Сар’я
Аграгарадок
Сар’я
Сар’я на карце Беларусі ±   | ||||||||||||||||||||
Са́р’я — аграгарадок, раней мястэчка, у Верхнядзвінскім раёне Віцебскай вобласці, за 20 км на поўнач ад Верхнядзвінска, на правым беразе ракі Сар’янкі. Сар’я ўваходзіць у склад і з'яўляецца цэнтрам Сар’янскага сельсавета.
Насельніцтва вёскі складае 514 чалавек (2010). Праз паселішча праходзіць дарога абласнога падпарадкавання Верхнядзвінск — Асвея.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
.jpg)
Сар’я належала магнацкаму роду Сапегаў. У сярэдзіне XVIII ст. яна была выкуплена Лапацінскімі, ад якіх засталіся цудоўныя помнікі архітэктуры.
Галоўныя з іх — Сар’янскі храм і старадаўні парк з экзатычнай «заморскай сасной» — Pinus strobus і каланадай Larix decidua.
Перад Вялікай Айчыннай вайной у вёсцы жыло 193 чалавекі ў 34 дварах[3].
У лютым 1943 года гітлераўцамі было спалена 69 дамоў, забіта 34 чалавекі[3].
У 1924—1954 гадах і з 1973 года цэнтр сельсавета[4].
Памятныя мясціны[правіць | правіць зыходнік]
- За 2 км у напрамку на поўдзень ад аграгарадка ў 1982 годзе насыпаны курган з абеліскам на ім на месцы вёскі Абразеева, спаленай разам з 36 жыхарамі ў лютым 1943 года ў час карнай аперацыі нямецкіх акупацыйных улад «Зімовае чараўніцтва»[5].
- Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі.
- Сар'янскі парк.
Славутыя ўраджэнцы[правіць | правіць зыходнік]
- Ян Нікадзім Лапацінскі (1747—1810) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага.
- Віктар Генадзьевіч Шадурскі — доктар гістарычных навук, прафесар, дэкан факультэта міжнародных адносін БДУ.
Зноскі
- ↑ Агрогородок Сарья. Верхнедвинский райисполком. Официальный сайт.. Праверана 8 кастрычніка 2010.
- ↑ Белпошта
- ↑ 3,0 3,1 Сарья (руск.)
- ↑ Рашэнне выканаўчага камітэта Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 26 сакавіка 1973 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1973, № 12 (1386).
- ↑ Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыклапедыя / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн., 1990. — С. 22. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — 512 с. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14), ISBN 985-11-0035-8.