Ёсеф Шкворацкі

Ёсеф Шкворацкі
чэшск.: Josef Škvorecký
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	J. Mnata, Errol, Josef Pepýt, Josef Vala, Vladimíra, Vlastimila, Burke, Mary Novak, J.Š. і Josef Benda
Дата нараджэння	27 верасня 1924(1924-09-27)[…]
Месца нараджэння	Нахад[d], раён Нахад[d], Чэхія
Дата смерці	3 студзеня 2012(2012-01-03)[…] (87 гадоў)
Месца смерці	Таронта, Антарыа, Канада
Грамадзянства	Чэхаславакія → Пратэктарат Багеміі і Маравіі → ЧССР → Канада
Жонка	Zdena Salivarová[d]
Альма-матар	Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі Карлаў універсітэт
Месца працы	Таронцкі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	празаік, перакладчык, эсэіст, саксафаніст-аматар
Прэміі	Нейштацкая літаратурная прэмія[d] (1980) Jaroslav Seifert Prize[d] (2004) Toronto Book Awards[d]
Узнагароды	Член ордэна Канады
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ёсеф Шкворацкі (чэшск.: Josef Škvorecký) (27 верасня 1924, Нахад — 3 студзеня 2012, Таронта) — чэшскі празаік, эсэіст, перакладчык і выдавец на эміграцыі. Разам з жонкай Здэнай Саліваравай заснаваў у Таронта выдавецтва «68 Publishers». Адзін з найвыбітнейшых чэшскіх празаікаў 2 паловы 20 стагоддзя.

Творчасць

Літаратурную дзейнасць Шкворацкі пачаў з паэзіі і апавяданняў. Аднак розгалас выклікаў раман «Баязліўцы» («Zbabělci») — першая частка пенталогіі з аўтабіяграфічным галоўным героем Дэні Сміржыцкім. Гэта самы выразны літаратурны твор Шкворацкага. Ён уяўляе сабой цэласную карціну чэшскага грамадства ад Другой сусветнай вайны да аўтаравага эмігранцкага досведу. Астатнія часткі — «Танкавы батальён» («Tankový prapor»), Гульня ў цуд («Mirákl»), «Файны сезон» («Prima sezóna») і «Гісторыя інжынера людскіх душ» («Příběh inženýra lidských duší»).

Шкворацкі таксама паспяховы як перакладчык твораў выбітных амерыканскіх аўтараў — Чэндлера, Хемінгуэя, Фолкнера, Льюіса, Джэймса і інш.

