Іаган Себасцьян Бах

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Іаган Себасцьян Бах
Johann Sebastian Bach
Johann Sebastian Bach.jpg
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 21 (31) сакавіка 1685[1][2][3]
Месца нараджэння
Дата смерці 28 ліпеня 1750(1750-07-28)[4][5][…] (65 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg Свяшчэнная Рымская імперыя
Бацька: Іаган Амброзій Бах[d]
Маці: Марыя Элізабет Лемерхірт[d]
Жонка: Ганна Магдалена Бах[d] і Марыя Барбара Бах[d]
Дзеці: Вільгельм Фрыдэман Бах[d], Карл Філіп Эмануіл Бах, Іаган Хрысціян Бах[d], Іаган Готфрыд Бернгард Бах[d], Іаган Крыстоф Фрыдрых Бах[d], Готфрыд Генрых Бах[d], Катарына Даратэя Бах[d], Элізабет Юліяна Фрыдэрыка Бах[d], Марыя Сафія Бах[d], Іаган Крыстоф Бах[d], Леапольд Аўгуст Бах[d], Крысціяна Сафія Энрыета Бах[d], Рэгіна Сузана Бах[d], Іагана Караліна Бах[d], Крысціяна Даратэя Бах[d], Крысціяна Бенедыкта Бах[d], Рэгіна Іагана Бах[d], Іаган Аўгуст Абрагам Бах[d], Эрнест Андрэас Бах[d] і Крысціян Готліб Бах[d]
Альма-матар
Месца працы
Музычная дзейнасць
Прафесіі кампазітар, арганіст, harpsichordist, скрыпач, дырыжор, хормайстар, канцэртмайстар, музыказнавец, музычны педагог, віртуоз, музыкант, выкладчык універсітэта
Гады актыўнасці 1710—1750
Інструменты арган[d], клавесін, скрыпка і альт
Жанры музыка барока
Аўтограф Johann Sebastian Bach signature.svg
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Commons-logo.svg Выявы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку
іншыя значэнні У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Бах.

Іага́н Себасцья́н Бах[12] (ням.: Jóhann Sebástian Bach; 21 сакавіка 1685, Айзенах, Саксен-Айзенах — 28 ліпеня 1750, Лейпцыг, Саксонія) — сусветна вядомы нямецкі кампазітар, выканаўца-арганіст і педагог, прадстаўнік эпохі барока. Лічыцца адным з найвялікшых кампазітараў свету, яго імя рэгулярна згадваецца ў пераліках найбольш вядомых кампазітараў свету. За сваё жыццё Бах напісаў больш за 1000 твораў. У яго творчасці прадстаўлены ўсе значныя жанры таго часу, апроч оперы; ён абагульніў дасягненні музычнага мастацтва перыяду барока. Бах — майстар поліфаніі. Пасля смерці Баха яго музыка выйшла з моды, але ў XIX стагоддзі, дзякуючы Мендэльсону, яе адкрылі зноў. Творчасць Баха моцна паўплывала на музыку наступных кампазітараў, у тым ліку XX стагоддзя. Педагагічнымі творамі Баха карыстаюцца і цяпер.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Іаган Себасцьян Бах быў малодшым, восьмым дзіцем у сям’і музыканта Іагана Амброзіуса Баха і Элізабет Лемерхірт. Род Бахаў вядомы сваімі музыкантамі з пачатку XVI стагоддзя: многія продкі Іагана Себасцьяна былі прафесійнымі музыкантамі. У гэты перыяд Царква, мясцовыя ўлады і арыстакратычныя кругі падтрымлівалі музыкантаў, асабліва ў Цюрынгіі і Саксоніі. Бацька Баха жыў і працаваў у Айзенаху. Тым часам горад налічваў каля 6000 жыхароў. Праца Іагана Амброзіуса ўключала арганізацыю свецкіх канцэртаў і выкананне царкоўнай музыкі. Ад бацькі малы Іаган атрымаў першыя ўрокі ігры на скрыпцы. Меўшы выдатны голас (сапрана) хлопчык спяваў таксама ў школьным хоры.

