Дзяўчына з жамчужнай завушніцай

Ян Вермеeр
Дзяўчына з жамчужнай завушніцай. каля 1665
Het meisje met de parel
Матэрыял	Палатно
Тэхніка	алей
Памеры	44,5 × 39 см
Маўрыцхёйс, Гаага
(інв. 670)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Дзяўчына з жамчужнай завушніцай» (нідэрл.: Het meisje met de parel) — адна з найбольш вядомых карцін нідэрландскага мастака Яна Вермеера. Яе часта называюць паўночнай або галандскай Монай Лізай.

Карціна падпісана «IVMeer», але не датавана. Паводле дадзеных музея Маўрыцхёйс, дзе карціна захоўваецца ў цяперашні час, яна была напісана каля 1665 года. Пра яе вядома вельмі мала. Невядома, ці пісаў яе Вермер на замову, хто ў такім выпадку быў заказчыкам і імя намаляванай дзяўчыны. Па адной з версій мастак намаляваў ўласную дачку Марыю. У любым выпадку відавочна, што гэта незвычайны партрэт. Мастак паспрабаваў захаваць момант, калі дзяўчына паварочвае галаву ў бок гледача да некага, каго яна толькі што заўважыла. У адпаведнасці з назвай увагу гледача факусуюць на жамчужнай завушніцай у вуху дзяўчыны.

У сучасных Вермееру апісаннях карціну адносяць да жанру, званаму ў Галандыі XVII стагоддзя «tronie», якім пазначалі малюнкі галавы чалавека, а не паўнавартасныя партрэты. У ходзе рэстаўрацыі карціны ў 1994 годзе ўдалося падкрэсліць вытанчанасць каляровага рашэння і прыцягальнасць погляду дзяўчыны, накіраванага на гледача. Па радзе Віктара дэ Сцюра, які шмат гадоў настойліва змагаўся за захаванне на радзіме мастака яго рэдкіх палотнаў, А. А. дэс Томбэ набыў карціну на аўкцыёне ў Гаазе ў 1881 годзе ўсяго толькі за два гульдэны і 30 цэнтаў. Карціна знаходзілася ў жудасным стане. У дэс Томбэ не было нашчадкаў, і ён падарыў «Дзяўчыну з жамчужнай завушніцай» разам з некалькімі іншымі карцінамі музею Маўрыцхёйс ў 1902 годзе.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дзяўчына з жамчужнай завушніцай
• Girl with a pearl earring на англамоўнай старонцы музея Mauritshuis