Ірына Натанаўна Прэс

Ірына Натанаўна Прэс
Род дзейнасці	лёгкаатлетка
Дата нараджэння	10 сакавіка 1939(1939-03-10)
Месца нараджэння	Харкаў, Харкаўская вобласць, УССР, СССР
Дата смерці	22 лютага 2004(2004-02-22) (64 гады)
Месца смерці	Масква, Расія
Месца пахавання	Данскія могілкі[d]
Грамадзянства	СССР
Партыя	КПСС
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ірына Натанаўна Прэс (10 сакавіка 1939, Харкаў — 22 лютага 2004, Масква) — савецкая лёгкаатлетка, двухразовая Алімпійская чэмпіёнка, рэкардсменка свету. Заслужаны майстар спорту СССР (1960), Заслужаны работнік фізічнай культуры Расійскай Федэрацыі (2001).

Неаднаразовая чэмпіёнка Еўропы (7 разоў у 1959—1965) і СССР (13 разоў у 1959—1967). Двойчы кавалер ордэна «Знак Пашаны» (1961, 1965) і ордэна Дружбы.

Біяграфія

Лёгкай атлетыкай Ірына, як і яе старэйшая сястра Тамара, пачала займацца ў Самаркандзе, куды яны з маці, Цыляй Уладзіміраўнай Шэрман (1916—?), касіркай, эвакуіраваліся з Харкава ў пачатку вайны. Бацька, Натан Ісакавіч Прэс (1911—1942), ураджэнец Луганска, быў прызваны радавым (кулямётчыкам) у армію і загінуў на фронце 3 жніўня 1942 года ў раёне вёскі Ханіна Калінінскай вобласці.

Прыклад старэйшай сястры, якая рабіла поспехі, адыграў вялікую ролю ў рашэнні стаць спартсменкай, акрамя таго, сям’я Прэс жыла побач са стадыёнам. Ірыне Натанаўне, як і старэйшай сястры, пашанцавала з трэнерам, яе першы настаўнік — Канстанцін Іосіфавіч Капусцянскі — пастараўся знайсці для яе ўласную дарогу ў свет вялікага спорту, вызначыўшы на бегавую дарожку.

У 16 гадоў Ірына ўпершыню прыняла ўдзел ва Усесаюзнай спартакіядзе навучэнцаў, выканала другі дарослы разрад у бегу на 400 метраў, а праз год, у 1956 годзе, паспрабавала сваё «кароннае» ў будучым пяцібор’і і дабілася права ўдзельнічаць разам з Тамарай у I-й Спартакіядзе народаў СССР.

У 1957 годзе Ірына, ізноў жа па прыкладзе старэйшай сястры, пераехала ў Ленінград, дзе паступіла ў Інстытут інжынераў чыгуначнага транспарту, пачала трэніравацца ў знакамітай школе Віктара Ільіча Аляксеева. І тут жа праславіла сваю ВНУ: перамагла на чарговай Усесаюзнай юнацкай спартакіядзе ў мнагаборстве і ў штурханні ядра.

Наступныя два гады прынеслі новыя радасці: Ірына стала майстрам спорту, спачатку ў бар’ерным бегу, а затым — у пяцібор’і. Сімвалічна, што першы свой сусветны рэкорд Ірына Прэс устанавіла на Усесаюзных спаборніцтвах «Дынама» у канцы сезона 1959/1960 года, набраўшы 4880 ачкоў. Менавіта ў гэтым спартыўным таварыстве яшчэ «юным дынамаўцам» яна пачынала заняткі лёгкай атлетыкай і ніколі не здраджвала яму. З таго часу, да 1966 года ўключна, ніводны пратакол найбуйнейшых спаборніцтваў без прозвішча Прэс у верхнім радку не абыходзіўся.

У жніўні 1960 года Ірына Прэс заваявала тытул Алімпійскай чэмпіёнкі. У Рыме яна ашаламіла і суддзяў, і саперніц, і гледачоў нябачанай моцай і імклівасцю свайго бегу. Ужо ў паўфінале Ірына паўтарыла сусветны і ўстанавіла Алімпійскі рэкорд у бегу на 80 м з бар’ерамі. А ў фінале, нават нягледзячы на няўдалы старт, толькі замацавала свой поспех.