Барыс Рыгоравіч Галёркін

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Барыс Рыгоравіч Галёркін
Дата нараджэння 4 сакавіка 1871(1871-03-04)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 12 ліпеня 1945(1945-07-12)[3] (74 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці матэматык, інжынер у цывільным будаўніцтве
Навуковая сфера матэматыка
Месца працы
Навуковая ступень доктар тэхнічных навук, доктар навук
Навуковае званне акадэмік АН СССР
Альма-матар
Навуковы кіраўнік В. Л. Кірпічоў  (руск.) (бел.
Вядомыя вучні С. А. Шусцікаў
Вядомы як аўтар метаду канчатковых элементаў
Партыя
Член у
Прэміі
Сталінская прэмія
Узнагароды
Ордэн Леніна Ордэн Леніна
Сталінская прэмія — 1942
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барыс Рыгоравіч Галёркін (20 лютага (4 сакавіка) 1871, Полацк — 12 ліпеня 1945, Ленінград) — расійскі і савецкі механік і матэматык (найбольш вядомы сваімі вынікамі ў галіне тэорыі пругкасці); акадэмік АН СССР (1935; член-карэспандэнт з 1928 года), інжынер-генерал-лейтэнант (1942), Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР (1934)[7].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў яўрэйскай рамеснай сям’і. Ужо з 12 гадоў падпрацоўваў перапіскай папер у сіроцкім судзе (верагодна, у той час у яго і выпрацаваўся прыгожы дробны почырк).

Курс гімназіі здаў экстэрнам (у Мінску ў 1893 годзе ва ўзросце 22 гадоў) — вочна вучыцца не атрымалася з-за таго, што бацька трымаўся вельмі нацыяналістычных поглядаў і забараняў яму вучыць рускую мову. У тым жа годзе паступіў у Пецярбургскі тэхналагічны інстытут. Падчас вучобы там падпрацоўваў прыватнымі ўрокамі па матэматыцы і старажытнаяўрэйскай мове[8]. Як і многія іншыя студэнты-тэхнолагі, ён апынуўся ўцягнутым у палітычнае жыццё, увайшоў у сацыял-дэмакратычны гурток. У год заканчэння інстытута (1899) ён стаў членам РСДРП.

У 1899 годзе скончыў Пецярбургскі тэхналагічны інстытут[7] і пачаў працаваць на Харкаўскім заводзе  (руск.) (бел. Рускага паравозабудаўнічага і механічнага таварыства  (руск.) (бел..

У 1903 годзе ён — інжынер на лініі Кітайска-Усходняй чыгункі, якая будуецца, праз паўгода — загадчык тэхаддзела Паўночнага механічнага і кацельнага завода ў Санкт-Пецярбургу.

У 1906 Б. Р. Галёркін становіцца членам Пецярбургскага Камітэта РСДРП і становіцца прафесійным рэвалюцыянерам (нідзе не служыць).

У 1906 годзе быў арыштаваны і за ўдзел у рэвалюцыйным руху асуджаны на 1,5 гады зняволення. Прысуд апынуўся дзіўна мяккім, калі ўлічыць, што пры арышце некаторыя камітэтчыкі адстрэльваліся.

У заключэнні напісаў першую сваю навуковую працу «Тэорыя падоўжнага выгібу і ўжыванне яе да разліку канструкцый» (апублікавана ў 1909).

З 1909 года пачаў працаваць выкладчыкам у Пецярбургскім тэхналагічным інстытуце. У 1920 годзе абраны загадчыкам кафедры будаўнічай механікі і тэорыі пругкасці на механічным факультэце[7]. У 1924—1929 гадах выкладаў таксама ў ЛДУ.

У 1934 годзе атрымаў дзве вучоныя ступені: доктара тэхнічных навук і доктара матэматыкі, а таксама званне заслужанага дзеяча навукі і тэхнікі РСФСР.

У 1939 годзе пагадзіўся ўзначаліць кафедру будаўнічай механікі Ваеннага інжынерна-тэхнічнага ўніверсітэта ў Санкт-Пецярбургу. Удзельнічаў у абароне Ленінграда.

Кансультаваў праектаванне і будаўніцтва буйных гідраэлектрастанцый (Волхаўская ГЭС  (руск.) (бел., Днепрагэс і інш.) і цеплаэлектрастанцый ў СССР[7]. Па завяршэнні будаўніцтва Днепрагэс (1932) Б. Р. Галёркін — член Урадавай камісіі па яго прыёмцы. У 1936 ён быў прызначаны старшынёй камісіі па экспертызе праекта канструкцыі Палаца Саветаў у Маскве  (руск.) (бел..

Лаўрэат Сталінскай прэміі першай ступені 1942 года[7]. Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна.

Памёр 12 ліпеня 1945 года. Пахаваны на Літаратарскіх мастках  (руск.) (бел. Волкаўскіх могілак  (руск.) (бел. Санкт-Пецярбурга

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя працы па будаўнічай механіцы і тэорыі пругкасці[7].

Барыс Галёркін распрацаваў метады рашэння дыферэнцыяльных раўнанняў тэорыі пругкасці: яго імем названы метад канчатковых элементаў  (руск.) (бел. матэматычнага аналізу, які ўжываецца для колькаснага і аналітычнага рашэння дыферэнцыяльных ўраўненняў у прыватных вытворных  (руск.) (бел..

Адзін са стваральнікаў тэорыі выгібу пласцінак.

Метады Галёркіна  (руск.) (бел. ўключаюць у сябе:

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • Собр. соч. Т. 1-2. — М., 1952-53.

Ушанаванне памяці[правіць | правіць зыходнік]

У гонар Б. Р. Галёркіна названы астэроід  (укр.) (бел.

Зноскі

  1. ↑ http://isaran.ru/?q=ru/person&guid=7296B3D9-9610-15C5-0031-737A76B693CD
  2. ↑ MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  3. ↑ Галёркин Борис Григорьевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  4. ↑ а б Галёркин Борис Григорьевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. ↑ И. Б.‎ Галеркин, Борис Григорьевич // Еврейская энциклопедия — СПб.: 1910. — Т. 6. — С. 75.
  6. ↑ а б Матэматычная генеалогія — 1997.
  7. ↑ а б в г д е Галёркин Борис Григорьевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 134. — 737 с.
  8. ↑ А. П. Филин Очерки об ученых-механиках. М.: Издательский дом Стратегия, 2007. 784 с.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6 Кн. 2: Усвея — Яшын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 6. — 616 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0276-8.
  • Галёркин Борис Григорьевич // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Барыс_Рыгоравіч_Галёркін&oldid=4413049"