Янаш II Запальяі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Янаш II Жыгімонт Запальяі
венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond
харв.: Ivan Žigmund Zapolja
Янаш II Жыгімонт Запальяі (1540—1571)
Янаш II Жыгімонт Запальяі (1540—1571)
Князь Трансільваніі
1570 — 1571
Папярэднік Янаш Запальяі
Пераемнік Стэфан Баторый
Кароль Венгрыі
1540 — 1571
Папярэднік Янаш I Запальяі
Пераемнік Максіміліян II

Нараджэнне 7 ліпеня 1540(1540-07-07)[1]
Смерць 14 сакавіка 1571 (30 гадоў) ці 1571
Месца пахавання
Род Запальяі[d]
Бацька Ян Запальяі[2]
Маці Ізабела Ягелонка[2]
Веравызнанне каталіцтва
Дзейнасць арганіст
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Я́наш II Жыгімонт За́пальяі (венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond, харв.: Ivan Žigmund Zapolja; 18 ліпеня 1540, Буда, Каралеўства Венгрыя — 14 сакавіка 1571, Дзюлафехервар, Трансільванія, Каралеўства Венгрыя).

Быўшы спадчыннікам свайго бацькі Янаша I Запальяі, быў каралём Венгрыі з 1540 па 1570, але большую частку гэтага перыяду краінай кіравала яго маці Ізабела Ягелонка пры падтрымцы Сулеймана I Цудоўнага. Янаш прыняў Эдыкт Турда, першы масавы дэкрэт рэлігійнай свабоды ў сучаснай гісторыі Еўропы (1568) і падтрымаў стварэнне адзінай царквы ў Трансільваніі. Янаш атрымаў прызнанне і за адкрыты дыялог паміж усімі рэлігійнымі бакамі. Ён спансаваў публічныя дэбаты паміж каталікамі, лютэранамі, кальвіністамі і унітарыстамі.[3] Іншыя рэлігійныя групы, уключаючы яўрэяў, мусульман, і шматлікіх праваслаўных хрысціян, атрымалі талерантнасць, але не законныя гарантыі свабоды рэлігіі.[4]

Пасля свайго адрачэння ад тытула караля Венгрыі (на карысць Габсбургаў) ён становіцца князем Трансільваніі (1570—1571). Ён адпісаў свой трон свайму скарбніку, Каспару Бекешу, але арыстакратыя не прыняла гэта рашэнне і абрала Стэфана Баторыя ў якасці ваяводы. Гэта прывяло да кароткай грамадзянскай вайны, якая скончылася перамогай Баторыя.

Зноскі

  1. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.
  2. а б Lundy D. R. The Peerage
  3. Read The Spirit — Interfaith Heroes Magazine — 2nd Annual Interfaith Heroes Month No. 12: Queen Isabella & King John
  4. Miklós Molnár, A Concise History of Hungary, Cambridge University Press, 2001, p. 110.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • «Бона Сфорца. Король в драконе» Аудерская, Галина, книга

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]