Вішнявец (Стаўбцоўскі раён)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Аграгарадок Вішнявец)
Аграгарадок
Вішнявец
Краіна
Вобласць
Раён
Сельсавет
Каардынаты
Першая згадка
1592
Ранейшыя назвы
Гавязна
Вышыня цэнтра
173 м[1]
Насельніцтва
661 чалавек (1992)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1717
Аўтамабільны код
5
Вішнявец на карце Беларусі ±
Вішнявец (Стаўбцоўскі раён) (Беларусь)
Вішнявец (Стаўбцоўскі раён)
Вішнявец (Стаўбцоўскі раён) (Мінская вобласць)
Вішнявец (Стаўбцоўскі раён)

Вішняве́ц[2] (трансліт.: Višniaviec, руск.: Вишневец, да 1964 года — Гавязна) — аграгарадок у Стаўбцоўскім раёне Мінскай вобласці. Адміністрайны цэнтр Вішнявецкага сельсавета. Знаходзіцца за 17 км ад раённага цэнтра.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Адпачатная назва Гавязна ад такой самай назвы ракі, на якой паселішча паўстала.

Рачная назва Гавязна балцкага паходжання.

У ёй корань такі ж, як і ў балцкіх назвах нёманскіх рэк Гаўя, Гуя, ад індаеўрапейскага *gēu- / gū- «гнуць, крывіць». Ад яго таксама літоўскае gau-r-as «волас», gu-r-as «вяршыня пагорка», gu-g-a «пагорак; гузак; горб»[3].

Корань пашыраны балцкім пашыральнікам -zn-, які таксама ў назвах «лісіных» рэк Лапузна (прыток дзесенскай Наўлі), Лопазна (прыток сожскай Іпуці), ад літоўскага lapė «ліса»[4].

Гэты пашыральнік -zn- выкарыстоўваецца ў літоўскім словаўтварэнні: kepurė «шапка» — kepùr-zn-a «шапчонка», įkyrus — įkyrė̃znas «надакучлівы».

Назва Гавязна значыць «Звілістая (рака)».

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Заснавана ў XVIII ст. як мястэчка Гавязна паблізу аднайменнай вёскі Гавязна (з 1964 года Навапольцы)[5], цэнтра маёнтка нясвіжскіх бенедыкцінак. У 1742 годзе бенедыкцінкі пабадавалі ў мястэчку ўніяцкую царкву.

30 ліпеня 1964 года мястэчка Гавезна было перайменавана ў Вішнявец[6][5]

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

Царква Раства Іаана Прадцечы
  • Праваслаўная царква Раства Іаана Прадцечы (1742) — былыя ўніяцкая, пабудаваная Нясвіжскім кляштаром бенедыкцінак.
  • Абеліск загінулым землякам у гады Вялікай Айчыннай вайны.
  • Стары будынак крамы, у якім некалі быў пастарунак і невялікая пякарня.

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
  2. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
  3. J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 393—398.
  4. В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 192, 194.
  5. а б Ліцкевіч 2013, с. 52..
  6. Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 30 ліпеня 1964 года «Аб перайменаванні некаторых населеных пунктаў Беларускай ССР»

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Ліцкевіч А. Яшчэ раз пра «Пачаткі Нясвіжа»: першая пісьмовая згадка і асоба нобіля Клаўкі // Герольд Litherland. — Горадня-Менск: 2013. — № 19. — С. 44-53.
  • Вішнявец // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — С. 241. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]