Плюсы (аграгарадок)

Плюсы
Краіна	Беларусь
Вобласць	Віцебская
Раён	Браслаўскі
Сельсавет	Плюскі
Каардынаты	55°48′48″ пн. ш. 27°02′50″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	255 чалавек (2010)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2153
Аўтамабільны код	2
СААТА	2208870361
	Плюсы на Вікісховішчы

Плю́сы^[1] — аграгарадок у Беларусі, на паўднёва-заходнім беразе возера Плюсы. Цэнтр сельсавета Браслаўскага раёна Віцебскай вобласці. Насельніцтва 255 чал. (2010). Знаходзяцца за 26 км на поўнач ад Браслава, за 15 ад чыгуначнай станцыі Краслава.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У гістарычных крыніцах Плюсы ўпершыню згадваюцца ў XVI ст. пад назвай Перасвеціца. На думку гісторыка А. Зіміна, адсюль паходзіў дзяржаўны і грамадскі дзеяч І. Перасветаў. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) Плюсы ўвайшлі ў склад Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. Паселішча было ўладаннем вялікіх князёў, цэнтрам невялікага нягродавага староства (дзяржавы, 8 валок), размешчаным на мяжы з Курляндыяй. Пад 1784 Плюсы згадваюцца як мястэчка («слабодка») з размешчаным побач панскім дваром. У XVIII ст. уладальнікі мясціны Сальмановічы збудавалі тут касцёл Святой Тройцы. У канцы XVIII ст. да касцёла належала 108 паселішчаў, у 1845 налічваліся 1544 вернікі.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Плюсы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, у Браслаўскім павеце Віленскай губерні, з 1843 у Новааляксандраўскім павеце Ковенскай губерні. У 1854 тут утварылася яўрэйская земляробчая калонія.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Плюсы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. Станам на 1931 у мястэчку было 27 гаспадарак, касцёл, сінагога, пошта, крамы.

У 1939 Плюсы ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 сталі цэнтрам сельсавета Відзаўскага раёна (з 1960 у Браслаўскім раёне). Статус паселішча панізілі да вёскі. Станам на 1998 тут было 110 двароў.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

XIX стагоддзе: 1859 — 15 чал.^[2]
XX стагоддзе: 1921 — 88 чал.; 1931 — 135 чал.; 1998 — 265 чал.^[3]; 1999 — 271 чал.; 2000 — 266 чал.
XXI стагоддзе: 2010 — 255^[4] чал.

Інфраструктура[правіць | правіць зыходнік]

У Плюсах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, амбулаторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (пачатак XX стагоддзя) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213Г000209шыфр 213Г000209.
Помнік землякам, загінуўшым у Вялікую Айчынную вайну^[4].

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Іван Сямёнавіч Перасветаў — пісьменнік, публіцыст.

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
↑ Plusy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście (польск.). — Warszawa, 1887. S. 271.
↑ Шыдлоўскі К. Плюсы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9. С. 515.
↑ ^а ^б Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.
Plusy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście (польск.). — Warszawa, 1887. S. 271.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Плюсы (аграгарадок)

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).

[2] Plusy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście (польск.). — Warszawa, 1887. S. 271.

[3] Шыдлоўскі К. Плюсы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9. С. 515.

[bel12-4] а ^б Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).

[1]

[2]

[3]

[4]

Плюскі сельсавет
Цэнтр	Плюсы
Аграгарадкі	Быстрамаўцы
Вёскі	Адамішкі · Алёхны · Антоненкі · Апанасішкі 1 · Апанасішкі 2 · Бабашкі · Баруны · Булавішкі · Воласа · Вялікае Абаб'е · Данькі · Дубіна · Дудалі · Дундзеры · Еленцы · Забор'е · Закаменка · Заснуддзе · Ілалы · Кабошы · Калонішкі · Каменка · Каранікі · Качэргі · Кезікі · Кірколле · Краснагорка · Крывасельцы · Лакіна · Лапіна · Лукшы · Лявошкі · Маранішкі · Марцінішкі · Масцішча 1 · Мацюлішкі · Пасёлак Абаб'е · Піртані · Ражкі · Спрынды · Стрынішкі · Тракелі · Тумашышкі · Чыжэўнікі · Чэрнішкі · Шамялі · Шашкішкі · Швяды · Штокаўцы · Юраны · Якубянцы · Ячменішкі
Хутары	Баравікішкі · Брылеўшчына · Васількішкі 1 · Васількішкі 3 · Васількішкі 5 · Гаравыя · Глінішкі · Дзяргова · Думарышкі 1 · Думарышкі 2 · Думарышкі 3 · Думарышкі 5 · Думарышкі 6 · Заплюшчына · Кавалішкі · Масцішча 3 · Нарэйкішкі · Невярова · Невярышкі · Палепішкі · Папялішкі 1 · Папялішкі 2 · Паснуддзе · Плітнікі · Прасвяцішкі · Раўгішкі · Свілямесце · Слонішкі · Стампялішкі