Бібліяграфія

• «Nezoufejte!» (1946, «Не адчайвайцеся!» зборнік вершаў)
• «Nové canterburské povídky a jiné příběhy» (1947, «Новыя кентэрберыйскія апавяданні і іншыя гісторыі»)
• «Zbabělci» (1948—1949, у Чэхаславакіі выдадзена ў 1958 годзе, «Баязліўцы»)
• «Konec nylonového věku» (1950, у Чэхаславакіі выдадзена ў 1968 годзе, «Канец нейлонавага веку»)
• «Povídky tenorsaxofonisty» (1954—1955, «Апавяданні тэнарсаксафаніста»)
• «Tankový prapor» (1954, выдадзена ў 1971 ў Таронта, у 1990 у Празе, «Танкавы батальён»)
• «Sedmiramenný svícen» (1964, «Сямісвечнік», зборнік апавяданняў часткова з яўрэйскай тэматыкай)
• «Babylónský příběh a jiné povídky» (1967, «Бабілёнская гісторыя і іншыя апавяданні»)
• «Legenda Emöke» (1963, «Легенда Эмёке»)
• «Tvář jazzu» (1964, «Твар джазу», напісана ў супрацы з музыколагам Лубамірам Даружкам)
• «Nápady čtenáře detektivek» (1965, «Ідэі чытача дэтэктываў»)
• «Ze života lepší společnosti» (1965, «З жыцця вышэйшай супольнасці»)
• «Jazzové inspirace» (1966, «Джазавыя інспірацыі», напісана ў супрацы з музыколагам Лубамірам Даружкам)
• Detektivní trilogie:
  • «Smutek poručíka Borůvky» (1966, «Смутак паручыка Баруўкі»)
  • «Konec poručíka Borůvky» (1975, «Канец паручыка Баруўкі»)
  • «Návrat poručíka Borůvky» (1981, «Вяртанне паручыка Баруўкі»)
• «Bassaxofon» (1967, «Бас-саксафон»)
• «O nich — o nás» (1968, «Пра іх — пра нас»)
• «Farářův konec» (1969, «Канец пробашча»)
• «Lvíče» (1969, «Ільвяня»)
• «Hořkej svět: Povídky z let 1946—1967» (1969, "Гарачы свет: Апавяданні з 1946—1967 гг.)
• «Všichni ti bystří mladí muži a ženy» (1971, «Усе гэтыя кемлівыя маладыя мужчыны і жанчыны»)
• «Mirákl» (1972, «Гульня ў цуд»)
• «Hříchy pro pátera Knoxe» (1973, «Грахі для патэра Кнокса»)
• «Prima sezóna» (1975, «Файны сезон»)
• «Příběh inženýra lidských duší» («Engineer of Human Souls», 1977, «Гісторыя інжынера людскіх душ»)
• «Samožerbuch» (1977 — супольна з жонкай, дакументальная кніга пра іхняе выдавецтва)
• «Na brigádě» (1979, супольна з Антанінам Броўскам, зборнік крытычных артыкулаў па чэшскай літаратуры)
• «Bůh do domu» (1980, «Бог у хату»)
• «Dívka z Chicaga a jiné hříchy mládí» (1980, «Дзяўчына з Чыкага і іншыя грахі маладосці»)
• «Velká povídka o Americe» («A Tall Tale of America», 1980, «Вялікае апавяданне пра Амерыку»)
• «Dvě legendy» (1982, «Дзве легенды»)
• «Scherzo capriccioso: Veselý sen o Dvořákovi» (1984, «Scherzo capriccioso: Вясёлы сон пра Дворжака»)
• «Ze života české společnosti» (1985, «З жыцця чэшскай супольнасці»)
• «Franz Kafka, jazz a jiné marginálie» (1987, «Франц Кафка, джаз і іншыя маргінальныя рэчы»)
• «Čítanka Josefa Škvoreckého» (1990, «Чытанка Ёсефа Шкворацкага»)
• «Hlas z Ameriky» (1990, «Голас з Амерыкі»)
• «Píseň zapomenutých let» (1990, «Песня забытых гадоў»)
• «Ožehavé téma» (1991, «Пякучая тэма»)
• «Slovo má mladý severovýchod» («Слова возьме малады паўночны ўсход»)
• «Velká trojka» (1991, «Вялікая тройка»)
• «Dvě neznámé povídky» (1992, «Два невядомыя апавяданні»)
• «Jaká vlastně byla Marilyn Monroe?» (1992, «Якая ўсё ж такі была Мэрылін Манро?»)
• «Věk nylonu» (1992, «Век нейлону»)
• «Nevěsta z Texasu» (1992, «Нявеста з Тэхаса»)
• «Vladimíra v Territorio libre» (1992, «Уладзіміра ў Territorio libre»)
• «Příběh neúspěšného tenorsaxofonisty» (1994, «Гісторыя тэнарсаксафаніста-няўдачніка»)
• «Příběhy o Líze a mladém Wertherovi a jiné povídky» (1994, «Гісторыі пра Лізу і маладога Вертэра і іншыя апавяданні»)
• «Povídky z rajského údolí» (1995, «Апавяданні з райскай даліны»)
• «Dvě vraždy v mém dvojím životě» (1996, «Два забойствы ў маім двайным жыцці»)
• «Neuilly a jiné příběhy» (1996)
• «Nevysvětlitelný příběh aneb Vyprávění Questa Firma Sicula» (1998, «Невытлумачальная гісторыя, альбо Аповед Квеста Фірма Сікула»)
• «Krátké setkání s vraždou» (1999, «Кароткая сустрэча з забойствам»)
• «Podivný pán z Providence a jiné eseje» (1999, «Дзівакаваты спадар з Провідэнсу і іншыя эсэ»)
• «…na tuhle bolest nejsou prášky» (1999, «Ад гэтага болю няма лекаў»)

Літаратура

• Solecki S. Prague Blues: The Fiction of Josef Škvorecký. — Toronto: ECW Press, 1990.
• Trensky P. I. The Fiction of Josef Škvorecký. — New York: St.Martin's Press, 1991.
• Galligan E. L. The Truth of Uncertainty. — Columbia: University of Missouri Press, 1998.

Спасылкі

• Персанальны сайт (англ.)
• Ёсеф Шкворацкі на сайце «Internet Movie Database» (англ.)