Ізраільска-Іранскія адносіны

Ізраільска-іранскі адносіны перажылі з 1940-х гадоў некалькі этапаў:

• супрацьдзеянне Ірана плану падзела Палестыны і ўступу Ізраіля ў ААН;
• пацяпленне ў адносінах, якое прагледжвалася ў прызнанне Ізраіля дэ-факта і наладжванне эканамічных і ваенных сувязяў пры шаху Махамеду Рэзе Пехлеві;
• «халодны мір» у першае дзесяцігоддзе пасля ісламскай рэвалюцыі, падчас якога спыненне дыпламатычных адносін і ваяўнічая рыторыка Ірана ў дачыненні да Ізраіля спалучаліся з працягам таемных кантактаў і барацьбой з агульным ворагам у асобе Ірака (у тым ліку ў рамках дамовы «Іран-контрас»);
• абвастрэнне канфлікту пасля 1990 года, абумоўленае зменай сусветных геапалітычных абставін, агульным паглыбленнем супрацьстаяння ісламскіага і заходняга свету, пачаткам мірнага працэсу паміж Ізраілем і суседнімі арабскімі краінамі і намаганнямі Ірана здабыць асабістую ядзерную праграму.

Акрамя непасрэдных узаемаадносін паміж дзяржавамі Іран і Ізраіль, карціну Ірана-ізраільскіх адносін дапаўняе таксама супрацьстаянне гэтых дзяржаў унутраным і вонкавым ворагам, якія карыстаюцца падтрымкай другога боку. Для Ізраіля гэта ісламісцкіяарганізацыі ХАМАС (ў сектары Газа і на Заходнім беразе ракі Ярдан) і «Хезбала» (ў Ліван), для Ірана — Суніцкая арганізацыя «Джундала» і леварадыкальная «Арганізацыя маджахедаў іранскага народа».

Параўнальная характарыстыка

Дадзены прыводзяцца паводле Сусветнай кнігі фактаў ЦРУ на 2017—2019 гады.

	Ізраіль	Іран
Насельніцтва (мільёнаў)	8,425	83,025
Плошча (км²)	21 937	1 648 195
Шчыльнасць насельніцтва (на км²)	384	50
Сталіца	Іерусалім	Тэгеран
Найбуйнейшы горад	Іерусалім	Тэгеран
Дзяржаўны лад	парламенцкая дэмакратыя	ісламская рэспубліка
Афіцыйная мова	Іўрыт	Персідская мова
Асноўныя рэлігіі	Іўдаізм 74,7 %, іслам 17,7 %, хрысціянства 2 %	Іслам 99,4 % (шыіты 90—95 %, суніты 5—10 %)
ВУП (доллары ЗША)	317 млрд (36 400 на душу насельніцтва)	1,64 трлн (20 100 на душу насельніцтва)