Удзельная цеплаёмістасць

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Удзельная цеплаёмістасць - цеплаёмістасць, аднесеная да адзінкавай масе рэчывы; фізічная велічыня, якая колькасна роўная колькасці цеплыні, якую неабходна перадаць адзінкавай масе дадзенага рэчывы для таго, каб яго тэмпература змянілася на адзінку. У сістэме СІ удзельная цеплаёмістасць вымяраецца ў джоўль на кілаграм на кэльвін, Дж/(кг·К) [1].. Часам выкарыстоўваюцца і пазасыстэмныя адзінкі: калорыя/(кг·К) і г.д.

Удзельная цеплаёмістасць звычайна пазначаецца літарамі c ці С, часта з індэксамі.

На значэнне ўдзельнай цеплаёмістасці ўплывае тэмпература рэчывы і іншыя тэрмадынамічныя параметры. Да прыкладу, вымярэнне ўдзельнай цеплаёмістасці вады дасць розныя вынікі пры 20 °C і 60 °C. Акрамя таго, удзельная цеплаёмістасць залежыць ад таго, якім чынам дазволена змяняцца тэрмадынамічным параметрах рэчывы (ціску, аб'ёму і г. д.); напрыклад, удзельная цеплаёмістасць пры пастаянным ціску (CP) і пры пастаянным аб'ёме (CV), наогул кажучы, розныя.

Формула разліку удзельнай цеплаёмістасці: дзе c - удзельная цеплаёмістасць, Q - колькасць цеплыні, атрыманая рэчывам пры нагрэве (ці вылучыць пры астуджэнні), m - маса награванага (астуджальнага) рэчывы, ΔT - рознасць канчатковай і пачатковай тэмператур рэчывы. Удзельная цеплаёмістасць можа залежаць ад тэмпературы, таму больш карэктнай з'яўляецца наступная формула:

Значэнні удзельнай цеплаёмістасці некаторых рэчываў[правіць | правіць зыходнік]

Таблица I: Стандартныя значэнні удзельнай цеплаёмістасці
Рэчыва Агрэгатны стан Удзельная
цеплаёмістасць,
кДж/(кг·K)
паветра (сухое) газ 1,005
паветра (100 % вільготнасць) газ 1,0301
алюміній цвёрдае цела 0,930
берылій цвёрдае цела 1,8245
латунь цвёрдае цела 0,377
волава цвёрдае цела 0,218
медзь цвёрдае цела 0,385
малібдэн цвёрдае цела 0,250
сталь цвёрдае цела 0,462
алмаз цвёрдае цела 0,502
этанол вадкасць 2,460
золата цвёрдае цела 0,129
графіт цвёрдае цела 0,720
гелій газ 5,190
вадарод газ 14,300
жалеза цвёрдае цела 0,444
свінец цвёрдае цела 0,130
чыгун цвёрдае цела 0,540
вальфрам цвёрдае цела 0,134
літый цвёрдае цела 3,582
ртуць вадкасць 0,139
азот газ 1,042
Нафтавыя алеі вадкасць 1,67 — 2,01
кісларод газ 0,920
кварцавае шкло цвёрдае цела 0,703
вада 373 К (100 °C) газ 2,020
вада вадкасць 4,183
лёд цвёрдае цела 2,060
брага, напой піўная вадкасць 3,927
Значэнні прыведзеныя для стандартных ўмоў, калі гэта не агаворана асабліва.
Таблица II: Значэнні удзельнай цеплаёмістасці для некаторых будаўнічых матэрыялаў
Рэчыва Удзельная
цеплаёмістасць
кДж/(кг·K>)
асфальт 0,92
поўнацелая цэгла 0,84
сілікатная цэгла 1,00
бетон 0,88
кранглас (шкло) 0,67
флінт (шкло) 0,503
аконнае шкло 0,84
граніт 0,790
гіпс 1,09
мармур, слюда 0,880
пясок 0,835
сталь 0,47
глеба 0,80
драўніна 1,7

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Кельвіны (К) тут можна замяняць на градусы Цэльсія (°C), паколькі гэтыя тэмпературныя шкалы (абсалютная і шкала Цэльсія) адрозніваюцца адзін ад аднаго толькі пачатковым пунктам, але не велічынёй адзінкі вымярэння.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • Таблицы физических величин. Справочник, под ред. И. К. Кикоина, М., 1976.
  • Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Т. II. Термодинамика и молекулярная физика.
  • E. М. Лифшиц Теплоёмкость // под. ред. А. М. Прохорова Фізічная энцыклапедыя. — М.: 1998. — Т. 2.<