой аэрадром. Самалёт быў падбіты фашысцкімі знішчальнікамі. Загарэлася правае крыло, агонь стаў падбірацца да кабіне. Камандзір загадаў усім выкінуцца з парашутам. Дзякуючы моцнаму заходняму ветры ўдала прызямліліся на сваёй тэрыторыі.

5 верасня 1942 Алейнікаў пракладваў шлях на Будапешт. Самалёт часта трапляў у сыходныя і ўзыходныя патокі паветра. Часам машына правальвалася на 500—600 метраў. Над Будапештам надвор’е палепшылася. Пасля таго як на ваенныя аб’екты скінулі бомбы, паўстала некалькі ачагоў пажару.

13 верасня 1942 года штурман Алейнікаў у складзе 1-й эскадрыллі 2-га гвардзейскага авіяпалка наносіў бомбавыя ўдары па ваенна-прамысловым аб’ектам Данцыга (Гданьск) і Тыльзіта (Савецк). У Данцызе ​​паўстала вялікая колькасць ачагоў пажару, з іх 7 — буйных. Толькі ў раёне складоў партовага кіравання ў данцыгскай верфі было зафіксавана 9 ачагоў пажару і некалькі выбухаў.

З 17 па 27 верасня 1942 г. штурман Іл-4 Алейнікаў прымаў актыўны ўдзел па разгрому груповак суперніка ў раёне Сталінграда, робячы па 2 баявых вылету ў ноч, што склала 16 вылетаў. 20 верасня бамбардзіравалі навала войскаў суперніка ў раёне Сталінграда, у выніку бамбакідання паўстаў моцны выбух — прамое трапленне ў склад з боепрыпасамі.

Да 25 мая 1943 года Алейнікаў, лётаючы ў экіпажы І. Ф. Андрэева​​, здзейсніў 172 баявых вылеты. Экіпаж падвергнуў бамбардзіроўцы навалы чыгуначных эшалонаў з боепрыпасамі і мотомехчастями на станцыях Бранск, Віцебск, Смаленск, Мінск, Гомель, Арол, Вільня, Курск, Дзвінск, Пскоў, Невель, Дно, Сычоўка, Шчыгры, Вязьма, Баранавічы, Полацк. Падвергнуў бамбардзіроўцы навалы войскаў і жывой сілы суперніка ў раёнах: Ржэў, Гжацк, Сычоўка, Віцебск, Сталінград.

У канцы мая 1943 года Алейнікава прызначылі штурманам 16-га гвардзейскага авіяпалка АДД. Ён стаў лётаць у экіпажы гвардыі падпалкоўніка А. Цэйгіна.

Камандаванне давярала гвардыі маёру Алейнікаву самыя адказныя баявыя заданні. Да мая 1944 ён здзейсніў 221 баявы вылет на разведку і бамбардзіроўка аб’ектаў у глыбокім тыле ворага, не маючы ні аднаго выпадку страты арыентоўкі. Над мэтай заўсёды рабіў па 3-4 заходу. Бамбаваў суперніка толькі прыцэльна.

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 19 жніўня 1944 года за ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання на фронце барацьбы з нямецка-фашысцкімі захопнікамі і праяўленыя пры гэтым адвагу і геройства гвардыі маёру Алейнікаву Сяргею Пятровічу было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4078).

Пасля вайны С. П. Алейнікаў — на лётна-выпрабавальнай працы. Удзельнічаў у выпрабаванні новай авіяцыйнай тэхнікі і прыбораў.

З 1974 года С. П. Алейнікаў на заслужаным адпачынку. Жыў у горадзе Маскве. Памёр 19 верасня 1983 года.

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 19 жніўня 1944 года за ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання на фронце барацьбы з нямецка-фашысцкімі захопнікамі і праяўленыя пры гэтым адвагу і геройства гвардыі маёру Алейнікаву Сяргею Пятровічу было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4078).

Узнагароды і званні[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Ганаровыя званні[правіць | правіць зыходнік]

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

Пахаваны ў Маскве на Кунцаўскіх могілках (участак 9-2).

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
  • Герои огненных лет. Книга 8. — Москва: Московский рабочий., 1985.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Сяргей Пятровіч Алейнікаў на сайце «Героі краіны» (Праверана 20 жніўня 2011)

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сяргей_Пятровіч_Алейнікаў&oldid=4460001"