Ліберыя: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.6.5) (робат дадаў: or:ଲାଇବେରିଆ |
Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Дзяржава |
|||
{{Краіна |
|||
|Беларуская назва=Рэспубліка Ліберыя |
|||
|назва |
|Арыгінальная назва=Republic of Liberia |
||
|назва па-беларуску=Ліберыя |
|||
|Родны склон=Ліберыі |
|||
| ⚫ | |||
| |
|Герб=Coat of arms of Liberia.svg |
||
| ⚫ | |||
| |
|Дэвіз=The love of liberty brought us here. (Любоў да свабоды прывяла нас сюды.) |
||
|месца=LocationLiberia.svg |
|||
|Дата незалежнасці=[[26 ліпеня]] [[1847]] |
|||
|мова=[[англійская мова]] |
|||
|Незалежнасць ад=[[Злучаныя Штаты Амерыкі|ЗША]] |
|||
| ⚫ | |||
|Назва гімна=All Hail, Liberia Hail |
|||
|прадстаўнік= |
|||
|lat_dir =N |lat_deg =6 |lat_min =25 |lat_sec =0 |
|||
|кіраўнік дзяржавы= |
|||
|lon_dir =W |lon_deg =9 |lon_min =21 |lon_sec = 0 |
|||
|плошча=111 369 |
|||
|region = LR |
|||
| ⚫ | |||
|CoordScale =2000000 |
|||
|год=2009 |
|||
|На карце=Location Liberia AU Africa.svg |
|||
| ⚫ | |||
|Мова=[[Англійская мова|англійская]] |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
|часавы пояс= |
|||
|Найбуйнейшыя гарады=[[Манровія]] |
|||
|гімн= |
|||
|Форма кіравання=[[Прэзідэнцкая рэспубліка]] |
|||
|нумарныя знакі= |
|||
|Пасады кіраўнікоў=[[Спіс прэзідэнтаў Ліберыі|Прэзідэнт]] <br />[[Спіс віцэ-прэзідэнтаў Ліберыі|Віцэ-прэзідэнт]] |
|||
|TLD= |
|||
|Кіраўнікі=[[Элен Джонсан-Серліф]] <br />[[Джозеф Бакай]] |
|||
|міжнародны тэлефонны код= |
|||
|ВУП=1,6 млрд. |
|||
|схем.карта=Topographic map of Liberia-en.svg |
|||
|Год разліку ВУП=2005 |
|||
| ⚫ | |||
|Месца па ВУП=170 |
|||
|Месца па ВУП на душу насельніцтва=178 |
|||
| ⚫ | |||
|ІРЧП= {{рост}} 0.442 (нізкі) |
|||
|Год разліку ІРЧП=2007 |
|||
|Месца па ІРЧП=169 |
|||
|Месца па тэрыторыі=103 |
|||
|Тэрыторыя=111 369 |
|||
|Працэнт вады=1% |
|||
|Месца па насельніцтву=132 |
|||
|Насельніцтва=3 334 587 |
|||
|Год перапісу=Ліпень 2008 |
|||
| ⚫ | |||
|Дамены=[[.lr]] |
|||
| ⚫ | |||
|Тэлефонны код=231 |
|||
|Часавыя паясы=+0 |
|||
| ⚫ | |||
'''Лібе́рыя''' ([[Англійская мова|анг.]]: ''Republic of Liberia'') — краіна ў [[Заходняя Афрыка|Заходняй Афрыцы]]. Мяжуе з [[Гвінея]]й, [[Кот д'Івуар]]ам і [[Сьера-Леонэ]]. Мае выхад да [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]]. Сталіца — [[горад Манровія]]. |
'''Лібе́рыя''' ([[Англійская мова|анг.]]: ''Republic of Liberia'') — краіна ў [[Заходняя Афрыка|Заходняй Афрыцы]]. Мяжуе з [[Гвінея]]й, [[Кот д'Івуар]]ам і [[Сьера-Леонэ]]. Мае выхад да [[Атлантычны акіян|Атлантычнага акіяна]]. Сталіца — [[горад Манровія]]. |
||
| Радок 38: | Радок 55: | ||
Краіна знаходзіцца ў Заходняй Афрыцы у некалькіх сотнях кіламетраў ад [[экватар]]а. Палова тэрыторыі пакрытая трапічнымі [[лес|лясамі]]. Навакольны выгляд змяняецца з аддаленнем ад марскога ўзбярэжжа: пачаткова раўніна пераходзіць у пласкагор'е, а потым у невысокія горы ў паўночна заходняй частцы краіны. |
Краіна знаходзіцца ў Заходняй Афрыцы у некалькіх сотнях кіламетраў ад [[экватар]]а. Палова тэрыторыі пакрытая трапічнымі [[лес|лясамі]]. Навакольны выгляд змяняецца з аддаленнем ад марскога ўзбярэжжа: пачаткова раўніна пераходзіць у пласкагор'е, а потым у невысокія горы ў паўночна заходняй частцы краіны. |
||
Ліберыя мяжуе з Гвінеяй (563 км) на поўначы, С'ера Леонэ (306 км) і Кот д'Івуарам (716 км) — на ўсходзе. Берагавая лінія складае 579 км. Самая высокая кропка краіны — гара [[Маўнт- |
Ліберыя мяжуе з Гвінеяй (563 км) на поўначы, С'ера Леонэ (306 км) і Кот д'Івуарам (716 км) — на ўсходзе. Берагавая лінія складае 579 км. Самая высокая кропка краіны — гара [[Маўнт-Вутэвэ]] (1380 м). Лясы займаюць 48 % тэрыторыі. Клімат [[Экватарыяльны клімат|экватарыяльны]], сьпякотны, з [[май|мая]] да [[кастрычнік]]а цягнуцца трапічныя [[Дождж|дажджы]]. Колькасць ападкаў складае 5 000 мм на ўзбярэжжы і 1 500 мм у глыбіні краіны. Сярэднегадавая тэмпэратура +25 °C. |