У 9 гадоў Іаган Себасцьян асірацеў (памёр бацька), цяпер яго выхаваннем стаў займацца старэйшы брат, які служыў царкоўным арганістам у мястэчку Ордруф. Брат накіраваў хлопчыку ў гімназію, а сам у той жа час працягваў вучыць яго музыцы. У 15 гадоў Бах вырашае пачаць самастойнае жыццё і пераяжджае жыць у Люнебург. У 1703 годзе ён скончыў гімназію, пасля чаго кампазітару прыйшлося некалькі гадоў паездзіць па краіне ў пошуках працы (гордага юнака не задавальняў прыгнечаны стан музыкі, умовы працы). Падчас гэтага перыяду жыцця кампазітар адточвае сваё майстэрства ігры на аргане.

У 1708 годзе Бах спыняецца на сталае жыццё ў Веймары, дзе служыць прыдворным музыкам і мясцовым арганістам. У «веймарскі» перыяд кампазітар стварыў свае лепшыя арганныя творы, сярод якіх Таката і фуга рэ мінор, Пасакалія до мінор і іншыя. У 1717 годзе Бах з сям’ёй пераехаў у Кётэн, дзе кіраваў невялікім аркестрам пры двары мясцовага прынца. У Кётэне не было аргана, таму ў гэты перыяд Бах пісаў у асноўным клавірную і аркестравую музыку. Сярод іншага тут былі напісаны 24 прэлюдыі і фугі, якія склалі першы том працы Добра тэмпераваны клавір, а таксама была напісана Храматычная фантазія і фуга рэ мінор.

З Кётэна ў 1723 годзе Бах пераехаў у Лейпцыг, дзе і застаўся да канца свайго жыцця. Тут ён займаў пасаду кантара (кіраўніка хора) спеўнай школы пры царкве святога Фамы. Тут кампазітару прыйшлося заняцца царкоўнай оперападобнай музыкай. У Лейпцыгу Бах стварае свае лепшыя вакальна-інструментальныя кампазіцыі: большую частку кантат, Жарсці па Іаану, Жарсці па Матфею, Меса сі мінор. Тут жа былі напісаны Італьянскі канцэрт, закончаны другі том працы Добра тэмпераваны клавір.

Памёр Іаган Себасцьян Бах у 1750 годзе.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Творчая спадчына Іагана Себасцьяна Баха надзвычай вялікая і ахоплівае больш за 1000 кампазіцый, з іх 320 свецкіх і духоўных кантатаў, шмат месаў, «Калядная» і «Вялікодная» араторыі, шматлікія харалы, матэты, інструментальныя творы і іншыя.

Зараз творы Баха прынята пазначаць нумарам BWV, гэта значыць скарочана ад «Каталог твораў Баха» (ням.: Bach-Werke-Verzeichnis. Гэтая класіфікацыя была прапанавана нямецкім музыкаведам Вольфгангам Шмідэрам у 1950 годзе, у яе аснове ляжыць тэматычны прынцып: нумары BWV 1—224 асацыююцца з кантатамі, BWV 225—249 — з аратарыяльнымі творамі, BWV 250—524 ёсць хараламі і духоўнымі спевамі, BWV 525—748 — творы для аргана, BWV 772—994 — клавірныя творы, BWV 995—1000 — творы для лютні, BWV 1001—1040 — камерная музыка, BWV 1041—1071 — аркестравыя творы і BWV 1072—1126 — каноны і фугі.

Фільмы пра І.С.Баха[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ J H BACH // The Guardian / пад рэд. K. Viner — Britain: 2014. — 161152 экз. — ISSN 0261-3077; 1354-4322; 1756-3224 Праверана 16 мая 2020.
  2. ↑ Bibliothèque nationale de France J H BACH // data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  4. ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11850553X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
  5. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  6. ↑ Johann Sebastian Bach // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  7. ↑ Бах Иоганн Себастьян // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  8. ↑ Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  9. ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11850553X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
  10. ↑ http://www.theguardian.com/music/2014/mar/06/js-bach-329th-birthday-scholars-numerologists
  11. ↑ http://www.allmusic.com/artist/johann-pachelbel-mn0000635037/biography
  12. ↑ Бах Іаган Себасцьян // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 2: Аршыца — Беларусцы. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Іаган_Себасцьян_Бах&oldid=3663420"