Цай Лунь

Цай Лунь
Цай Лунь
	кіт.: 蔡伦
Род дзейнасці	вынаходнік, палітык, eunuch
Дата нараджэння	не раней за 50 і не пазней за 62
Месца нараджэння	Лэян[d], Guiyang Commandery[d], Хань;
Дата смерці	121
Месца смерці	Лаян, Хань;
Грамадзянства	Хань;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Цай Лунь (кіт. трад. 蔡倫, спр. 蔡伦, піньінь Cài Lún; 50—121) — кітайскі саноўнік дынастыі Хань, якому прыпісваецца вынаходства паперы.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Цай Лунь нарадзіўся ў горадзе Лэйян цяперашняй акругі Хэньян правінцыі Хунань. У 75 еўнухам трапіў у імператарскі палац. У 105 падаў даклад аб удасканаленні тэхналогіі вытворчасці паперы, які увянчаў яго дзейнасць. Імператар Хэ Дзі (Лю Чжао) надаў яму высокі тытул міністра і багацце. Прайграўшы ў палацавай інтрызе пры імператары Ань Дзі, пакончыў жыццё самагубствам, выпіўшы яд.

Гісторыя вынаходніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Да Цай Луня паперу ў Кітаі рабілі з пянькі (валокны сцяблін канаплі), а яшчэ раней з шоўку, які выраблялі з бракаваных коканаў шаўкапраду.

Цай Лунь растоўк валокны шаўкоўніцы, драўняную залу, анучы і пяньку. Усё гэта ён змяшаў з вадой і атрыманую масу выклаў на форму (драўляная рама і сіта з бамбука). Пасля сушкі на сонцы, ён гэтую масу разгладзіў з дапамогай камянёў. У выніку атрымаліся трывалыя аркушы паперы.

Пасля вынаходніцтва Цай Луня, працэс вытворчасці паперы стаў хутка ўдасканальвацца. Сталі дадаваць для павышэння трываласці крухмал, клей, натуральныя фарбавальнікі і т. д.