Старая плошча (Масква)

Старая плошча Цвярскі раён
Агульная інфармацыя
Краіна	Расія
Горад	Цвярскі раён[d]
Акруга	ЦАА
Раён	Цвярская
Працягласць	420 м
Найбліжэйшыя станцыі метро	0607 Кітай-горад
Ранейшыя назвы	Новая плошча (1870—1890-я гады)
Паштовы індэкс	103132 (№ 2, 4, 8, 8/5), 103070 (№ 6, 10/4)
Нумары тэлефонаў	+7(495) xxx-xx-xx
на OpenStreetMap
на Картах Google
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Старая плошча — пешаходная вуліца ва ўсходняй частцы Кітай-горада ў Маскве. Праходзіць ад плошчы Ільінскія Вароты да плошчы Варварскія Вароты. Сфармавалася пад канец XVIII стагоддзя як праезд уздоўж крапасной сцены. Сучасны від склаўся ў 1900-x гадах, калі былі перабудаваны прылеглыя да плошчы кварталы Кітай-горада. У 1930-х была знесена сцяна, што адлучала Старую плошчу ад Кітайгародскага (Кітайскага) праезду.

Назва Старая плошча ў гутарковай гаворцы асацыявалася з вышэйшым кіраўніцтвам, таму што ў савецкі перыяд у доме № 4 па Старай плошчы знаходзіўся Цэнтральны камітэт КПСС. Па стане на 2018 год гэты будынак займае Адміністрацыя прэзідэнта.

Назва Старая плошча характэрна тым, што ўтрымлівае дзве тапаграфічныя памылкі і не адпавядае рэчаіснасці. Першае, Старая плошча насамрэч з'яўляецца вуліцай, а другое, гістарычна яна з'явілася пазней Новай плошчы.

Гісторыя

У XIV—XV стагоддзях на месцы сучаснай Старой плошчы рос лес, што бараніў Крэмль ад нападаў з усходу. Пасля стварэння крапасной сцяны для абароны ад Крымска-нагайскіх набегаў у 1530-х гадах тэрыторыі будучых Старой і Новай плошчаў сталі часткай Кітай-горада.

У 1783 годзе на месца плошчаў быў перанесены таўкучы рынак, які раней знаходзіўся на Манежнай плошчы. Для яго пад аркамі Кітайгародскай сцяны былі ўсталяваны больш за дзвесце драўляных крам, а праз тры гады дадаткова збудавалі яшчэ 74 каменных. Па традыцыі XVIII стагоддзя зваць плошчай кожнае гандлёвае месца з крамамі, новая тэрыторыя атрымала назву Новай плошчы — у супрацьстаўленне старой Краснай плошчы.

У час пажару 1812 года згарэлі ўсе драўляныя пабудовы, у тым ліку гандлёвыя крамы. Дзякуючы гэтаму з'явілася магчымасць пашырыць праходы ўздоўж сцяны. Тым часам праезд ад Варварскіх да Ільінскіх варот стаў звацца Старай плошчай, а ад Ільінскіх да Уладзімірскіх — Новай. Будаванне ішло толькі па цотным боку вуліцы, бо з процілеглага боку знаходзілася Кітайгародская сцяна.

У 1870-х гадах гэтыя плошчы сталі зваць наадварот: Старую — Новай, а Новую — Старой.

У 1899 годзе блышыны рынак, перанесены на Старую плошчу з Манежнай больш за стагоддзе назад, пераехаў у слабаду Садоўнікі за Вялікі Вусцьінскі мост. Крамы і гандлёвыя ўстановы былі зачынены і ў будынках засталіся толькі склады і канторы.

У пачатку XX стагоддзя на Старай плошчы былі пабудаваны два вялікія гандлёвыя дамы і адна гасцініца. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі гэтыя будынкі занялі савецкія партыйныя арганізацыі. У 1934 годзе сцяна Кітай-гарады была знесена, Старую плошчу злучылі з Кітайгародскім праездам тэрасамі і ўсходамі, заасфальтавалі і пасадзілі дрэвы. Такім чынам быў сфармаваны яе сучасны від.

Літаратура

1. Москва: Архитектурный путеводитель / И. Л. Бусева-Давыдова, Мария Нащокина, М. И. Астафьева-Длугач. — М.: Стройиздат, 1997. — 512 с. — ISBN 5-274-01624-3.
2. Московский модерн / Мария Нащокина. — 2-е изд. — М.: Жираф, 2005. — 560 с. — 2 500 экз. — ISBN 5-89832-042-3.
3. Из истории московских улиц / Пётр Сытин. — М.: АСТ, 2008. — 464 с. — ISBN 978-5-17-049554-2.
4. Сердце Москвы. От Кремля до Белого города / Сергей Романюк. — М.: Центрполиграф, 2013. — 912 с. — ISBN 978-5-227-04778-6.
5. Москва в кольце Садовых / Юрий Федосюк. — М.: Центрполиграф, 2009. — 448 с. — ISBN 978-5-17-057365-3.

Спасылкі

• Современные имена центральных площадей: Закон города Москвы N 958 от 25.10.1994
• Снесённое административное здание № 4 по Старой площади.