Іаан VIII Палеалог

Іаан VIII Палеалог
Іаан VIII Палеалог
	Ιωάννης Η' Παλαιολόγος
	; Іаан VIII Палеалог (карціна Беноца Гацолі)
	21 ліпеня 1425 — 31 кастрычніка 1448
Папярэднік	Мануіл II
Пераемнік	Канстанцін XI
Нараджэнне	18 снежня 1392; Канстанцінопаль, Візантыя;
Смерць	31 кастрычніка 1448 (55 гадоў); Канстанцінопаль, Візантыя;
Род	Палеалогі
Бацька	Мануіл II Палеалог
Маці	Алена Драгаш[d]
Жонка	Ганна Васільеўна Маскоўская[d], Марыя Трапезундская[d], Сафія Манферацкая[d] і Сафія Манферацкая[d]
Дзейнасць	манарх
	Іаан VIII Палеалог на Вікісховішчы

Карціна П'ера дэла Франчэска «Хвастанне Хрыста», якая адлюстроўвае Іаана VIII у якасці Понція Пілата (мужчына злева)

Іаан VIII Палеалог (грэч.: Ιωάννης Η' Παλαιολόγος) (18 снежня 1392 — 31 кастрычніка 1448, Канстанцінопаль) — візантыйскі імператар у 1425—1448 гадах.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Іаан быў старэйшым сынам Мануіла II і Алены Драгаш. З 1421 года суправіцель бацькі (у рангу аўтакратара). Пры Іаане ў 1428—1432 г. практычна ўся Марэя вярнулася пад уладу рамеяў. Толькі чатыры гарады: Аргас, Наўплій, Карон і Мадон заставаліся пад уладай венецыянцаў. Але значна большую вядомасць Іаан набыў дзякуючы таму, што яго высілкамі і стараннямі быў даведзены працэс злучэння заходняй і ўсходніх цэркваў. Імператар разумеў, што без уніі з каталікамі Візантыйская імперыя не атрымае дапамогі з захаду і будзе немінуча заваявана асманскімі туркамі, чые ўладанні пасля дагавора 1424 гады разрасліся да самых прадмесцяў Канстанцінопаля.

У 1437 годзе разам з патрыярхам і прадстаўнічай дэлегацыяй праваслаўных архірэяў Іаан адправіўся ў Італію і правёў там больш за два гады бязвыезна, спачатку ў Ферары, а потым на Усяленскім саборы ў Фларэнцыі. Па ініцыятыве імператара дэлегацыю праваслаўных у спрэчках з каталікамі ўзначаліў Марк Эфескі, узведзены па ўказанні Мануіла незадоўга да ад'езду з Канстанцінопаля ў сан мітрапаліта. Не раз на гэтых пасяджэннях абодва бакі заходзілі ў тупік і гатовы былі раз'ехацца. Але імператар забараніў сваім епіскапам пакідаць сабор да прыняцця кампраміснага рашэння. Урэшце, праваслаўныя дэлегаты былі вымушаны саступіць каталікам амаль па ўсіх прынцыповых пытаннях.

Медаль з партрэтам Іаана, зроблены Пізанела падчас знаходжання імператара ў Фларэнцыі

Падпісаная 5 ліпеня 1439 года унія, была калі не поўнай, то значнай перамогай каталікоў. Але чаканага палягчэння гэта саступка не прынесла. Іншыя праваслаўныя цэрквы, у першую чаргу руская, адмовіліся прыняць унію. А ў самой імперыі унія спарадзіла раскол і смуту.

Тым часам, армія заходніх крыжакоў, якая выступіла ў паход па закліку Рымскага Папы, пацярпела ў 1444 годзе пад Варнай разгромнае паражэнне ад турак. Праз чатыры гады пасля гэтага прыйшла вестка аб заваяванні туркамі Сербіі. Іаану стала зразумела, што наступная на чарзе — рамейская дзяржава. Але сам Іаан не дажыў да таго моманту — ён памёр 31 кастрычніка 1448 года.

Шлюбы[правіць | правіць зыходнік]

У першым шлюбе быў жанаты на князёўне Ганне Васільеўне (1393—1417), дачцы вялікага князя маскоўскага Васіля I.
У другім шлюбе быў жанаты на Сафіі Манферацкай (пам. 1431).
У трэцім шлюбе быў жанаты на Марыі Трапезундскай (пам. 1439).

Нягледзячы на тры шлюбы, Іаан застаўся бяздзетным. Трон атрымаў у спадчыну яго брат Канстанцін XI Палеалог.

Зноскі

↑ Анны // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 195.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25862089"></a>
↑ Яз. Анна Васильевна // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 318–319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q49934909"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4536514"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Дашков С. Б., «Императоры Византии» М. 1997
Рыжов К. В., «Все монархи мира. Древняя Греция. Древний Рим. Византия» М. 2001
Большая Российская энциклопедия: В 30 т./ Председатель Науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред. С. Л. Кравец. Т.11. Излучение плазмы — Исламский фронт спасения. — М.:Большая Российская энциклопедия,2008. — С.510. — ISBN 978-5-85270-342-2 (Т.11)

[_943557390beb8b0b-1] Анны // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 195.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25862089"></a>

[_8ad49f570c2d0bd1-2] Яз. Анна Васильевна // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 318–319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q49934909"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4536514"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[1]

[2]

[3]

Візантыйскія імператары
Усходняя Рымская імперыя 395—476 (да падзення Рыма)	Аркадзій Феадосій II Маркіян Леў I Леў II Зянон Васіліск Зянон
Візантыйская імперыя 476—1204 (пасля падзення Рыма)	Зянон Анастасій I Юстын I Юстыніян I Юстын II Тыберый II Маўрыкій Фока Іраклій I Іраклій II Канстанцін III Канстант II Канстанцін IV Юстыніян II Лявонцій Тыверый III Філіпік Анастасій II Феадосій III Леў III Артавазд Канстанцін V Леў IV Канстанцін VI Ірына Нікіфар I Стаўракій Міхаіл I Леў V Міхаіл II Феафіл Міхаіл III Васілій I Канстанцін Леў VI Аляксандр Канстанцін VII Раман I Хрыстафор Стэфан Канстанцін Раман Міхаіл Раман II Васілій II Нікіфар II Іаан I Васілій II Канстанцін VIII Раман III Зоя Феадора Міхаіл IV Міхаіл V Канстанцін IX Міхаіл VI Ісаак I Канстанцін X Раман IV Міхаіл VII Нікіфар III Аляксей I Іаан II Мануіл I Аляксей II Андронік I Ісак II Аляксей III Аляксей IV Ісак II Аляксей V
Лацінская імперыя (1204—1261)	Балдуін I Фландрскі Генрых I Фландрскі П'ер II дэ Куртэнэ Іаланта дэ Куртэнэ Роберт дэ Куртэнэ Балдуін II
Нікейская імперыя (1205—1261)	Феадор I Іаан III Феадор II Іаан IV Міхаіл VIII
Візантыйская імперыя (1261—1453)	Міхаіл VIII Андронік II Міхаіл IX Андронік III Іаан V Іаан VI Матфей Андронік IV Мануіл II Іаан VII Андронік V Іаан VIII Канстанцін XI (XII)