Фінляндскі цэнтр

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Фінляндскі Цэнтр (фінск.: Suomen Keskusta, Kesk) або проста Цэнтр (фінск.: keskusta) — палітычная партыя ў Фінляндыі. Партыя налічвае больш за 160 тысяч сяброў. Пасля парламенцкіх выбарах 2011 года гэта чацвёртая па колькасці прадстаўнікоў у Эдускунце партыя ў краіне.

Партыя вядзе гісторыю з 1906 года, калі ў рэгіёне Оулу быў заснаваны «Саюз фінляндскіх сялян» (фін. Suomen Maalaisväestön Liitto), які ўзначаліў буйны землеўладальнік Кюёсці Каліа. У той жа час у воласці Лайхіа быў заснаваны «Сялянскі саюз младафінаў Паўднёвай Пох'янмаа», які ўзначаліў Сантэр Алкіа.

У 1908 годзе гэтыя дзве арганізацыі аб'ядналіся ў партыю, якая атрымала назву «Сялянскі саюз». Ідэалагічным бацькам партыі лічыцца младафін Сантэр Алкіа. З самага пачатку партыя была народным рухам за інтарэсы маламаёмаснай большасці.

На парламенцкіх выбарах 1907—1917 гадоў у сейм Вялікага княства Фінляндскага партыя атрымлівала ад 9 да 26 месцаў. У канцы 1917 Фінляндыя абвясціла незалежнасць. У сакавіку 1919 адбыліся новыя выбары ў парламент. На іх партыя набрала ўжо 19,70 % галасоў і атрымала 42 месцы.

У 1965 годзе назва змянілася на «Партыя цэнтра» (фін. Keskustapuolue).

У 1988 годзе была ўзята цяперашняя назва партыі — «Фінляндскі Цэнтр».

На працягу амаль усяго перыяду незалежнасці краіны партыя цэнтра ўваходзіла ў склад урада. Аднак пасля паразы на парламенцкіх выбарах 1995 перайшла ў апазіцыю. Абапіраецца пераважна на сельскае насельніцтва, дробныя і сярэднія прадпрымальніцкія колы ў гарадах. Уваходзіць у Ліберальны інтэрнацыянал. На выбарах 1995 года ў парламенце было 19,9 % (45) членаў партыі. У 2003 годзе — 22,5 % (48).

Пасля выбараў 2007 года мела ў парламенце 36 прадстаўнікоў, пасля выбараў 2011 года — 35.

З 2011 года прынята рашэнне пра ўнутрыпартыйнае кансультатыўнае галасаванне па пытанні абрання старшыні партыі. У сакавіку 2012 года цяперашні кіраўнік партыі Мары Ківініемі заявіла, што не будзе выстаўляць сваю кандыдатуру на перавыбранне, у сувязі з чым за пасаду старшыні партыі змагаліся ганаровы старшыня партыі Паава Вяюрунен, доўгачасовы бачны цэнтрыст Маўры Пекарынен, дэпутаты Парламента — Юха Сіпіля і Туома Пуўмала. Старшынёй партыі быў абраны Юха Сіпіля.

У красавіку 2013 года Фінляндскі цэнтр выйшаў паводле праведзенага апытання грамадскай думкі на першае месца па папулярнасці, абыйшоўшы кіруючую кааліцыйнага партыю. У ліпені 2013 па выніках апытання YLE, рэйтынг партыі быў 22,8 %, у сувязі з чым лідары партыі заявілі пра пачатак актыўнай падрыхтоўкі да парламенцкіх выбараў 2015 года.