Адам Нарушэвіч

Адам Нарушэвіч
Нараджэнне	20 кастрычніка 1733(1733-10-20) Лагішын, Пінскі павет, Берасцейскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	6 ліпеня 1796(1796-07-06) (62 гады) Янаў Падляскі, Польшча
Дынастыя	Род Нарушэвічаў
Узнагароды	медаль Merentibus[d] (1771)
Выявы на Вікісховішчы

Адам Тадэвуш Станіслаў Нарушэвіч (20 кастрычніка 1733, Лагішын, Пінскі павет — 8 ліпеня 1796, Янаў-Падляшскі) — вялікалітоўскі філолаг, гісторык, перакладчык, паэт і празаік. З роду Нарушэвічаў. Ахрышчаны ў Лагішыне як Адам Тадэвуш, з 1781 карыстаўся імем Станіслаў.

Біяграфія

У 1748 скончыў Пінскі езуіцкі калегіум, дзе ў 1748 уступіў у ордэн езуітаў, у 1754 — Віленскую езуіцкую акадэмію. Вучыўся ў Ліёне (Францыя), у Італіі і Германіі. Выкладаў лацінскую мову ў Віленскай акадэміі, заняў там кафедру паэтыкі, дзе выкладаў стылістыку і гісторыю літаратуры. Вялікі пісар літоўскі (1781—1788). Біскуп смаленскі (з 1788), луцкі (з 1790). Валодаў маёнткам Павець каля Пінска. Пахаваны ў Янаве-Падляшскім.

Творчасць

А. Нарушэвіч адным з першых зрабіў пераклад Карнелія Тацыта на славянскую мову (польскую), яго пераклад да цяперашняга часу лічыцца лепшым у еўрапейскай літаратуры, а пераклады Гарацыя — самымі поўнымі і дасканалымі. Аўтар 7-томнай «Гісторыі Польшчы» (Варшава, 1780—1824), гісторыі Крыма — «Таўрыя» (Варшава, 1781). Гэтыя фундаментальныя працы з'яўляюцца наватарскімі на ўсходнееўрапейскай прасторы — вылучаюцца грунтоўнасцю высноў, дасканалым аналізам крыніц. Заснавальнік у польскай гістарыяграфічнай школы (г. зв. «школы Нарушэвіча»), якая проціпаўстаўлялася школе І. Лялевеля.

Аўтар шматлікіх одаў, ідылій, сатырычных твораў.

Гл. таксама

• Фабіян Саковіч

Літаратура

• Календарыюм // «Czasopis» № 10/2003.