Ялі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ялі
(Yali)
Агульная колькасць 33 тыс.
Рэгіёны пражывання Новая Гвінея
Мова нінія, ангурук
Рэлігія магія, культ продкаў, анімізм
Блізкія этнічныя групы дані

Ялі — папуаскі народ, насельнікі заходняй часткі Новай Гвінеі. Пражываюць на тэрыторыі дзяржавы Інданезія. Адрозніваюцца ад суседзяў малым ростам (сярэдні рост мужчыны не перавышае 150 см). Падзяляюцца на 2 моўныя групы — нінія і ангурук, прычым кожная мова мае мноства гутарковых дыялектаў.

Агульная колькасць — 33 тыс.[1][2]

Культура[правіць | правіць зыходнік]

Ялі насяляюць ізаляваную горную мясцовасць у заходняй частцы Новай Гвінеі. Сталыя кантакты з цывілізацыяй пачаліся толькі з 1961 г. Асноўныя заняткі — ручное земляробства, паляванне, збіральніцтва. Ялі трымаюць сабак і свінняў. Апошнія выконваюць важныя функцыі ў рэлігійных вераваннях і ў сацыяльным жыцці.

Вёскі будуюць на горных вяршынях у прыдатных для абароны месцах. Кантакты паміж вёскамі не маюць сталага характару, часта суправаджаюцца ваеннымі дзеяннямі. Жытлы драўляныя круглявай формы з дахам, крытым лісцем.

Мужчыны і жанчыны апранаюць кароткія спадніцы з травы і гнуткіх галінак. Жаночая спадніца складаецца з 4 розных пластоў, кожны з якіх дадаецца з пераходам да пэўнага ўзросту. Калі спадніца налічвае ўсе 4 пласты, то яе гаспадыня лічыцца дарослай і можа браць шлюб. Дарослыя мужчыны таксама апранаюць доўгія навершы на пенісы.

Канібалізм[правіць | правіць зыходнік]

У адрозненне ад асмат, ялі не практыкуюць паляванне за галавамі, аднак канібалізм да нядаўняга часу быў шырока распаўсюджанай з’явай. Жыхары адной вёскі часта нападалі на жыхароў іншай толькі для захопу палонных і забойства іх на мяса. Сама назва «ялі» была дадзена суседнімі народамі і значыць «людаед».

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]