Іаана I Наварская
Жанна I Наварская фр.: Jeanne I de Navarre | |||
![]() | |||
![]() | |||
| |||
---|---|---|---|
5 кастрычніка 1285 — 4 красавіка 1305 | |||
Папярэднік | Марыя Брабанцкая | ||
Пераемнік | Маргарыта Бургундская | ||
| |||
22 ліпеня 1274 — 4 красавіка 1305 | |||
Папярэднік | Генрых I Тоўсты | ||
Пераемнік | Людовік I | ||
| |||
22 ліпеня 1274 — 4 красавіка 1305 | |||
Папярэднік | Генрых I Тоўсты | ||
Пераемнік | Людовік I | ||
Дзейнасць | кіраўнік | ||
Веравызнанне | хрысціянства і каталіцтва | ||
Нараджэнне | 14 студзеня 1273 | ||
Смерць | 2 красавіка 1305[3][4] (32 гады) | ||
Пахаванне | |||
Дынастыя | Дом Блуа-Шампань | ||
Бацька | Генрых I Тоўсты | ||
Маці | Бланка д'Артуа | ||
Муж | Філіп IV Прыгожы | ||
Дзеці | Людовік X, кароль Францыі, Філіп V Высокі, Карл IV Прыгожы і Ізабела Французская[d] | ||
Жанна (Хуанна) I Наварская (фр.: Jeanne I de Navarre, 17 красавіка 1271, Бар-сюр-Сен, Об, Шампань — 4 красавіка 1305, Венсен, Францыя), прынцэса з Шампаньскага дому, кіруючая каралева Навары з 1274 года, дачка і спадчынніца Генрыха I Наварскага і каралева Францыі з 1285 як жонка Філіпа IV Прыгожага.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
У 1274 годзе памёр бацька Жанны Генрых I (кароль Навары). Акрамя Жанны, у караля не засталося законных дзяцей, а паколькі дагэтуль ў жывых ужо не было нікога з прамых нашчадкаў па мужчынскай лініі шампанскай дынастыі, якая кіравала Наварай з 1234, Жанна была абвешчана графіняй Шампані і каралевай Навары. Рэгентам краіны пры малалетняй каралеве стала яе маці Бланка д'Артуа. Новай каралеве і яе маці прыйшлася абараняць свая маёмасць ад замахаў розных замежных дзяржаў, якія маглі лёгка захапіць багатыя ўладанні ў Шампані і Навары. Гэта вымусіла Бланку звярнуцца за падтрымкай да французскага караля Філіпу III. 6 жніўня 1284 трынаццацігадовая Жанна выйшла замуж за спадчынніка французскай кароны Філіпа, які праз год стаў каралём Філіпам IV. Гэта шлюб даў магчымасць далучыць да каралеўскага дамена Шампань, а таксама прывёў да першага аб'яднання Францыі і Навары ў рамках асабістай уніі (да 1328 года). З 1285 года каралева Францыі. У 1304 годзе заснавала ў Парыжы Наварскую калегію. Яна накіравала армію супраць графа дэ Бар, які падняў паўстанне супраць яе, як графіні Шампані.
Жанна Наварская памерла пры загадкавых акалічнасцях на 35-м годзе жыцці 4 красавіка 1305 падчас родаў, і некаторыя летапісцы лічылі, вінаватым у яе смерці Філіпа IV. Трое выжылых сыноў паслядоўна займалі прастол Францыі, а адзіная выжылая дачка стала каралевай Англіі. Пасля яе смерці ў 1305 годзе ў Навары яе спадчыннікам стаў старэйшы сын Людовік, будучы Людовік X, кароль Францыі. А Шампань апынулася далучана да дамена караля Францыі.
Сям'я і дзеці[правіць | правіць зыходнік]
Была замужам з 16 жніўня 1284 за Філіпам IV (1268—29 лістапада 1314), каралём Францыі. Гэта шлюб даў магчымасць далучыць да каралеўскага дамену Шампань, а таксама прывёў да першага аб'яднання Францыі і Навары ў рамках асабістай уніі (да 1328 года).
У гэтым шлюбе нарадзіліся:
- Маргарыта (1288 — 6 снежня 1312)
- Людовік X (4 кастрычніка 1289 — 5 чэрвеня 1316), кароль Францыі (з 1314) і Навары (з 1307)
- Бланка (1290—1294)
- Філіп V (17 лістапада 1291 — 3 студзеня 1322), кароль Францыі і Навары (з 1316)
- Ізабела (1292 — 27 жніўня 1358), жонка з 25 студзеня 1308 г. англійскага караля Эдуарда II і маці Эдуарда III. Ад Ізабелы паходзяць прэтэнзіі Плантагенетаў на французскую карону, якія паслужылі прыназоўнікам да пачатку Стагадовай вайны.
- Карл IV (18 чэрвеня 1294 — 1 лютага 1328), кароль Францыі і Навары (з 1322)
- Роберт (1297 — жнівень 1308)
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/304202/Joan-I
- ↑ http://www.geni.com/people/Juana-I-reina-de-Navarra/6000000000869440139
- ↑ Jeanne I de Navarre // Find a Grave — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Juana I de Navarra // Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011. Праверана 9 кастрычніка 2017.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Doherty, P.C. Isabella and the Strange Death of Edward II
Дынастыя Дом дэ Блуа-Шампань | ||
Папярэднік Генрых III Шампанскі |
каралева Навары сумесна з Філіпам I Графіня Шампані 1274—1305 |
Пераемнік Людовік I |
Папярэднік Марыя Брабанцкая |
Каралева Францыі 1285—1305 |
ПераемнікМаргарыта Бургундская |
- Нарадзіліся 14 студзеня
- Нарадзіліся ў 1273 годзе
- Нарадзіліся ў дэпартаменце Об
- Памерлі 2 красавіка
- Памерлі ў 1305 годзе
- Памерлі ў Венсене
- Пахаваныя ў абацтве Сен-Дэні
- Дом дэ Блуа-Шампань
- Асобы
- Нарадзіліся 17 красавіка
- Нарадзіліся ў 1271 годзе
- Памерлі 4 красавіка
- Графы Шампані
- Каралевы і імператрыцы Францыі
- Кіраўнікі Навары
- Постаці французскай гісторыі