||
== Эканоміка == |
== Эканоміка == |
||
Версія ад 17:24, 2 лютага 2012
| |||||
| |||||
| Дэвіз: «The love of liberty brought us here. (Любоў да свабоды прывяла нас сюды.)» | |||||
| Гімн: «All Hail, Liberia Hail» | |||||
| Дата незалежнасці | 26 ліпеня 1847 (ад ЗША) | ||||
| Афіцыйная мова | англійская | ||||
| Сталіца | Манровія | ||||
| Найбуйнейшыя гарады | Манровія | ||||
| Форма кіравання | Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
| Прэзідэнт Віцэ-прэзідэнт |
Элен Джонсан-Серліф Джозеф Бакай | ||||
| Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
103-я ў свеце 111 369 км² 1% | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (Ліпень 2008) • Шчыльнасць |
3 334 587 чал. (132-я) 29 чал./км² | ||||
| ВУП • Разам (2005) • На душу насельніцтва |
$1,6 млрд. (170-ы) $500 (178-ы) | ||||
| ІРЧП (2007) | ▲ 0.442 (нізкі) (169-ы) | ||||
| Валюта | Ліберыйскі долар (LRD) | ||||
| Інтэрнэт-дамены | .lr | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | LR | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | LBR | ||||
| Код МАК | LBR | ||||
| Тэлефонны код | +231 | ||||
| Часавыя паясы | +0 | ||||
Лібе́рыя (анг.: Republic of Liberia) — краіна ў Заходняй Афрыцы. Мяжуе з Гвінеяй, Кот д'Івуарам і Сьера-Леонэ. Мае выхад да Атлантычнага акіяна. Сталіца — горад Манровія.
Гісторыя
Ліберыя з'яўляецца самай старой рэспублікай у Афрыцы. Узнікла ў выніку дамовы паміж мясцовымі жыхарамі і Амерыканскім Каланіяльным Таварыствам падпісанай ў 1821 годзе. Дзякуючы ёй вызваленыя рабы маглі сяліцца тут і жыць у згодзе з 18 плямёнамі тубыльцаў. 26 ліпеня 1847 года была прынятая канстытуцыя, якая паццвердзіла незалежнасць Ліберыі. Амаль уся гісторыя краіны цесна звязаная са Злучанымі Штатамі Амерыкі, як эканамічна, так і культурна.
У 1980 годзе Самуэль Доэ здзейсьніў вайсковы пераварот, забіў існуючага прэзідэнта і зверг урад. Усталяваў уласны ўрад, а сябе абвясціў кіраўніком дзяржавы. У 1989 годзе пачалася грамадзянская вайна, вынікам якой стала забойства Дое, а таксама вывад вайскоўцаў з улады. У 1997 годзе Чарльз Тэйлар, адзін з апанентаў Доэ, быў выбраны прэзідэнтам Ліберыі. 23 лістапада 2005 года на пасаду прэзідэнта была выбрана Элен Джонсан-Серліф.
Палітыка
Адміністрацыйны падзел
У адміністрацыйным плане Ліберыя дзеліцца на 15 правінцый
Геаграфія
Краіна знаходзіцца ў Заходняй Афрыцы у некалькіх сотнях кіламетраў ад экватара. Палова тэрыторыі пакрытая трапічнымі лясамі. Навакольны выгляд змяняецца з аддаленнем ад марскога ўзбярэжжа: пачаткова раўніна пераходзіць у пласкагор'е, а потым у невысокія горы ў паўночна заходняй частцы краіны.
Ліберыя мяжуе з Гвінеяй (563 км) на поўначы, С'ера Леонэ (306 км) і Кот д'Івуарам (716 км) — на ўсходзе. Берагавая лінія складае 579 км. Самая высокая кропка краіны — гара Маўнт-Вутэвэ (1380 м). Лясы займаюць 48 % тэрыторыі. Клімат экватарыяльны, сьпякотны, з мая да кастрычніка цягнуцца трапічныя дажджы. Колькасць ападкаў складае 5 000 мм на ўзбярэжжы і 1 500 мм у глыбіні краіны. Сярэднегадавая тэмпэратура +25 °C.
Эканоміка
Ліберыя вядомая як краіна «таннага фрахту». Лёгкасць атрымання ліберыйскага сцягу для карабля, а таксама адсутнасць плацяжоў за яго выкарыстанне прывяло да таго, што гандлёвы флот які ходзіць пад ліберыйскім сцягам адзін з самых вялікіх у свеце. Іх агульны танаж складае 99 млн т.
Дэмаграфія
Насельніцтва Ліберыі складаецца з некалькіх этнічных груп. Таксама тут жывуць нашчадкі вызваленых амерыканскіх і карыбскіх рабоў (каля 5 %), якіх называюць амерыканаліберыйцамі. Яны займаюць вышэйшыя грамадскія і палітычныя пасады. Астатнія 95 % насельніцтва складаюцца з мясцовых плямёнаў: кпеле, баса, гіё, кру, грэба, мана, крахн, гола, гбандзі, лома, кісі, ваі, дэі, бэла, мандынга і мендэ. Этнічная разнароднасць пагаршаецца існаваннем у краіне каля 20 моў, а таксама распаўсюджанасцю анімізму.
