Іван Якаўлевіч Навуменка

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Iван Якаўлевіч Навуменка
2010. Stamp of Belarus 03-2010-02-08-m.jpg
сцяг
 Старшыня
Вярхоўнага Савета БССР
28 сакавіка 1985 — 15 мая 1990
Папярэднік: Іван Пятровіч Шамякін
Пераемнік: Мікалай Іванавіч Дземянцей
 
Адукацыя:
Навуковая ступень: доктар філалагічных навук[d]
Дзейнасць: пісьменнік, літаратуразнавец
Месца працы:
Член у:
Нараджэнне: 16 лютага 1925(1925-02-16)[1]
Смерць: 17 снежня 2006(2006-12-17) (81 год)
Пахаванне:
 
Узнагароды:
ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі ордэн Айчыннай вайны II ступені ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга ордэн Чырвонай Зоркі медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» медаль Францыска Скарыны
іншыя значэнні У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Навуменка.
На Першамайскай дэманстраціі. Янка Сіпакоў, Іван Навуменка, Ніна Маеўская, Барыс Сачанка, Юрась Свірка. 1958 год.

Іван Якаўлевіч Навуменка (16 лютага 1925, Васілевічы, Рэчыцкі раён, Гомельская вобласць — 17 снежня 2006, Мінск) — беларускі пісьменнік і літаратуразнавец.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў сям’і чыгуначніка. Са студзеня 1942 удзельнік камсамольскага падполля, пасля — партызан, удзельнічаў у вызваленні Васілевічаў. У снежні 1943 прызваны ў Чырвоную Армію. Удзельнічаў у баях на Ленінградскім і 1-м Украінскім франтах. Пасля дэмабілізацыі (снеж. 1945) — карэспандэнт мазырскай абласной газеты «Бальшавік Палесся», а з 1951 — рэспубліканскай газеты «Звязда». Завочна скончыў філалагічны факультэт БДУ (1950) і аспірантуру пры БДУ (1954). Быў загадчыкам аддзела прозы часопіса «Маладосць» (1953—58 гг.), загадваў кафедрай беларускай літаратуры БДУ. У 1973—82 гг. — дырэктар Інстытута літаратуры імя Я. Купалы АН БССР, з 1982 г. — віцэ-прэзідэнт АН БССР. Старшыня Вярхоўнага Савета БССР (1985—90 гг.). Акадэмік АН БССР, доктар філалагічных навук, прафесар. Член Саюза Пісьменнікаў СССР (з 1957).

Памёр 17 снежня 2006 года ў Мінску. Пахаваны на Кальварыйскіх могілках[2].

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Дэбютаваў апавяданнямі ў 1955 годзе (часопіс «Маладосць»). Аўтар кніг апавяданняў, аповесцей «Сямнаццатай вясной» (1957), «Хлопцы-равеснікі» (1958), «Верасы на выжарынах» (1960), «Бульба» (1964), «Таполі юнацтва» (1966), «Вераніка» (1968), «Тая самая зямля» (1971), «Падарожжа ў юнацтва» (выбранае, 1972), «Замець жаўталісця» (1977), «Пераломны ўзрост» 1986), «Водгулле далёкіх вёснаў» (1989), раманаў «Сасна пры дарозе» (1962), «Вецер у соснах» (1967), «Сорак трэці» (1974), «Смутак белых начэй» (раман, аповесць, апавяданні, 1980), «Летуценнік. Смутак белых начэй» (1985), «Асеннія мелодыі» (раман, апавяданні, 1987), аповесці для дзяцей «Вайна каля Цітавай копанкі» (1959), «Капитан Степь идет в разведку» (з В. Мамантавым, 1982), п’есы «Птушкі між маланак» (1982). Выйшаў Збор твораў у 6 т. (1981—84).

Выдаў літаратуразнаўчыя працы «З глыбінь жыцця: Крытычныя эцюды аб творчасці Якуба Коласа» (1960), «Пісьменнікі-дэмакраты» (1967), «Янка Купала: Духоўны воблік героя» (1967), «Якуб Колас: Духоўны воблік героя» (1968), «Гуманизм и народность» (Масква, 1972), «Кніга адкрывае свет» (1978), «Из глубин народной жизни» (1981), «Якуб Колас» (1982), «Якуб Колас: Нарыс жыцця і творчасці» (1982), «Элементы міфалогіі ў паэзіі Янкі Купалы і Якуба Коласа» (1988), даклады на VIII і IX Міжнародных з’ездах славістаў «Праблемы развіцця літаратуры ў эпоху сучаснага навукова-тэхнічнага прагрэсу» (1978) і «Творчасць Янкі Купалы і Якуба Коласа ў кантэксце славянскіх літаратур» (1983).

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны II ступені, Чырвонай Зоркі, Працоўнага Чырвонага Сцяга, Кастрычніцкай Рэвалюцыі, медалём Францыска Скарыны і іншымі медалямі. Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР (1978). Лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1967) за кнігу «Таполі юнацтва», Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1972) за кнігі «Янка Купала: Духоўны воблік героя» і «Якуб Колас: Духоўны воблік героя».

Зноскі

  1. ↑ Науменко Иван Яковлевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  2. ↑ 80 пахаванняў выбітных беларусаў, якія варта наведаць на Дзяды

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X
  • Навуменка Іван // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: БелЭн, 1992—1995.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

commons: Іван Якаўлевіч Навуменка на Вікісховішчы
Старшыні Вярхоўнага Савета БССР
Emblem of the Byelorussian SSR (1981-1991).svg

Надзея Грэкава (1938—1947) · Васіль Казлоў (1947—1948) · Яўген Бугаёў (1948—1949) · Іосіф Бельскі (1949—1955) · Цімафей Гарбуноў (1955—1963) · Васіль Шавура (1963—1965) · ✰ Яўген Скурко (1965—1971) · Іван Шамякін (1971—1985) · Іван Навуменка (1985—1990) · Мікалай Дземянцей (1990—1991) · Станіслаў Шушкевіч (верасень 1991)

 
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Іван_Якаўлевіч_Навуменка&oldid=3237738"