Інстытут ядзерных даследаванняў НАН Украіны
| Інстытут ядзерных даследаванняў Нацыянальнай акадэміі навук Украіны | |
|---|---|
 | |
| Міжнародная назва | Institute for Nuclear Research of the National Academy of Sciences of Ukraine |
| Дата заснавання | 1970 |
| Дырэктар | Васіль Іванавіч Слісэнка |
| Юрыдычны адрас |
 Украіна, 03028 Кіеў,праспект Навукі, 47 |
| Сайт | kinr.kiev.ua |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Інстытут ядзерных даследаванняў НАН Украіны — навукова-даследчая ўстанова ў складзе Аддзялення ядзернай фізікі і энергетыкі Нацыянальнай акадэміі навук Украіны, займаецца навуковымі даследаваннямі ў галіне ядзернай фізікі, ядзернай энергетыкі, фізікі цвёрдага цела, фізікі плазмы, радыебіялогіі і радыеэкалогіі.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Вытокі ядзерных даследаванняў ва Украіне бяруць свой пачатак у даваенныя гады, калі ў 1932 г. ва Украінскім фізіка-тэхнічным інстытуце ў Харкаве была праведзена першая ў СССР рэакцыя дзялення літыевага ядра, а група вучоных пад кіраўніцтвам А. І. Ляйпунскага дасягнуў значных поспехаў ва ўстанаўленні ўмоў ажыццяўлення ланцуговай рэакцыі дзялення ядраў урану і ацэнкі энергіі, якая вылучаецца пры гэтым.
Гэты кірунак даследаванняў быў працягнуты ў Інстытуце фізікі АН УССР, дзе ў 1944 г. быў створаны аддзел для вырашэння шэрагу пытанняў ядзернай фізікі і выкарыстання атамнай энергіі. Для выканання намечаных работ паслядоўна на працягу 10 гадоў уведзены ў эксплуатацыю цыклатрон У-120 (1956), даследчы ядзерны рэактар ВВР-М (1960) і электрастатычны генератар ЭГП-5 (1964). На гэтых устаноўках былі атрыманы важныя вынікі, якія пацвердзілі актуальнасць вывучэння ядзерных працэсаў.
Патрэбы ў развіцці ядзерна-фізічных даследаванняў пастаянна раслі, што выклікала неабходнасць комплекснага вырашэння шэрагу сумежных задач. Менавіта таму 26 сакавіка 1970 г. Прэзідыум АН УССР, згодна з адпаведнай пастановай Савета Міністраў УССР, прыняў пастанову № 105 аб стварэнні Інстытута ядзерных даследаванняў АН УССР (ІЯД) на базе шэрагу аддзелаў Інстытута фізікі АН УССР. Асноўнымі напрамкамі даследаванняў ІЯД былі вызначаны фундаментальныя і прыкладныя распрацоўкі ў галіне ядзернай фізікі нізкіх і сярэдніх энергій, фізікі рэактараў, перспектыўных праблем атамнай энергетыкі, даследаванняў па выкарыстанні ізатопаў і ядзерных выпраменьванняў у народнай гаспадарцы.
У 1981 г. на базе ўжо існаваўшых асобных навуковых аддзелаў інстытутаў АН УССР — аддзела фотаядзерных працэсаў Інстытута фізікі АН УССР і аддзела тэорыі адронаў Інстытута тэарэтычнай фізікі АН УССР было створана Ужгарадскае аддзяленне Інстытута ядзерных даследаванняў АН УССР. У 1992 г. Ужгарадскі філіял ІЯД быў рэарганізаваны ў Інстытут электроннай фізікі НАН Украіны.
Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС супрацоўнікі ІЯД былі ў ліку першых, хто прыняў актыўны ўдзел у барацьбе з яе наступствамі. Імі быў устаноўлены ўзровень радыеактыўнага забруджвання навакольнага асяроддзя ў розных рэгіёнах Украіны. Яны распрацавалі і вырабілі шматлікія прылады і ўстаноўкі па кантролі за міграцыяй радыенуклідаў у навакольным асяроддзі і па кантролі стану палівазмяшчальных мас аб’екта «Укрыццё», што ў значнай меры паспрыяла змякчэнню наступстваў Чарнобыльскай катастрофы.
Структура
[правіць | правіць зыходнік]- Секцыя ядзернай фізікі, фізікі элементарных часціц і высокіх энергій
- Аддзел тэорыі ядра
- Аддзел ядзерных рэакцый
- Лабараторыя ядзернай электронікі і інфармацыйных тэхналогій
- Цыклатрон У-240
- Цыклатрон У-120
- Электрастатычны паскаральнік ЭПГ-10К
- Аддзел фізікі высокіх энергій
- Аддзел структуры ядра
- Лабараторыя тэорыі ядзерных узаемадзеянняў і працэсаў
- Сектар радыяцыйных тэхналогій
- Аддзел фізікі лептонаў
- Аддзел фізікі цяжкіх іонаў
- Аддзел тэорыі ядзерных працэсаў
- Секцыя ядзернай энергетыкі
- Аддзел праблем дазіметрыі ядзерных рэактараў
- Аддзел даследчага ядзернага рэактара
- Лабараторыя нейтроннай фізікі
- Рэактар ВВР-М
- Секцыя радыяцыйнай фізікі і рэактарнага матэрыялазнаўства
- Аддзел тэарэтычнай фізікі
- Аддзел радыяцыйнай фізікі
- Аддзел радыяцыйнага матэрыялазнаўства
- Секцыя фізікі плазмы і кіраванага тэрмаядзернага сінтэзу
- Аддзел тэорыі ядзернага сінтэзу
- Аддзел фізікі плазмы і плазменных тэхналогій
- Секцыя ядзернай, радыяцыйнай і тэхнагенна-экалагічнай бязпекі
- Цэнтр экалагічных праблем атамнай энергетыкі
- Лабараторыя радыенуклідаў і радыефармацэўтычных прэпаратаў
- Лабараторыя ядзернай крыміналістыкі
- Лабараторыя фізіка-тэхнічных праблем крыніц ядзернага выпраменьвання
- Аддзел радыебіялогіі і радыеэкалогіі
- Лабараторыя цытагенетыкі і клінічных выпрабаванняў радыефармацэўтычных прэпаратаў
- Вучэбны цэнтр фізічнай абароны, уліку і кантролю ядзерных матэрыялаў
- Цэнтр экалагічных праблем атамнай энергетыкі
