Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа

Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа
Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа
Дата нараджэння	мерк. 1815 ці 1815
Месца нараджэння	Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя;
Дата смерці	6 (18) чэрвеня 1863
Месца смерці	Магілёў, Магілёўская губерня, Расійская імперыя;
Грамадзянства	Расійская імперыя;
Бітвы/войны	Паўстанне 1830—1831 гадоў, Паўстанне 1863—1864 гадоў

Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа (1815(?), в. Мілавань каля Гродна — 6 чэрвеня 1863, Магілёў) — удзельнік рэвалюцыйнага руху ў Беларусі і Польшчы^[1], публіцыст.

Ільдэфонс Анцыпа нарадзіўся ў 1815 годзе ў сям’і памешчыка ў Мілаване Слонімскага павета. Вучыўся ў Слонімскім павятовым вучылішчы. Ва ўзросце 16 год браў удзел у паўстанні 1830-31^[1], пасля яго задушэння расійскімі ўладамі быў вымушаны эміграваць у Францыю^[1]. Там праявіў сябе як публіцыст, друкуючы артыкулы пра паўстанцкую ўзброеную барацьбу, стаў сябрам Дэмакратычнага таварыства польскага^[pl] ў Парыжы. Калі ў Еўропе пачалася рэвалюцыя 1848, ён быў на Познаньшчыне, якая ў той час належала Прусіі; камандаваў паўстанцкім сялянскім атрадам^[1]. Праз паразу паўстання павярнуўся да Парыжу. У 1859 здолеў вярнуцца на Радзіму і жыў у Быхаўскім павеце Магілёўскай губерні ў маёнтку свайго брата. За Анцыпам быў зладжаны паліцэйскі нагляд^[1]. Калі пачалося паўстанне 1863, адразу далучыўся да яго і 24.4.1863 узначаліў паўстанцкі атрад у Быхаўскім павеце. Абвясціў вызваленне сялян ад павіннасцей і бясплатнае карыстанне памешчыцкай зямлёй, свабоду і роўнасць^[1].

10.5.1863^[1] яго атрад быў разбіты расійскімі войскамі. Ваенна-палявы суд прыгаварыў Анцыпу да смяротнага пакарання. Быў расстраляны ў Магілёве^[1].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Анципа Ильдефонс Дементиевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 28. — 737 с..

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

В. Ратч. Очерки мятежного движения в Могилёвѓской губернии в 1863 года. — Вильна, 1865;
ЭГБ, т. 1
Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
Edward Maliszewski, Rok 1863 na Kresach Mohilewskich. — Warszawa: Wydawnictwo «Straży Kresowej», 1920.

[БС-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Анципа Ильдефонс Дементиевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 28. — 737 с..

[1]