Інда-кітайскі памежны канфлікт (2020)

Інда-кітайскі памежны канфлікт
Асноўны канфлікт: Другая халодная вайна
На карце адлюстраваны прэтэнзіі Індыі і Кітая на мяжу ў рэгіёне Аксай Чын, лінію Макартні-Макдональд, лінію Міністэрства замежных спраў, а таксама прагрэс сіл Кітая, якія занялі раёны падчас кітайска-індыйскай вайны.
Дата	5 мая — 16 чэрвеня 2020
Месца	інда-кітайская мяжа
Вынік	стабілізацыя сітуацыі
Праціўнікі
Кітай Індыя
Камандуючыя
Сі Цзіньпін Чжао Ліцзяня Рам Натх Кавінд Нарэндра Модзі
Сілы бакоў
Народна-вызваленчая армія Кітая Узброеныя сілы Індыі
Страты
звыш за 40 забітых і параненых звыш за 20 забітых і параненых
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інда-кітайскі памежны канфлікт 2020 года — узброеныя сутыкненні паміж Індыяй і Кітаем вакол спрэчнага рэгіёну Аксайчын.

Гісторыя

Канфлікт пачаўся з-за рэгіёна Аксайчын, размешчаным на мяжы Сіньцзян-Уйгурскага аўтаномнага раёна КНР, Пакістана і Індыі.  Тэрыторыя кіруецца Кітаем, але аспрэчваецца Індыяй, якая ўключае гэты рэгіён у саюзную тэрыторыю Ладакх. Аксайчын уяўляе сабой шырокую высакагорную саляную пустыню, размешчаную на вышыні да 5 тыс. метраў. Геаграфічна яна з’яўляецца часткай Тыбецкага плато. Мясцовых жыхароў у раёне практычна няма, як і пастаянных паселішчаў.

У 1960-х гадах, у рамках агульнай палітыкі Мао па пашырэнню межаў дзяржавы да валадарстваў былой імперыі Цын, Кітай уводзіць войскі ў дадзены раён, які мае і важнае стратэгічнае значэнне з-за якая праходзіць праз яго дарогі — з улікам мясцовага рэльефу, транспартныя артэрыі ў Гімалаях важней нафтаправодаў. На тое ўплывала яшчэ неўрэгуляванасць пытання аб напісанні лініі мяжы паміж былой Брытанскай Індыяй і Тыбетам.

Падчас вайны 1962 года Індыя губляе фактычны кантроль над Аксайчынам.

Ход канфлікта

5 мая 2020 г. раптам адбылося ўзброены сутыкнення ў Ладакхскім рэгіёне падчас патрулявання мяжы. З тых часоў абодва бакі пачалі агрэсіўна разгортваць дадатковыя войскі, каб захапіць рачную даліну.

20 мая Індыя кінула дадатковыя войскі ў аспрэчваць даліну Галван пасля таго, як Кітай абвясціў гэты рэгіён сваёй тэрыторыяй і разгарнуў сотні салдат Народна-вызваленчай арміі. Спасылаючыся на крыніцы ў абароне, газета «The Economic Times» паведаміла, што салдат адпраўляюць з іншых раёнаў.

9 чэрвеня стала вядома, што Індыя і Кітай пачалі выводзіць войскі з усходняга Ладакха.

Тым не менш, у ноч з 15 на 16 чэрвеня ў раёне Ладакх адбылася ўзброеная сутычка, у выніку якой загінулі двое салдат і камандзір індыйскай арміі. Інцыдэнт адбыўся ўвечары ў даліне Галван. Па папярэдніх дадзеных, з кітайскага боку пацярпелі 43 чалавекі — у гэты лік ўключаны цяжкапараненыя і загінулыя. Вядома пра 20 загінулых індыйскіх вайскоўцаў. Кітай абвінаваціў Індыю ў перасячэнні памежнай лініі, у сувязі з чым было прынята рашэнне адкрыць агонь. Па словах прадстаўніка Міністэрства замежных спраў Кітая Чжао Ліцзяня, індыйскія войскі двойчы перасякалі мяжу, тым самым справакаваўшы кітайскіх вайскоўцаў на меры ў адказ.

Пасля гэтага бою Кітай і Індыя развялі войскі на мяжы.

22 чэрвеня прадстаўнікі Індыі і Кітая сустрэліся ў памежнай паласе для абмеркавання мінулых падзей. Бакі вырашылі, што неабходна весці дыялог, «які спрыяе зніжэнню напружанасці сітуацыі». Заяўлялася, што яны маюць намер падтрымліваць мір і стабільнасць у памежных раёнах.

Аднак да 26 чэрвеня на мяжу з Кітаем перакінулі тры індыйскія пяхотныя дывізіі. Акрамя гэтага, у раёне разгарнулі танкі і артылерыю. Раней кітайская армія разгарнула мотастралковую і механізаваную дывізіі ў Ладакх. Кітайскія вайскоўцы таксама ўзводзяць новы лагер і назіральныя пункты ў даліне ракі Галван.

Міжнародная рэакцыя

Дзяржсакратар ЗША Майк Пампеа абвінаваціў Кітай у агрэсіі ў сувязі з інцыдэнтам на мяжы Індыі. Кіраўнік прэс-службы Дзярждэпартамента ЗША Нед Прайс заявіў, што новая амерыканская адміністрацыя выступае за прамы дыялог Нью-Дэлі і Пекіна з мэтай урэгулявання тэрытарыяльнай спрэчкі. З яго слоў, КНР спрабуе «запалохваць» сваіх партнёраў.

20 сакавіка 2021 года адбылася сустрэча міністра абароны ЗША Лоіда Осціна і міністра абароны Індыі Раджана Сінгха. На сустрэчы кіраўнік амерыканскага абароннага ведамства прапанаваў індыйскаму боку аб’яднаць намаганні ў падаўленні ваеннай пагрозы ў асобе КНР.

28 чэрвеня амерыканскае выданне Bloomberg апублікавала паведамленне, што Індыя «перанакіравала не менш за 50 000 дадатковых вайскоўцаў да сваёй мяжы з Кітаем». У сваю чаргу, Індыя ніяк не адрэагавала на гэтую заяву. На думку кітайскай газеты Global Times, ЗША праз паведамленні ў СМІ спрабавалі справакаваць на канфлікт кітайска-індыйскія стасункі.

Наступствы

Індыя запатрабавала, каб Пакістан зменшыў удвая склад свайго пасольства, спаслаўшыся на тое, што яго супрацоўнікі займаліся шпіянажам. Місія Індыі ў Ісламабадзе таксама была скарочана.

Неўзабаве пасля канфлікту Індыя забараніла 59 кітайскіх прыкладанняў, уключаючы папулярную сацыяльную сетку TikTok, спасылаючыся на пагрозу нацыянальнай бяспекі і грамадскаму парадку. Пазней Індыя ўключыла яшчэ 47 кітайскіх дадаткаў у забаронены спіс. Індыйская вышэйшая ліга крыкету скасавала кантракт з кітайскай кампаніяй вытворцам смартфонаў Vivo пад ціскам грамадскасці. На фоне антыкітайскіх настрояў доля продажу кітайскіх смартфонаў на індыйскім рынку ўпала з 81% да 72% у другім квартале 2020 года стала вядома, што 20 лютага 2021 года загінулі 4 кітайскія памежнікі.

Гл. таксама

• Пагранічны канфлікт паміж Індыяй і Пакістанам (2019)