Эдвард Осбарн Уілсан

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Wilson)
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Уілсан.
Эдвард Осбарн Уілсан
англ.: Edward Osborne Wilson
Дата нараджэння 10 чэрвеня 1929(1929-06-10)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 26 снежня 2021(2021-12-26)[3][4] (92 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці энтамолаг, sociobiologist, раманіст, этолаг, аўтабіёграф, натураліст, эвалюцыяніст, навуковы пісьменнік, біёлаг, выкладчык універсітэта, заолаг, эколаг, мірмеколаг
Навуковая сфера мірмекалогія[5], сацыябіялогія[5], natural science[d][5], заалогія[5], энтамалогія[5], біялагічная разнастайнасць[5] і экалогія жывёл[d][5]
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Frank M. Carpenter[d][6]
Вядомыя вучні Mark W. Moffett[d]
Член у
Прэміі
Узнагароды

грант Гугенхайма (1975)

Пулітцэраўская прэмія за немастацкую літаратуру[d] (1979)

Пулітцэраўская прэмія за немастацкую літаратуру[d] (1991)

Гуманіст года[d] (1999)

прэмія Уільяма Проктэра за навуковыя дасягненні[d] (1997)

Tyler Prize for Environmental Achievement[d] (1984)

Carl Sagan Award for Public Understanding of Science[d] (1994)

медаль Стагоддзі Вышэйшай школы мастацтваў і навук Гарвардскага ўніверсітэта[d] (1999)

Міжнародная прэмія караля Фейсала ў галіне навукі[d] (2000)

TED Prize[d] (2007)

Міжнародная прэмія па біялогіі (1993)

Kistler Prize[d] (2000)

 Нацыянальны навуковы медаль ЗША

Міжнародная прэмія Каталоніі[d] (2007)

Nierenberg Prize[d] (2001)

International Cosmos Prize[d] (2012)

Eminent Ecologist Award[d] (1994)

ECI Prize[d] (1987)

Linnean Tercentenary Medal[d] (2007)

BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award[d] (2010)

Audubon Medal[d] (1995)

ганаровы доктар Мадрыдскага ўніверсітэта Камплутэнсэ[d] (1995)

Kew International Medal[d] (2014)

Heartland Prize[d] (2010)

медаль Хабарда[d] (2013)

Fellow of the Ecological Society of America[d] (2012)

Crafoord Prize in Biosciences[d] (1990)

Fellow of the Committee for Skeptical Inquiry[d]

замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (28 чэрвеня 1990)

ганаровы доктар Гарвардскага ўніверсітэта[d] (2004)

прэмія Лэйды[d] (1979)

залатая пласціна Акадэміі дасягненняў[d] (1988)

Скаўцкая ўзнагарода адметнага арла[d] (2004)

Addison Emery Verrill Medal[d] (2007)

Thomas Jefferson Medal in Architecture[d] (2010)

Phi Beta Kappa Award in Science[d] (1995)

Global Environmental Citizen Award[d] (2001)

Newcomb Cleveland Prize[d] (1967)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Сістэматык жывой прыроды
Даследчык, які апісаў шэраг заалагічных таксонаў. Для ўказання аўтарства, назвы гэтых таксонаў суправаджаюць абазначэннем «Wilson».

Другі варыянт абазначэння: «E.O.Wilson»

Edward O. Wilson на Віківідах
Старонка на Віківідах

Эдвард Осбарн Уілсан (англ.: Edward Osborne Wilson; 10 чэрвеня 1929, Бірмінгем, штат Алабама, ЗША — 26 снежня 2021) — амерыканскі біёлаг, сацыябіёлаг, мірмеколаг, эколаг, пісьменнік, двойчы лаўрэат Пулітцэраўскай прэміі. Быў прызнаным у свеце экспертам па мурашках і атрымаў мянушку Ant Man.

Уілсан быў названы «бацькам сацыябіялогіі» і «бацькам навукі пра біяразнастайнасць» за яго абарону навакольнага асяроддзя і яго свецка-гуманістычныя і дэістычныя ідэі, якія тычацца рэлігійных і этычных пытанняў.

Член Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (1969), замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства (1990). Прафесар Гарвардскага ўніверсітэта. Удастоены Нацыянальнага навуковага медаля ЗША (1976) і іншых прэстыжных узгагарод. Аўтар больш за 30 кніг і больш за 430 навуковых артыкулаў, некаторыя з якіх з’яўляюцца найбольш цытаванымі ў гісторыі і выдадзены ў такіх важных навуковых часопісах, як Nature або Science. Яго працы «Character displacement», апублікаваная ў 1956 годзе ў суаўтарстве з Уільямам Браўнам-малодшым, «The Theory of Island Biogeography», падрыхтаваная разам з Робертам Мак-Артурам у 1967 годзе, "Experimental zoogeography of islands: the colonisation of у 1969 годзе разам Дэніэлам Сімберлафам і яго кнігі «The Insect Societies» і «Sociobiology: The New Synthesis» былі ўдастоены ўзнагароды Science Citation Classic, самай значнай узнагароды, якая вызначае найбольш цытуемыя навуковыя працы.

Ён таксама атрымаў больш за 150 прэстыжных узнагарод і медалёў па ўсім свеце, а таксама больш за 40 ганаровых доктарскіх ступеняў. Ён з’яўляеўся ганаровым сябрам больш за 30 сусветна вядомых і прэстыжных арганізацый, акадэмій і інстытутаў. Яго запрашалі чытаць лекцыі ў больш за 100 універсітэтаў і інстытутаў па ўсім свеце. У яго гонар былі названы некалькі відаў жывёл.

У 1995 годзе часопіс Time назваў яго адным з 25 самых уплывовых людзей Амерыкі, а ў 1996 годзе міжнароднае даследаванне ўключыла яго ў лік 100 самых уплывовых вучоных у гісторыі.

Зноскі

  1. ↑ Edward O. Wilson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ E. O. Wilson // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Trott B. E.O. Wilson, naturalist dubbed a modern-day Darwin, dies at 92 — Рэйтэрс, 2021. Праверана 27 снежня 2021.
  4. ↑ а б в Zimmer C. E.O. Wilson, a Pioneer of Evolutionary Biology, Dies at 92 / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2021. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X Праверана 27 снежня 2021.
  5. ↑ а б в г д е ё Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  6. ↑ Матэматычная генеалогія — 1997.
  7. ↑ https://www.leopoldina.org/en/members/list-of-members/member/192/ Праверана 24 мая 2019.
  8. ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/49051.html Праверана 24 мая 2019.
  9. ↑ https://www.linnean.org/our-fellows/royal-patrons-and-honorary-fellows Праверана 24 мая 2019.
  10. ↑ https://www.amacad.org/person/edward-o-wilson Праверана 24 мая 2019.
  11. ↑ NNDB — 2002.
  12. ↑ Fellows Directory
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эдвард_Осбарн_Уілсан&oldid=4699606"