Іван Іванавіч Лявіцкі

Іван Іванавіч Лявіцкі
Дата нараджэння:	1830
Дата смерці:	1894
Альма-матар:	Пецярбургскае будаўнічае вучылішча (1855)
Узнагароды:	медаль «У памяць вайны 1853—1856»[d]
Іван Іванавіч Лявіцкі на Вікісховішчы

Іван Іванавіч Лявіцкі (1830 — пасля 1894) — рускі, літоўскі і беларускі інжынер-архітэктар, які працаваў у напрамку гістарызму.

Біяграфія

Дзяцінства і біяграфія

Нарадзіўся ў 1830 годзе. Атрымаў пачатковую адукацыю ў бацькоўскім доме, пасля чаго ў 1848 годзе паступіў у Пецярбургскае будаўнічае вучылішча. Скончыў курс у 1855 годзе са званнем архітэктарскага памочніка і з чынам X класу.

Прафесійная дзейнасць

У 1855 годзе прызначаны для вытворчасці вышуканняў і складання праектаў на пабудову Паўднёвых чыгунак(руск.) бел., у распараджэнне інжынера генерал-маёра П. П. Мельнікава(руск.) бел..

З 1857 года накіраваны на службу ў будаўнічым аддзяленні гродзенскага губернскага праўлення, пачынаючы з 1862 года — малодшы архітэктар пры будаўнічым аддзяленні віленскага губернскага праўлення.

У 1864—1868 гадах працаваў як фатограф. У Вільні дзейнічала яго фотаатэлье.

З 6 ліпеня 1872 па 1884 віленскі губернскі інжынер, адначасова архітэктар Віленскай навучальнай акругі(руск.) бел.. У Вільні 20 гадоў быў членам царкоўна-будаўнічай прысутнасці.

У 1885 годзе І. Лявіцкі быў прылічаны да Міністэрства ўнутраных спраў з адкамандзіраваннем у распараджэнне Найвысока зацверджанай пры ваенным савеце камісіі па пабудове казармаў і прызначаны ў Тамбоў для іх збудавання.

з 1890 года астраханскі губернскі інжынер.

Творчасць

Дом купца Вышнеўскага на Вільняус, 25 у Вільні

Зялёны мост з лёдарэзамі, да 1890

• У 1862—1884 гадах у Вільні:
  • Перабудова былога ваеннага шпіталя(руск.) бел. пад памяшканне кадэцкага корпуса, з пабудовай новых флігеляў, царквы і афіцэрскіх кватэр (1862)
  • Вялікі чатырохпавярховы жылы дом, які пазней перабудавалі пад гасцініцу «Hotel d’Europe». (Гарэў у часы II Сусветнай вайны, быў канчаткова разбураны ў 1947)
  • Мураваны двухпавярховы дом палкоўніка Кандаурава
  • Лёдарэзы на р. Віліі, ля моста, які завецца «Зялёны(руск.) бел.»
  • Будынак яўрэйскага шпіталя (1865, вул. Піліма, 38)
  • Будынак прысутных месцаў (цяпер будынак Міністэрства ўнутраных спраў Літвы(руск.) бел., каля 1870, вул. Швянтарагё(руск.) бел., 2)
  • Унутраная аддзелка праваслаўнай царквы жаночага Марыінскага манастыра
  • Бровар(літ.) бел. для І. Я. Ліпскага (1870, каля канала Капанікас);
  • Будынак металаапрацоўчай кампаніі (Наўёі-Вільня(руск.) бел.) (1880, у 1892 годзе рэарганізаваны паводле праекта А. Полозова);
  • рэканструкцыя з надбудовай другога і трэцяга паверхаў для графа Іосіфа Ледухоўскага (1881, вуліца Субач’яс)
  • Уласны дом архітэктара на вул. Ё. Басанавічус(руск.) бел., 8 (1884, не захаваўся)
  • Мураваны двухпавярховы дом купца Сеневальда
  • Перабудова казённага дома для настаўніцкага інстытута
  • Два мураваных дома для рэальнага і яўрэйскага вучылішчаў (1872—1873)
  • Царква ў будынку гімназіі
  • Капітальная перабудова вышэйшага жаночага вучылішча
  • Перабудова прыватнага дома пад памяшканне жаночай гімназіі
  • Перабудова дома графа Тышкевіча пад памяшканне для акруговага суда
  • Прыстасаванне памяшкання для судовай палаты ў частцы будынка губернскіх прысутных месцаў
  • Перабудова, з надбудовай трэцяга паверха будынка паштовай канторы
  • Перабудова будынка гарадскога шпіталя
  • Мураваныя дамы:
    • Спадароў Ленскага, Кашыца, графа Тышкевіча, князя Жагеля
    • Дом для купца Вышвянскага (1881, вул. Вільняўс, 25) — адзін з першых у Вільні даходных дамоў
  • У Віленскай губерні:
    • Комплекс будынкаў для Енішкеліскай сельскагаспадарчай школы(руск.) бел.
    • Настаўніцкія семінарыі з дамовымі цэрквамі (усе з былых паўразбураных манастырскіх пабудоў):
      • у Маладзечне
      • у Панявежы(польск.) бел.
      • у Свіслачы
      • у Полацку
      • і ў адным з сяленняў Мінскай губерні
    • Будынак мужчынскай гімназіі ў Віцебску (1876—1880, разам з архітэктарам М. Карчэўскім)
  • Будынак рэальнага вучылішча ў Магілёве (1884—1885; разам з У. Міляноўскім, паводле іншых звестак, аўтарам праекта быў У. Міляноўскі)
• у 1885—1888 гадах у Тамбове:
  • Казарма для 7-й брыгады кавалерыйскага запасу
• у 1890—1892 гадах у Астрахані:
  • Капітальны рамонт будынка злучанай палаты крымінальнага і грамадзянскага суда (сучасны адрас вул. Свярдлова(руск.) бел.)
  • Гаспадарчыя пабудовы пры радзільным доме
  • Будынак для таннай сталовай

Літаратура

• Чартанаў В. М. Лявіцкі Іван Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — 560 с.: іл. ISBN 985-11-0155-9 (т. 9), ISBN 985-11-0035-8. — С. 416.
• Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892. С. 190 (руск.) 
• Nijolė Lukšionytė-Tolvaišienė(літ.) бел.. Ivanas Levickis. Visuotinė lietuvių enciklopedija(руск.) бел., T. XIII (Leo-Magazyn). — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2008. 53 psl.